Γενική Εικόνα - Σχέση με το Φυσικό Περιβάλλον

Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο του Λεωνιδίου είναι το έντονο και σύνθετο ανάγλυφο του εδάφους του. Πρόκειται για έναν οικισμό που αναπτύχθηκε σε κοιλάδα, η οποία περιβάλλεται από πελώρια εντυπωσιακά βουνά. Ένας μικρός ποταμός τον διασχίζει και τον χωρίζει στα δύο. Από τη μία πλευρά του ποταμού, προς τον Βορρά, αντικρίζουμε τους επιβλητικούς κοκκινόβραχους, πλημμυρισμένους από τον ήλιο κατά τη διάρκεια της ημέρας, το φως του οποίου διαχέουν στην περιοχή που βρίσκεται από κάτω. Από την άλλη πλευρά του ποταμού, προς τον Νότο, αντικρίζουμε μια οροσειρά γεμάτη  βλάστηση, πιο σκοτεινή από την απέναντί της πλευρά, εξαιτίας της θέσης της σε σχέση με τον ήλιο. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το σχήμα της «κοιμωμένης», που χαράσσεται στον ουρανό από την κορυφογραμμή των βουνών.

Το ανάγλυφο αυτό διαθέτει από μόνο του μια φυσική ομορφιά την οποία έρχεται να συμπληρώσει η παραδοσιακή αρχιτεκτονική, δημιουργώντας ένα μοναδικό τοπίο που προσελκύει τον επισκέπτη να εξερευνήσει κάθε γωνιά του οικισμού. Είναι αξιοσημείωτη η ποικιλία της αρχιτεκτονικής και οφείλεται στο γεγονός πως ο οικισμός πέρασε από διάφορες φάσεις οικονομικής οργάνωσης και κοινωνικής ανάπτυξης. Όπως ένας ζωντανός οργανισμός, έτσι και ο ίδιος ο οικισμός διαρκώς αναπτυσσόταν και προσαρμοζόταν στις νέες συνθήκες, με αποτέλεσμα την αρμονική -στο μεγαλύτερο ποσοστό- συνύπαρξη παραδοσιακών και νεοκλασικών κτηρίων, με ορισμένα σύγχρονα.

Γεωγραφικά, διαθέτει ιδιαίτερα προνομιούχα θέση, συνδυάζοντας βουνό και θάλασσα. Το κέντρο του οικισμού βρίσκεται στην περιοχή ανάμεσα στους βράχους ενώ το επίνειό της, η Πλάκα, απέχει από το κέντρο απόσταση περίπου 4 χλμ. Διασχίζοντας τον κεντρικό δρόμο της αγοράς, στο τμήμα του Λεωνιδίου πάνω από το ποτάμι, βρίσκουμε συγκεντρωμένα τα περισσότερα εμπορικά και τουριστικά καταστήματα, φούρνους, παραδοσιακά καφενεία αλλά και πιο σύγχρονες εκδοχές καφέ-μπαρ. Στην περιοχή κοντά στο ποτάμι εντοπίζουμε τις περισσότερες δημόσιες χρήσεις, ενώ οι κατοικίες, που αποτελούν και την κυριότερη χρήση όλου του Λεωνιδίου εντοπίζονται καθώς απομακρυνόμαστε από αυτό.