Θ Υ Ρ Ε Σ
Στα παραδοσιακά κτήρια τα ανοίγματα των θυρών στις εξωτερικές τοιχοποιίες είναι απλά ορθογώνια, τα οποία διαμορφώνονται από ημιλαξευτούς λίθους. Οι διαστάσεις τους είναι ανάλογες με το ελεύθερο ύψος του κάθε ορόφου στο οποίο βρίσκονται και συνήθως έχουν εύρος τέτοιο, ώστε να υποδεχτεί δίφυλλη θύρα για την είσοδο στο κυρίως σπίτι(περίπου 1,10μ. Χ 2μ.). Οι θύρες στις αποθήκες, τα υπόγεια, τους δευτερεύοντες βοηθητικούς χώρους, όπως και στους εσωτερικούς τοίχους είναι μικρότερου εύρους, μονού θυρώματος (περίπου 0.90μ.).
Στα νεοκλασικά κτήρια τα ανοίγματα των θυρών στις εξωτερικές τοιχοποιίες ακολουθούν τους κανόνες συμμετρίας, ευρυθμίας και αρμονίας που χαρακτηρίζουν μια οργανωμένη νεοκλασική όψη με τριμερή διαίρεση. Η τοιχοποιία διαμορφώνεται επιμελώς, με καλά λαξευμένες ορθογωνικές πέτρες και ενίοτε με γωνιόλιθους, που αισθητικά τα εξαίρουν περισσότερο. Η ποδιά διαμορφώνεται από δύο κομμάτια λίθων, προκειμένου να δημιουργείται αρμός που παραλαμβάνει τα φορτία στην περίπτωση σεισμού.
Το πρέκι εξωτερικά είναι ορθογώνιο ή διαμορφώνει χαμηλωμένο τόξο. Στην περίπτωση που το άνοιγμα διαμορφώνει χαμηλωμένο τόξο, αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις είναι εμφανές μόνο από το εσωτερικό του κτηρίου. Εξωτερικά, για λόγους μορφολογικούς, διαβάζεται ως οριζόντιο, με την τοποθέτηση πηχακίων και την κάλυψή τους με άφθονο κονίαμα. Το χαμηλωμένο τόξο βοηθά στην ελάφρυνση της τοιχοποιίας από το υπερκείμενο βάρος. Πολλές φορές επίσης δημιουργείται ανακουφιστικό τόξο, δηλαδή τόξο το οποίο δεν εισέχει ούτε εξέχει της τοιχοποιίας από θολίτες για τους ίδιους λόγους. Τα ανοίγματα έχουν μεγάλο εύρος και ύψος (περίπου 1.2μ. Χ 2.6μ.)και το ίδιο παρατηρείται στα ανοίγματα των εσωτερικών τοίχων.
Τα ανοίγματα στο ισόγειο των νεοκλασικών με εμπορική χρήση ποικίλουν στο εύρος ανάλογα με τις γενικές διαστάσεις του κτηρίου. Γενικά εμφανίζονται μεγάλα και σε ύψος και σε εύρος, εξωστρεφή, προκειμένου να εξασφαλιστεί ο καλός φωτισμός και αερισμός και ταυτόχρονα να επιτρέψουν την εύκολη πρόσβαση στο εσωτερικό και την προβολή του εκάστοτε εμπορεύματος.
Π Α Ρ Α Θ Υ Ρ Α
Τα ανοίγματα δύναται να διακριθούν σε δύο βασικές κατηγορίες: αυτά των υπογείων και των λοιπών ορόφων. Οικοδομικά, κατασκευάζονται με τον ίδιο τρόπο με τα αντίστοιχα ανοίγματα των θυρών, ενώ η επιλογή της θέσης τους έχει να κάνει με τους βιοκλιματικούς κανόνες της περιοχής.
Στα υπόγεια, τα ανοίγματα είναι ορθογώνια και ουσιαστικά λειτουργούν ως φεγγίτες για αερισμό και φωτισμό. Φέρουν κιγκλιδώματα για ασφάλεια και διαμορφώνονται ελάχιστα πιο ψηλά από το επίπεδο του δρόμου. Το εύρος τους ακολουθεί εκείνο των υπολοίπων ανοιγμάτων του εκάστοτε κτηρίου και το ύψος τους κυμαίνεται μεταξύ 0.40 – 0.50μ. περίπου.
Στα παραδοσιακά κτήρια, τα ανοίγματα των παραθύρων διαμορφώνονται απλά, με διαστάσεις τέτοιες, που το γενικό σχήμα τους πλησιάζει περισσότερο στο τετράγωνο και εναρμονίζεται με τις γενικές αναλογίες του κτηρίου. Το πρέκι διαμορφώνεται ευθύ με την ενσωμάτωση ξύλινης δοκού στην τοιχοποιία.
Στα νεοκλασικά κτήρια, τα ανοίγματα ακολουθούν τις αναλογίες, που αρμόζουν προκειμένου να διατηρείται η συνολική κομψότητά τους, η συμμετρία και η τριμερής διαίρεση. Αντιστοίχως με τα ανοίγματα των θυρών, εμφανίζουν είτε ορθογώνια πρέκια, είτε με χαμηλωμένο τόξο.