Μέλανα

Υφιστάμενο Νομοθετικό Πλαίσιο

Τα Πέρα Μέλανα έχουν χαρακτηριστεί ως παραδοσιακός οικισμός του Νομού Αρκαδίας σύμφωνα με Προεδρικό διάταγμα από 13.10.1998 (ΦΕΚ 908/Δ/1998) και διέπονται από ειδικούς όρους και περιορισμούς δόμησης αυτών. Το παραπάνω Προεδρικό Διάταγμα, έχει τροποποιηθεί μετέπειτα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας.

Ενδεικτικά παραθέτονται:

Γενικοί όροι δόμησης:

α) Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων μετρούμενο από το γύρω φυσικό ή διαμορφωμένο έδαφος δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα 7,50 μ. σε κανένα σημείο του κτιρίου.

β) Το ύψος του προς ανέγερση κτίσματος προσαρμόζεται στα πρότυπα παλαιών παραδοσιακών κτισμάτων που βρίσκονται στο απολύτως άμεσο περιβάλλον του (όμορα κτίσματα).

 γ) Η κλίση εδάφους του οικοπέδου, στο σημείο τοποθέτησης του κτίσματος, είναι ≥ 30%.

 δ) Η υπέρβαση του ύψους πραγματοποιείται μόνο στο τμήμα της όψης προς την κατωφέρεια. Ο ημιυπόγειος χώρος που δημιουργείται (υπόγειος στις τρεις πλευρές) προσμετράται στο συντελεστή δόμησης. Σε καμία περίπτωση, το μέγιστο ύψος στο τμήμα της όψης προς την κατωφέρεια, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 8,50 μ.

 ε) Σε ειδικές περιπτώσεις το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής μπορεί να επιβάλλει μικρότερο ύψος του επιτρεπόμενου, προκειμένου να προστατέψει θεάσεις ή φυσικούς σχηματισμούς.

 στ) Πάνω από το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος της οικοδομής επιτρέπεται μόνο η κατασκευή κεκλιμένης στέγης μέγιστου ύψους 1,50 μ., και η οποία δεν επιτρέπεται να έχει κλίση μεγαλύτερη του τριανταπέντε (35%) τοις εκατό, καπνοδόχων και αεραγωγών.»

 ζ) Η κατασκευή των κάθε είδους τοιχίων γίνεται από ξηρολιθοδομή (ξερολιθιά), είτε από εμφανή λιθοδομή, υποχρεωτικά με λίθους τοπικής προέλευσης, με τις προδιαγραφές κατασκευής του εδαφίου 3α του άρθρου 4.»

 Ογκοπλαστική μορφή:

 α) Η ογκοπλαστική μορφή των κτιρίων πρέπει να προσεγγίζει τα παραδοσιακά πρότυπα ως προς τη σύνθεση, την κλίμακα και τις αναλογίες των όγκων.

Τα νέα οικοδομικά σύνολα θα πρέπει να έχουν λιτή γεωμετρική μορφή, αποτελούμενη από διακεκριμένες μονάδες πρισματικών όγκων, καθαρών σχημάτων ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου που μπορούν να συνδυάζονται μεταξύ τους (π.χ. σε σύνθετη διάταξη)

 β) Οι όγκοι θα πρέπει να είναι συμπαγείς. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία υποχωρήσεων και η διαμόρφωση στοών και εν γένει ημιυπαίθριων χώρων στο κυρίως σώμα του κτίσματος. Απαγορεύεται επίσης η δημιουργία καμπύλων επιφανειών ή όγκων κάθε είδους στα πρίσματα των κτισμάτων.

 γ) Ο μέγιστος όγκος κάθε διακεκριμένης πρισματικής μονάδας κτίσματος κατοικίας, χωρίς να υπολογίζεται ο όγκος της στέγης, ορίζεται:

        i.          για μονώροφο κτίσμα σε Vmax= 400 μ3

      ii.          για διώροφο κτίσμα σε Vmax= 700 μ3

 δ) Σε περίπτωση της, κατά παρέκκλιση, υπέρβασης του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους των 7,50 μ. σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 3, ο ως άνω μέγιστος επιτρεπόμενος όγκος δύναται να προσαυξάνεται κατά 20%.

 ε) Για κτίρια πάνω από το Vmax επιβάλλεται η διάσπαση του όγκου σε επιμέρους ανεξάρτητους, έστω κι αν πρόκειται για λειτουργικά ενιαίο οικοδόμημα. Οι όγκοι που διαμορφώνονται δε θα πρέπει να είναι πανομοιότυποι, και μπορούν να βρίσκονται είτε σε επαφή, είτε σε απόσταση μεταξύ τους, με τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

        i.          Η ελάχιστη απόσταση μεταξύ ανεξάρτητων όγκων εντός του οικοπέδου ορίζεται σε 2,50 μ.

      ii.          Επιβάλλεται ο διαχωρισμός των εν επαφή μονάδων ως προς την κάτοψη, τουλάχιστον κατά 1,00 μ., ως προς τη μία ή την άλλη διεύθυνση.

     iii.          Η κλιμάκωση των όψεων μπορεί να επιτυγχάνεται με τη σύνθεση επιμέρους όγκων διαφορετικού ύψους.

    iv.          Η τελική κτιριακή σύνθεση θα πρέπει να αποτελεί συνεκτικό σύνολο με ενιαία αρχιτεκτονική ταυτότητα και να οργανώνεται με κεντρικό συνθετικό στοιχείο τον υπαίθριο χώρο.

 στ) Ως μέγιστο μήκος πλευράς κύριου διώροφου κτίσματος, ορίζεται το Ymax = 2*Ηmax, (όπου Η το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος του οικοδομήματος χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η στέγη). Ειδικότερα σε τυχόν κτίσματα τετράγωνης κάτοψης, ως μέγιστη διάσταση πλευράς τετραγώνου ορίζονται τα 10,00 μ.

 ζ) Tα παραπάνω εδάφια δεν έχουν εφαρμογή σε κτήρια κοινής ωφέλειας.

 Τοποθέτηση στο οικόπεδο:

 Η τοποθέτηση του κτιρίου στο οικόπεδο γίνεται με τα παρακάτω κριτήρια:

i. Να μην βλάπτεται ο πολεοδομικός ιστός των οικισμών.

ii. Να προστατεύονται βασικά σημεία θέας κοινοχρήστων χώρων, όπως επίσης οπτικές φυγές και θεάσεις προς χαρακτηρισμένα μνημεία, αξιόλογα κτίσματα και στοιχεία της περιοχής (π.χ. κρήνες, φυσικά στοιχεία κ.τ.λ.)

iii. Να προστατεύεται κατά το δυνατόν η θέα όμορων οικοπέδων και κτισμάτων, όπως επίσης ο φυσικός ηλιασμός και αερισμός υφιστάμενων γειτονικών οικοδομών.

iv. Να μη διαμορφώνονται υποβαθμισμένοι ελεύθεροι χώροι ανάμεσα σε όμορες ιδιοκτησίες.

v. Να επιδιώκεται η βέλτιστη χωροδιάταξη των οικοδομικών όγκων σε σχέση με τις ισοϋψείς του εδάφους και τον προσανατολισμό κλειστών και ανοιχτών χώρων, κατά τα πρότυπα της αρχιτεκτονικής παράδοσης του τόπου.

vi. Να προστατεύεται και να αναδεικνύεται το φυσικό περιβάλλον του οικοπέδου και των όμορων ιδιοκτησιών, όπως και του κοινόχρηστου χώρου έμπροσθεν αυτών.

vii. Να συντείνει στη διατήρηση τυχόν ξερολιθιών, αλωνιών και λοιπών στοιχείων που μαρτυρούν τη συνέχεια της αγροτικής παράδοσης του τόπου.

Η τήρηση των παραπάνω διατάξεων υπόκειται στην κρίση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, το οποίο εγκρίνει σε κάθε περίπτωση τη θέση του κτιρίου μέσα στο οικόπεδο και δύναται κατά την κρίση του να επιβάλλει επιπλέον περιορισμούς, με γνώμονα τη διατήρηση της υφιστάμενης δομής του οικισμού, τη διατήρηση τυχόν παλιάς παραδοσιακού χαρακτήρα οικοδομής, την ανάδειξη φυσικών στοιχείων, αξιόλογων κτιρίων ή κοινοχρήστων χώρων.»

 Ανοίγματα:

 Η διαμόρφωση των ανοιγμάτων - κουφωμάτων ακολουθεί τα παραδοσιακά πρότυπα:

α) Η ελάχιστη απόσταση των ανοιγμάτων από τις γωνίες του κτίσματος ορίζεται στα 0,80 μ., ενώ η ελάχιστη μεταξύ τους απόσταση στα 0,50 μ.

 β) Τα ανοίγματα θα πρέπει να έχουν σχήμα ορθογωνικό, με αναλογία πλάτους - ύψους περίπου από 1/1,5 έως 1/2. Κατ' εξαίρεση για τις θύρες του ισογείου επιτρέπεται και η αναλογία 1/2,5.

 γ) Το πλήρες θα πρέπει να υπερτερεί του κενού στις επιφάνειες των όψεων. Συνολικά το ποσοστό των ανοιγμάτων δε θα πρέπει να ξεπερνά το 20 % της συνολικής επιφάνειας των όψεων.

 δ) Το μέγιστο πλάτος παραθύρου ορίζεται σε 1,00 μ. και θύρας σε 1,20 μ. Ειδικότερα, κατόπιν έγκρισης του αρμοδίου Σ.Α., το μέγιστο πλάτος ανοίγματος:

i. σε θύρες ισογείου μπορεί να φτάνει και τα 1,50 μ.

ii. σε θύρες ισόγειων καταστημάτων μπορεί να φτάνει και τα 2,00 μ.

Απαγορεύονται ανοίγματα άλλων σχημάτων πλην του ορθογωνικού (π.χ. κυκλικά, πολύπλευρα, τοξωτά, αψιδωτά, τρίγωνα κ.α.), καθώς και η διαμόρφωση τοξωτών πρεκιών .

 στ) Σε τοιχοποιίες εμφανούς λιθοδομής, η διαμόρφωση των ανοιγμάτων γίνεται με ενιαίο οριζόντιο πρέκι. Κατά παρέκκλιση επιτρέπεται, η διαμόρφωση πρεκιών με τη μορφή χαμηλωμένου τόξου, και για μέγιστο πλάτος ανοίγματος 1,20 μ. Στην περίπτωση αυτή, το ύψος του τόξου δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 1/6 του πλάτους του ανοίγματος.

 ζ) Τα υαλοστάσια επιβάλλεται να είναι ξύλινα, ανοιγόμενα, ανασυρόμενα ή και ανακλινόμενα.

 η) Τα εξώφυλλα επιβάλλεται να είναι ξύλινα, ανοιγόμενα, γαλλικού ή γερμανικού τύπου, ή ανακλινόμενα, καρφωτά, περσιδωτά ή ταμπλαδωτά.

 θ) Απαγορεύονται τα συρόμενα και τα συνθετικά (PVC κλπ) κουφώματα και εξώφυλλα, καθώς και οι αλουμινοκατασκευές κάθε είδους.

 ια) Σε καταστήματα και χώρους στάθμευσης επιτρέπεται η κατασκευή κουφωμάτων από σίδηρο.

 ιβ) Στην περίπτωση εισόδου σε κλειστό χώρο στάθμευσης, το μέγιστο πλάτος του ανοίγματος ορίζεται σε 2,50 μ. και το μέγιστο ύψος σε 2,20 μ.

 ιγ) Όλα τα εξωτερικά κουφώματα κάθε κτιρίου επιβάλλεται να έχουν ενιαίο χρωματισμό.

ιδ) Τα κουφώματα επιτρέπεται να είναι στις φυσικές αποχρώσεις του ξύλου, ή στους εξής χρωματισμούς εφόσον συναντώνται παραδοσιακά στον εκάστοτε οικισμό: γαλάζιο, πράσινο, μπλε, γκρι, ώχρα, όμπρα, σκούρο καφέ ή σκούρο κόκκινο.»

 
 Εξώστες:

 Ανοιχτοί εξώστες

i. Η φέρουσα κατασκευή εξωστών μπορεί να είναι ξύλινη, είτε μεταλλική, είτε από οπλισμένο σκυρόδεμα, με ορθογωνική κάτοψη.

ii. Το μέγιστο πλάτος ανοιχτού εξώστη ορίζεται σε 1,10 μ. και το μέγιστο μήκος σε 4,00 μ., ενώ σε κάθε

περίπτωση το μήκος δεν δύναται να υπερβαίνει τα 2/3 του μήκους της εν επαφή όψης. Στην

περίπτωση εξώστη οπλισμένου σκυροδέματος ως μέγιστο πάχος πλάκας ορίζονται τα 0,15 μ.

iii. Η ελάχιστη απόσταση του εξώστη από τις γωνίες του κτίσματος ορίζεται στα 0,50 μ.

iv. Ανά διακεκριμένη μονάδα όγκου, ειδικότερα σε ότι αφορά την κατοικία, καθώς και κτίσματα ξενώνων

μικρής κλίμακας ή επαγγελματικής χρήσεως, επιτρέπεται η κατασκευή μόνο ενός εξώστη στη στενή

πλευρά των κτισμάτων και μέχρι δύο συνολικά εξωστών.

v. Δεν επιτρέπονται οι συνεχείς σε όλο το μήκος της όψης εξώστες, η κατασκευή ανοιχτών γωνιακών ή περιμετρικών εξωστών, καθώς και οι ανοιχτοί εξώστες σε εσοχή του κτηρίου.

vi. Η επίστρωση εξωστών ελαφριάς κατασκευής επιβάλλεται να είναι από ξύλινες σανίδες στη φυσική

τους απόχρωση.

vii. Τα κιγκλιδώματα διαμορφώνονται με γραμμικά, κατακόρυφα ή οριζόντια στοιχεία απλής μορφής, ξύλινα ή μεταλλικά. Επιτρέπεται επίσης ο συνδυασμός των δύο υλικών.

 Κλειστοί εξώστες

Επιτρέπεται η διαμόρφωση κλειστού εξώστη (σαχνισί) στον ανώτερο όροφο, που προσμετράται στον Σ.Δ., και εκτείνεται σε τμήμα της όψης, υπό τις εξής προϋποθέσεις:

 i. Το ελάχιστο πλάτος αυτού ορίζεται σε 0,40 μ., και το μέγιστο σε 0,80 μ.

ii. Ο κλειστός εξώστης επιτρέπεται να εξέχει πέραν της ρυμοτομικής γραμμής του οικοπέδου μέχρι 0,40 μ. με την προϋπόθεση ότι θα απέχει από τυχόν απέναντι εξώστη τουλάχιστον 4,00 μ. Εξώστες που έχουν πρόσωπο σε δρόμους πλάτους μεγαλύτερου των 4,80 μ. μπορούν να εξέχουν πέραν της ρυμοτομικής γραμμής απόσταση μεγαλύτερη των 0,40 μ. με την προϋπόθεση πάντα ότι η απόσταση από τον απέναντι παραμένει τουλάχιστον 4,00 μ. Το κατώτερο σημείο αυτών πρέπει να απέχει τουλάχιστον 3,30 μ. από το πεζοδρόμιο ή το φυσικό ή διαμορφωμένο έδαφος.

iii. Ο κλειστός εξώστης απέχει από τα πίσω ή τα πλάγια όρια του οικοπέδου τουλάχιστον 2,50 μ.

iv. Το μήκος των κλειστών εξωστών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/4 του συνολικού μήκους των όψεων του κτηρίου.

Το μήκος των ανοιχτών και κλειστών εξωστών συνολικά δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 2/5 του συνολικού μήκους των όψεών του. Το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής μπορεί να επιβάλλει επιπλέον περιορισμούς ως προς τη θέση και το μέγεθος των εξωστών σε κάθε κτίριο ξεχωριστά για λόγους προσαρμογής και προστασίας του κτισμένου και φυσικού χώρου που το περιβάλλει

 Εξωτερικές κλίμακες:

 i. Η κατασκευή ανοιχτής κλίμακας ανόδου στον όροφο επιτρέπεται αποκλειστικά στη μακρά πλευρά των κτισμάτων.

ii. Η εξωτερική, ανοιχτή κλίμακα μπορεί να έχει μέγιστο πλάτος 1,00 μ., δεν υπολογίζεται στο ποσοστό κάλυψης και το συντελεστή δόμησης και αναπτύσσεται παράλληλα, τουλάχιστον κατά τα 2/3 του μήκους της, και σε επαφή με την μακρά πλευρά του κτιρίου, ενώ καταλήγει σε εξώστη ή σε βατό δώμα ισόγειου κτίσματος. Επιτρέπεται και η κάθετη τοποθέτηση μεγαλύτερου τμήματος της εξωτερικής κλίμακας προς τη μακρά πλευρά του διώροφου όγκου, αρκεί αυτό να ενσωματώνεται στο περίγραμμα του ισόγειου κτίσματος.

iii. Το στηθαίο της ανοιχτής κλίμακας μπορεί να είναι συμπαγές, οπότε επιβάλλεται να συνεχίζει στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο μέχρι το έδαφος, ή με τη μορφή κιγκλιδώματος που κατασκευάζεται κατ' αντιστοιχία των κιγκλιδωμάτων των εξωστών.

iv. Οι εξωτερικές κλίμακες μπορούν να είναι, είτε συμπαγείς, είτε ελαφριάς κατασκευής, ξύλινης ή μεταλλικής. Οι εξωτερικές κλίμακες δεν επιτρέπεται να συνεχίζουν σε τυχόν υπόγειο χώρο και επιβάλλεται να μένουν ακάλυπτες.»