Λεωνίδιο (Τμήμα Α -Στάη)

Στέγες

Στο Λεωνίδιο συναντάμε ξύλινες στέγες με επικάλυψη από κεραμίδια οι οποίες ποικίλουν ως προς το σχήμα της κάτοψης τους, την ποιότητα και την επιμέλεια της κατασκευής και τον τρόπο διαμόρφωσης του γείσου. Η ποικιλία αυτή προσδίδει στο σύνολο του οικισμού ένα ακόμα στοιχείο που διαμορφώνει τον παραδοσιακό του χαρακτήρα.

Οι στέγες είναι δίρριχτες, τρίριχτες και τετράριχτες, με κλίσεις οι οποίες κυμαίνονται μεταξύ 20-25%.  Ο σκελετός των στεγών είναι ξύλινος και εμφανίζεται με πολυάριθμες μορφές. Στο Λεωνίδιο παρουσιάζονται τριγωνικοί σκελετοί (ψαλίδια), των οποίων τα μέρη ονομάζονται αμείβοντες (τα δύο κεκλιμένα μέρη που φέρουν τα στρώματα της στέγης), ελκυστήρες (αποτελούν το οριζόντιο δοκάρι του σκελετού το οποίο ενώνει τους δύο αμείβοντες) και, σπανίως εμφανιζόμενο, ορθοστάτης ή αλλιώς «μπαμπάς» (ένα κατακόρυφο ξύλο που ενώνει το μέσο του ελκυστήρα με την κορυφή των δύο αμειβόντων). Η ποικιλομορφία των στεγών οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι ελκυστήρες μπορεί να μην εμφανίζονται σε κάθε ψαλίδι ως μέλος, αλλά να ακολουθούν ένα μοτίβο ανά ένα ή δύο ψαλίδια, ή και να μην υπάρχουν καθόλου. Σπάνια φυσικά ήταν και η εμφάνιση του ορθοστάτη.

Οι στέγες στερεώνονται περιμετρικά στους λίθινους τοίχους των κτηρίων, όπου εμφανιζόταν συχνά και η γριπίδα (περιμετρικό μη-συνεχόμενο ξύλινο στοιχείο που βοηθούσε στην καλύτερη στερέωση της στέγης). Στην κορυφή τους, τα ψαλίδια ενώνονταν με τον κορφιά, ο οποίος βοηθάει στην ομαλή μεταφορά των τάσεων της στέγης στον υπόλοιπο σκελετό.

Συνεχίζοντας, αναλύονται τα υλικά κατασκευής των στρωμάτων που έφεραν οι στέγες. Αρχικά η πρώτη στρώση έτεινε να είναι είτε μια δομή σανιδών, συνεχόμενων ή με κενά ή με ενδιάμεσα συμπληρώματα καλαμιών. Στην συνέχεια, εμφανιζόταν μια λεπτή στρώση κονιάματος με βάση τον ασβέστη, ο οποίος βοηθούσε στην καλύτερη τοποθέτηση των κεραμιδιών. Ως τελική στρώση τα ίδια τα κεραμίδια ήταν κυρίως ρωμαϊκά ή βυζαντινά, ενώ πολύ σπάνια γαλλικά. Πολλά κτήρια έφεραν ακροκέραμα ως διακοσμητικά στοιχεία, καθώς και διάφορες μορφές δόμησης περιμετρικά του πατήματος του σκελετού. Για παράδειγμα, έντονη ήταν η εμφάνιση της αστράχας ή και η εμφάνιση διαφόρων πλακιδίων τοποθετημένων υπό κλίση μεταξύ τους σε τρία ή τέσσερα στρώματα, δύο παραδείγματα που μάλιστα δείχνουν την οικονομική κατάσταση του ιδιοκτήτη.

Οι στέγες σε αρκετά κτήρια δεν ήταν εμφανείς στον εσωτερικό χώρο που τις έφερε, ωστόσο είχαν ορισμένες ξύλινες ψευδοροφές, οι οποίες είχαν είτε απλή μορφή πλακών είτε είχαν περίτεχνο σχεδιασμό.

Οι στέγες αποτέλεσαν χαρακτηριστικό γνώρισμα στον οικισμό του Λεωνιδίου.

Δομή Στέγης
Δομή Στέγης
Στρώματα Στέγης
Στρώματα Στέγης
Τομή Στέγης
Τομή Στέγης
Διαγραμματικό Σκίτσο Κάτοψης και Τομής Στέγης
Διαγραμματικό Σκίτσο Κάτοψης και Τομής Στέγης
Λεπτομέρεια Βυζαντινών Κεραμιδιών
Λεπτομέρεια Βυζαντινών Κεραμιδιών
Τομή Στέγης
Τομή Στέγης
Βυζαντινά Κεραμίδια
Βυζαντινά Κεραμίδια
Λεπτομέρεια Πετσώματος Στέγης
Λεπτομέρεια Πετσώματος Στέγης