Τοιχοποιϊες

ΤΟΙΧΟΠΟΙΙΕΣ-ΛΙΘΟΔΟΜΕΣ

Σημαντικά δομικά στοιχεία του Λεωνιδίου είναι οι πέτρινες τοιχοποιίες. Αποτελούνται από δύο κύριες παρειές, την εσωτερική και την εξωτερική, οι οποίες δημιουργούν ένα κενό μεταξύ τους, που γεμίζει με μικρότερες πέτρες, λάσπη και βότσαλα, ενώ σε μερικά σημεία οι δύο παρειές διασταυρώνονται για την καλύτερη συνοχή της τοιχοποιίας. Αργότερα  στην κατασκευή εισάγονται και άλλα συνδετικά υλικά, όπως ασβεστοκονιάματα.

Οι λιθοδομές που παρατηρήθηκαν ήταν διαφόρων τύπων ανάλογα με την επεξεργασία των λίθων τους. Αυτές διακρίνονται ως εξής:

Ξηρολιθιά: Συναντάται στις εξωτερικές μάντρες. Πρόκειται για ακατέργαστες πέτρες, η μία πάνω στην άλλη, χωρίς συνδετικό κονίαμα.

Αργολιθοδομή:Βρίσκεται σε ταπεινά σπίτια, βοηθητικούς χώρους ή και μάντρες. Χτίζεται με αργούς λίθους, που έχουν υποστεί πολύ μικρή ή και καθόλου επεξεργασία και με χρήση ισχυρού ασβεστοκονιάματος.

Ημιλαξευτή λιθοδομή: Τοιχοποιία, η οποία κατασκευάζεται με μισολαξευμένες πέτρες και ισχυρό κονίαμα. Συναντάται συχνότερα στα σπίτια του Λεωνιδίου με λαξευμένους, σταυρωτά τοποθετημένους, γωνιόλιθους στις εξωτερικές γωνίες.

Λαξευτή λιθοδομή: σπανιότερη και συνήθως εντοπίζεται σε νέα σπίτια ή εξωτερικούς τοίχους αυλών. Η κάθε πέτρα έχει υποστεί τέτοια επεξεργασία που έχει αποκτήσει πλήρως το σχήμα που χρειάζεται για την κατασκευή της λιθοδομής.

Για την ενίσχυση της λιθοδομής χρησιμοποιούνται ξυλοδεσιές. Πρόκειται για μια κατασκευή από δύο ξύλινα στοιχεία, ένα στην εξωτερική και ένα εσωτερική παρειά, που τρέχουν κατά μήκος του τοίχου και ενώνονται μεταξύ τους με κλάπες. Οι ξυλοδεσιές καλύπτονται πολλές φορές από μια στρώση λίθων στην εξωτερική παρειά του τοίχου. Στην εσωτερική παρεία επιχρίονται.

Τα κονιάματα που χρησιμοποιούνταν στο κτίσιμο ή το αρμολόγημα ήταν ισχυρά. Διακρίνουμε την “χωριδόλασπη”, δηλαδή το ασβεστοκονίαμα, χωματόλασπη που ανακατευόταν με λίγο χλωρίδη-ασβέστη και το “κουρασάνι”, κονίαμα ανθεκτικό στον χρόνο και στις καιρικές συνθήκες και απρόσβλητο από την υγρασία, για ιδιαίτερες κατασκευές και απαραίτητο σε στέρνες.

Ο σοβάς είναι επίσης καλής ποιότητας και ισχυρός, καθώς φτιάχνεται από ασβέστη, άχυρο, μαλλί και άμμο.

Η πέτρα στο μεγαλύτερο μέρος του οικισμού είναι ημιλαξευτή, ενώ στις γωνίες του κτίσματος και στη διαμόρφωση των ανοιγμάτων του (πρέκια και παραστάδες) χρησιμοποιούνται άριστα λαξευμένοι λίθοι, οι γωνιόλιθοι ή αγκωνάρια. Για την κατασκευή των ανοιγμάτων κατασκεύαζαν τοξωτά υπέρθυρα πάνω απο τα πρέκια τους ή τα σκέπαζαν με οριζόντια υπέρθυρα από πλάκες πωρόλιθου “πλακώματα” ή ξύλινα οριζόντια δοκάρια.

Στη διαμόρφωση των τοιχοποιιών προβλέπονταν και πρόσθετα στοιχεία για την ενίσχυση της ασφάλειας, όπως πολύ μικρά ανοίγματα, οι πολεμίστρες (τυφεκιοθυρίδες). Υπήρχαν σε όλα τα ύψη των όψεων, κυρίως δίπλα σε ανοίγματα.