Tαβάνια

Το Πήλιο , και στα ταβάνια ,όπως και σε τόσες άλλες εκφράσεις της οικοδομικής και διακοσμητικής τέχνης της εποχής , κατέχει μια θέση επαρχιακή .Σπάνια θα βρεθεί σπίτι με ταβανομένους όλους τους χώρους του : συνήθως ταβανώνονται τα χειμωνιάτικα δωμάτια και ο καλός όντας. Εξαίρεση αποτελούν τα αρχοντικά των αρχών του 19^ου αι. , των οποίων οι κτήτορες ήταν πλούσιοι έμπορες. Έτσι μένει ένας μεγάλος χώρος του «καλοκαιρινού» αταβάνωτος , με εμφανή την ξυλοκατασκευή της στέγης ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες της οικοτεχνικής παραγωγής και ιδιαίτερα της σηροτροφίας. Το Πήλιο δεν ξεχωρίζει για τις πολύπλοκες και σύνθετες μορφές αλλά για την λιτότητα και την λεπτότητα που το διακρίνει. Τα πηλιορείτικα ξύλινα ταβάνια  εξαντλούν τη διακοσμητική επένδυση τους σε ένα επίπεδο, με απλά «βεργιά» , σανιδωτά πλαίσια και ξυλόγλυπτους ρόδακες.

Η κατασκευή για τη διαμόρφωση αυτού του επίπεδου γίνεται με καδρόνια, που καρφώνονται κατευθείαν κάθετα στις περαστές της στέγης. Στη συνέχεια οι σανίδες του ταβανιού καρφώνονται κάθετα στη στέγη. Η ολοκλήρωση του ταβανιού γίνεται με την κάλυψη των αρμών με αρμοκάλυπτρα. Η ζώνη πλαισίωσης του ταβανιού στην επαφή του με τους τοίχους γίνεται με κάρφωμα από κάτω πρόσθετων σανιδιών , που έχουν συνήθως πλευρικό κυμάτιο ίδιο με των αρμοκαλύπτρων .

Το επίκεντρο του ενδιαφέροντος του ταβανιού, το πιο προσεγμένο και περίτεχνο στοιχείο του , είναι ο κεντρικός ρόδακας , που στην παραδοσιακή οικοδομική έχει πάρει διάφορα ονόματα : ταμπλάς , καρδιά , κουμπές , νουφαλός. Η συνηθισμένη όμως κατασκευή του ρόδακα των πηλιορείτικων ταβανιών γίνεται με την προσθήκη, κάτω από το σανίδωμα , μικρών ξυλόγλυπτων κατάλληλα συναρμοσμένων σανίδων σε ένα επίπεδο. Γι αυτό και η καλύτερη ονομασία γι΄ αυτούς τους ρόδακες είναι  «ψευτοκουμπές» ή «ταμπλάς» .

Στο αρχοντικό Καραγιαννοπούλου στη Βυζίτσα ,στο βορειοανατολικό δωμάτιο έχουμε οκταγωνικό ταμπλά όπου εγγράφεται αστεροειδές οκτάγωνο , ομόλογο της αστεροειδούς δεκαεξαγωνικής ακτινωτής ανάπτυξης του σανιδώματος του ταβανιού. Στο κάπως νεότερο αρχοντικό Γεωργίου , στο ίδιο χωριό (1827) σε παρόμοια ακτινωτή παταύρωση  εγγράφεται εξάγωνος ταμπλάς , με κεντρικό θέμα μία εξάλφα. Η συναρμογή των δύο σχημάτων παρουσιάζει γεωμετρικά προβλήματα , τα οποία συγχωρεί η θεώρηση της τέχνης αυτής ως λαϊκής έκφρασης μνημειακών αρχετύπων. 

Βιβλιογραφία-Πηγές: Ιωάννης Κίζης (2007), Πηλιορείτικη Οικοδομία , Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς