Βυζίτσα

Εξωτερικές επενδύσεις και διακοσμήσεις

Επένδυση  ανωφλιών- πρεβάζια , αρχοντικό Ι . Χαρίτου , ΒυζίτσαΕπένδυση  ανωφλιών- πρεβάζια στη μισή πρόσοψη, το ανατολικό σαχνισί είναι σύγχρονο- αρχοντικό Γεωργίου Πρεβάζι- βάση ανοδομής του ορόφου/ αντηρίδες με διακοσμητικές εγκοπές – ΤσαρδινέικοΑντηρίδες με διακοσμητικές εγκοπές- αρχοντικό ΚόντουΞύλινα «φουρούσια» πρόσοψης με τοποθέτηση σανίδων – αρχοντικό Γεωργίου

Το ξύλο , με ρόλο διακόσμησης ή οικοδομικής αναγκαιότητας , έχει πάντα μια ξεχωριστή παρουσία στην εξωτερική όψη των πηλιορείτικων σπιτιών , κυρίως αυτών της πρώιμης ή της κλασικής περιόδου , των οπίων ένα μεγάλο μέρος ανήκει σε καθαρά «ξύλινη» αρχιτεκτονική. Για μια μεγάλη χρονική περίοδο εφαρμόζονται στις προσόψεις ή και σε περισσότερες όψεις , τις πιο ορατές , επενδύσεις των ανωφλιών των παραθύρων του ορόφου με πρεβάζια και ράφια όμοιας μορφής και κατασκευής με τα αντίστοιχα των εσωτερικών  χώρων , συναρτημένα με μορφολογική και κατασκευαστική ενότητα με τα περιθώρια των παραθύρων .

Επίσης , τη βάση  της ανοδομής του ορόφου υπογραμμίζει παρόμοια σανίδα, με πρεβάζι , που χρησιμεύει και ως νεροσταλάκτης , κοσμημένος με απλό τραβηχτό κυμάτιο ή σπανιότερα πλουτισμένος με πρόσθετη λεπτή σανίδα με διακοσμητικές εγκοπές . Αυτή η επένδυση στα σπίτια με τα ξύλινα σαχνισιά , καρφώνεται στα δοκάρια που προεξέχουν από την όψη της λιθοδομής , παρέχοντας μια στοιχειώδη υγροπροστασία στα φέροντα μέλη και δημιουργώντας τον οδηγό και το κάτω τέρμα τελειώματος του σοβά.

Από τα πρώτα χρόνια, πολλά φέροντα ξύλινα στοιχεία που αποτελούσαν αντικείμενα διακοσμητικής , ξυλογλυπτικής επεξεργασίας : οι πρόβολοι των δοκαριών και οι στρωτήρες τους , οι αντηρίδες και τα κεφαλοκόλονα και οι επιστεγίδες της στέγης στολίζονται με απλά σχήματα που γίνονται με το πριόνι ή , στα καλύτερα και συνήθως παλαιότερα παραδείγματα , με συνδυασμό εγκοπών και απλών σκαλισμάτων . Τα τυπικά θέματα είναι οι οδοντωτές διαμορφώσεις των ακμών των στρωτήρων του σκελετού , η εναλλαγή απλών κοίλων σκαλισμάτων και χιαστί αποτμήσεων  στις αντηρίδες  και στα κεφαλοκόλονα και οι στρογγυλεύσεις των τερμάτων των δικών , συχνά εμπλουτισμένες με σκαλιστές αύλακες. Η εκτέλεση είναι πάντα αδρή και γρήγορη .

Επίσης , κατά την κατασκευή του ξύλινου σκελετού  στερεώνονται σε ορισμένες κολόνες  ξύλα λεπτά (περίπου 4x7 εκ. ) που προεξέχουν σαν φουρούσια στην πρόσοψη , σε μήκος 30 έως 50 εκ. Τοποθετούνται κάτω από παράθυρα , περίπου στη μέση της ποδιάς ή και χαμηλότερα , σχεδόν στη στάθμη του δαπέδου και διακοσμούνται στην άκρη τους  με κάποιο απλό σκάλισμα. Συχνά θα δει κανείς στις αφημένες σανίδες πάνω τους ακόμα και γλάστρες λουλουδιών . Η αρχική τους χρήση , ωστόσο , ήταν η τοποθέτηση για λιάσιμο των καρπών, μια συνήθεια που έχει εκλείψει .

Βιβλιογραφία-Πηγές: Ιωάννης Κίζης (2007), Πηλιορείτικη Οικοδομία , Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς