Βαθμός Αλλοίωσης

Μεγάλη έκταση του οικισμού έχει υποστεί επεμβάσεις. Ο βαθμός της επέμβασης, το είδος, αλλά και οι συνθήκες και το περιβάλλον στο οποίο παρατηρούνται έχουν αλλοιώσει τον χαρακτήρα του.
Ο χαρακτήρας του οικισμού δεν προσδιορίζεται μόνο από τα κτίσματα, αλλά και από το περιβάλλον μέσα στο οποίο αυτά εντάσσονται, τη γενικότερη αίσθηση, δηλαδή, που δημιουργεί η σχέση αυτή. Συνεπώς, αξιοσημείωτες είναι όλες εκείνες οι επεμβάσεις οι οποίες μπορεί να έχουν επιφέρει, ήπια ή έντονη, αλλοίωση στην φυσιογνωμία του οικισμού.

Είδη επεμβάσεων

(Α) ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ

-Μορφολογία

Παρατηρούνται επανειλημμένα μεταγενέστερες επεμβάσεις στις μορφές των κτισμάτων, με κυριότερες τις προσθήκες νέων όγκων-χώρων, οι οποίοι συνήθως λόγω της φάσης της κατασκευής τους είναι από πιο σύγχρονα υλικά, όπως το μέταλλο ή το μπετόν, τις προσθήκες εξωστών και τις δημιουργίες ειδικών χώρων στάθμευσης. Οι μεταβολές των όγκων και των τυπολογιών σε συνδυασμό με την ασυνέπεια των υλικών πολλές φορές αλλοιώνουν έντονα τον παραδοσιακό χαρακτήρα του οικισμού και δημιουργούν οξύμωρες μορφές.

-Στέγες

Οι στέγες, ως θεμελιώδη στοιχεία των παραδοσιακών κατασκευών, δέχονταν συχνά αποκαταστάσεις, με αποτέλεσμα να υποβάλλονται σε αλλαγές του υλικού κατασκευής τους και σε αλλαγές στο σχήμα και την τοποθέτηση τους. Πολλές είναι οι περιπτώσεις στις οποίες τα παλαιού τύπου βυζαντινά κεραμίδια αντικαθίστανται από νέα, ίδιου ή διαφορετικού τύπου, χωρίς ωστόσο να τροποποιούν τον χαρακτήρα των στεγών. Υπάρχουν όμως και αντικαταστάσεις ή νέες προσθήκες στεγών οι οποίες δε σέβονται ούτε την υλικότητα ούτε την μορφολογία των προϋπαρχουσών (πχ μεταλλικές, τσίγκινες στέγες) αλλοιώνοντας την φυσιογνωμία του οικισμού.     

-Τοιχοποιίες
 

Αντίστοιχες αλλαγές παρατηρούνται και στα κατακόρυφα στοιχεία, στις τοιχοποιίες των κτισμάτων, στους μαντρότοιχους, κλπ.
Τα νέα υλικά (τούβλα, μπετόν ή νέα είδη και νέες μορφές λίθων), τα νέα αρμολογήματα και τα νέα επιχρίσματα είναι εκείνα που κατά κύριο λόγο επηρεάζουν τον χαρακτήρα του οικισμού. Πολλές φορές τα νέα είδη, σχήματα, μεγέθη πέτρας, τα έντονα χρώματα των επιχρισμάτων δε συνάδουν με την παραδοσιακή τεχνική αλλοιώνοντας την εικόνα του οικισμού. Υπάρχουν, ωστόσο, και ηπιότερες επεμβάσεις που γίνονται για χάρη της βιωσιμότητας των κτηρίων.

-Δάπεδα

Οι επεμβάσεις που σημειώνονται στα δάπεδα είναι όμοιες με αυτές της τοιχοποιίας όσον αφορά στην αντικατάσταση των παλαιών υλικών. Χαρακτηριστικές είναι οι πλακοστρώσεις αυλών και εξωστών πέραν της παραδοσιακής φυσιογνωμίας του Λεωνιδίου.

-Κουφώματα
         

Πολύ συχνά εξαιτίας φθορών αντικαθίστανται τα παλιά ξύλινα κουφώματα από νέα αλουμινίου και σπανιότερα από όμοια ξύλινα. Στις περισσότερες περιπτώσεις η επεξεργασία τους -το ύφος, το χρώμα, η υφή- δε φέρουν επιπτώσεις στην διατήρηση του χαρακτήρα του οικισμού.

-Κιγκλιδώματα

Χαρακτηριστικό μορφολογικό στοιχείο των κτηρίων των αυλών και κατ’ επέκταση του οικισμού είναι τα κιγκλιδώματα, γι’ αυτό και δεν παρατηρούνται έντονες αντιθέσεις ή προσθήκες/αντικαταστάσεις που να μοιάζουν οξύμωρες στην συνολική αίσθηση του οικισμού. Μεμονωμένες περιπτώσεις, όμως, δείχνουν ασυνέπεια στην μορφολογική τυπολογία παρά την χρήση του μετάλλου, επηρεάζοντας την γενικότερη φυσιογνωμία.

-Εγκαταστάσεις

Στο σύνολο των κτηρίων έχουν προστεθεί εγκαταστάσεις οι οποίες εν μέρει αλλοιώνουν τον παραδοσιακό χαρακτήρα του οικισμού, όμως είναι αναγκαία η τοποθέτηση του για λόγους βιωσιμότητας (π.χ. ηλιακοί θερμοσίφωνες, φωτοβολταϊκά, δορυφορικές κεραίες, υδρορροές, κλπ.).

-Νέα Κτήρια

Ειδική κατηγορία στην ανάλυση των επεμβάσεων και των αλλοιώσεων που αυτές επιφέρουν αποτελούν τα νέα κτήρια, καθώς πρόκειται για εξ ολοκλήρου νέες κατασκευές, μορφές και τυπολογίες. Κατά κύριο λόγο, σημειώνονται κτήρια που αποκαλύπτουν την κατασκευή τους και εμφανίζουν τα νέα στοιχεία που αυτή τους επιτρέπει.

(Β) ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ

Οι δημόσιοι χώροι παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εικόνα του οικισμού διαμορφώνοντας τον χαρακτήρα της κοινωνικής ζωής.

-Πλατείες

Οι επεμβάσεις που σημειώνονται στις πλακοστρώσεις των πλατειών και των πλατωμάτων δε συνάδουν με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του οικισμού, καθώς πρόκειται για διαφορετικές μορφές (σχήματα, χρώματα. μεγέθη, υφές, συνδυασμοί-μοτίβα) που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του. Αντίστοιχη επιρροή έχει και η δημιουργία δημοσίων θέσεων στάθμευσης στο κέντρο πλατειών και πλατωμάτων περιορίζοντας τον κοινωνικό τους χαρακτήρα.

-Εγκαταστάσεις-Σημάνσεις

Παράλληλα, οι εμφανείς μηχανολογικές και ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, (π.χ. κολώνες και καλώδια της ΔΕΗ), καθώς και οι σημάνσεις, οι πινακίδες, οι καθρέφτες, κλπ. εμποδίζουν τις θεάσεις και αλλοιώνουν την εικόνα του φυσικού τοπίου.