Εξώστες- Χαγιάτια

Οι εξώστες αποτελούν προβόλους, οι οποίοι τοποθετούνται στην πλευρά του σπιτιού, που στρέφεται στον δρόμο και στο ανώτερο επίπεδο του κτίσματος. Το πλάτος τους δεν ξεπερνά το 1- 1,5 μέτρο. Το υλικό κατασκευής τους είναι το ξύλο ή η πέτρα. Η κατασκευή υποστηρίζεται από μεταλλικά στοιχεία, τα οποία αγκυρώνονται μέσα στην τοιχοποιία. Τα κιγκλιδώματα που περιβάλλουν τους εξώστες είναι μεταλλικά, πλούσια σε γεωμετρικά σχήματα και μορφές.

Παρατηρήσαμε, ακόμη, μεταλλικούς μεταγενέστερους εξώστες. Η ανάγκη αντικατάστασης των ξύλινων, εξαιτίας φθορών ή κατάρρευσης, οδήγησε στη χρήση οπλισμένου σκυροδέματος ή μετάλλου.

Σημαντικός τύπος εξώστη για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του Κοίλασου είναι και τα Χαγιάτια.

Ο όρος "χαγιάτι" προέρχεται από την τούρκικη λέξη "hayat", που σημαίνει ''ζωή''. Πρόκειται για σκεπαστό εξώστη, στον όροφο του σπιτιού, που αποτελεί προέκταση του εσωτερικού χώρου. Το χαγιάτι χαρακτηρίζει τα περισσότερα σπίτια του Κοίλασου. Η λειτουργία του ημιυπαιθρίου αυτού χώρου ήταν βασική για τη ζωή των κατοίκων της υπαίθρου. Στο χαγιάτι ζούσαν, μαγείρευαν και εργάζονταν οι κάτοικοι του σπιτιού.