Βυζίτσα

Κεφαλόσκαλα- Μεσάντρες

Μεσάντρα – Ψυχουλέικο Βυζίτσα , μετασκευή 1863Μεσάντρα σύγχρονη -Ψυχουλέικο Βυζίτσα Μεσάντρα σύγχρονη –αρχοντικό ΚαραγαννοπούλουΜεσάντρα σύγχρονη- αρχοντικό Κόντου

Η απόληξη της σκάλας στο τελευταίο πάτωμα αποτελεί πάντα στο Πήλιο αντικείμενο ιδιαίτερης επεξεργασίας και χρήσης. Το ξύλινο στηθαίο κατασκευάζεται αρκετά ψηλό και πάνω του στηρίζεται ένα ξύλινο παταράκι , που καλύπτει τμήμα της σκάλας και αφήνει ύψος μόλις αρκετό για να περνάει άνθρωπος από κάτω του. Το παταράκι αυτό στολίζεται στα καλύτερα και παλαιότερα παραδείγματα με περιμετρικό χαμηλό στηθαίο και συμπληρώνεται , όταν το διαθέσιμο ύψος το επιτρέπει, με συρτάρια. Τοποθετημένο στην άκρη των χώρων υποδοχής και πάντα κοντά στο νεροχύτη και στο χαμηλωμένο διάδρομο που εξυπηρετεί το «κιόσκι» , συγκεντρώνει τα απαραίτητα σκεύη για κεράσματα για τους ξένους επισκέπτες. Στα περισσότερα χωριά του Πηλίου το κουβούκλιο αυτό του κεφαλόσκαλου το λένε μεσάντρα. Οι ωραιότερες μεσάντρες βρίσκονται στα αρχοντικά των αρχών του 19ου αι. Τορνευτά καγκελάκια , σε μικροσκοπική απομίμηση εκείνων του στηθαίου , τριγυρίζουν το πατάρι  και τερματίζουν , σε μπαμπάδες με σκαλιστά , οκταγωνικής διατομής , βαθμιδωτά κεφάλια.

Γύρω στο 1840 έχουν επιβληθεί τα «ξεγύριστα» κάγκελα , που κόβονται με σέγα από σανίδια σε διάφορα σχήματα ,με ελαφρά ξυλογλυπτική επεξεργασία σε μια πλούσια ποικιλία γεωμετρικών συνδυασμών.

Προς τα τέλη του αιώνα η παράδοση διατηρείται ακόμη :αλλού με απλοϊκές συνθέσεις  από ανεπεξέργαστες πήχες , αλλού πάλι ταιριασμένες πάνω σε νεοκλασικού σχεδίου στηθαία , οι μεσάντρες κατασκευάζονται από απλά σανιδώματα.

Βιβλιογραφία-Πηγές: Ιωάννης Κίζης (2007), Πηλιορείτικη Οικοδομία , Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς