Κτήριο Β27

Η συγκεκριμένη κατοικία βρίσκεται στην πάνω γειτονιά του οικισμού, πολύ κοντά στον κεντρικό δρόμο. Πρόκειται για τυπικό δείγμα οικίας των Πέρα Μελάνων αποτελούμενο από ισόγειο με καμάρα και πρώτο όροφο με κεραμοσκεπή και ξωστάγι. Το κτίριο βρίσκεται σε περιοχή με πυκνή σχετικά δόμηση. Οι προσωπικές μαρτυρίες αλλά και η επί τόπου παρατήρηση οδηγούν στο συμπέρασμα πως το κτίριο αποτελεί προϊόν τριών τουλάχιστον οικοδομικών φάσεων. Η πρώτη χρονολογείται στις αρχές του 20ου αιώνα και περιλαμβάνει το κυρίως κτίσμα (ισόγειο, όροφος με ξωστάγι και είσοδος με καμάρα), η δεύτερη χρονολογείται στο 1952 και περιλαμβάνει την τυπική για την περιοχή προσθήκη εξώστη από οπλισμένο σκυρόδεμα καθώς επίσης και προσθήκη δωματίου στο ισόγειο κατασκευασμένο από πέτρα. Η τρίτη προσθήκη χρονολογείται μεταξύ των δεκαετιών του ‘70 και του ‘80 και περιλαμβάνει μια προσπάθεια επέκτασης του εξώστη της δεκαετίας  του ‘50 η οποία ωστόσο παρέμεινε ανολοκλήρωτη.

Η είσοδος στο ισόγειο γίνεται μέσω ασυνήθιστου για την περιοχή σκεπαστού διαδρόμου-στοάς η οποία τοποθετείται παράλληλα στις υψομετρικές καμπύλες. Το ισόγειο του κτιρίου αποτελείται από την τυπική μονόχωρη αίθουσα της οποίας η στέγαση επιτυγχάνεται με την μορφή λίθινου κυλινδρικού θόλου. Ο συγκεκριμένος θόλος έχει τμηματικά καταρρεύσει και αντικατασταθεί από πλάκα και υποστύλωμα οπλισμένου σκυροδέματος.  Αιτία για την κατάρρευση πρέπει να αποτελεί ο σχετικά λεπτός λίθινος τοίχος έδρασής ο οποίος δεν είναι ικανός να παραλάβει το μεγάλο φορτίο και έχει δεχθεί μετέπειτα ενίσχυση εξωτερικά με λίθινη αντηρίδα. Η ψηλή αυτή αίθουσα χωρίζεται με ξύλινο πατάρι.

Ο όροφος ακολουθεί επίσης την τυπική για την περιοχή διαίρεση σε δωμάτια. Η είσοδος γίνεται από την μακρά πλευρά μέσω του ξωσταγιού. Η δίφυλλη ξύλινη θύρα ανοίγεται  σε μικρό χολ το οποίο επικοινωνεί με τα τρία δωμάτια του σπιτιού. Το καθιστικό, την αποθήκη (μεταγενέστερα λουτρό) και την κουζίνα-υπνοδωμάτιο.  

Το κτίριο στεγάζεται με ξύλινη τρίριχτη στέγη με καλαμωτή και βυζαντινά κεραμίδια, ενώ στην βορινή πλευρά του κτιρίου βρίσκεται, εξωτερικά προσβάσιμο, δωμάτιο με φούρνο.