Τζάκια - Καμινάδες

Τα παραδοσιακά τζάκια του Λεωνιδίου, στα τσακώνικα «γωνιά» ήταν η καρδιά του παραδοσιακού σπιτιού. Το τζάκι είναι καθοριστικής σημασίας δεδομένου ότι είναι η εστία μαγειρέματος  και κύρια πηγή φωτισμού όταν ο ήλιος δεν επαρκεί και κυρίως η πηγή θέρμανσης του σπιτιού (σε συνδυασμό με τη θερμότητα που εξέπεμπαν τα ζώα, τοποθετώντας τα στο ισόγειο του σπιτιού όταν είναι διώροφο, και μέσα στο μονόχωρο σε κατώτερο επίπεδο στη περίπτωση καλύβας).

Ο χώρος του τζακιού στο αρχοντικό ονομαζόταν «χειμωνιάτικο» και είχε χρήση χώρου διημέρευσης. Πάνω στο τζάκι τοποθετούνταν κεντημένο ύφασμα το «τσακόπανο» το οποίο λειτουργούσε ως βάση για τοποθέτηση ρολογιού, λάμπας πετρελαίου, φωτογραφιών και μικροαντικειμένων καθημερινής χρήσης. Στο χώρο γύρω από το τζάκι υπήρχαν τα σχετιικά εξαρτήματα, η μασιά, η τσιμπίδα, ένα σκουπάκι και το τελάρο με τα καυσόξυλα.

Για την ανάφλεξη φωτιάς για το τζάκι χρησιμοποιούσαν ένα κτιστό λίθινο πάγκο κοντά στο τζάκι πάνω στο δάπεδο του δωματίου.

Η καπνοδόχος με την σημερινή έννοια δεν υπήρχε και ο καπνός από το τζάκι έβγαινε από κενά που δημιουργούταν ανάμεσα στο τελείωμα του λίθινου τοίχου και τη βάση της στέγης. Αυτό είχε αποτέλεσμα σε πολλά σπίτια να παρατηρείται έλλειψη ταβανιού και να είναι μαυρισμένα από καπνό στοιχεία της στέγης.