Λεπτομέρειες ανοιγμάτων

Παράθυρα

Τα παράθυρα διακρίνονται σε δύο βασικούς τύπους, των ξύλινων σκελετών και των λίθινων πλαισίων.

Ο πρώτος τύπος συναντάται σε παλαιότερα σπίτια, όπου για λόγους ασφαλείας και θερμομόνωσης, τα παράθυρα ήταν στενά και μικρά. Η κάσα τοποθετούνταν περασιά με την εξωτερική παρειά της τοιχοποιίας και ενσωματωνόταν κατά το κτίσιμο, με αποτέλεσμα η σταθερότητά της να έγκειται στις δυνάμεις που ασκούνται από τη λιθοδομή. Όσα από αυτά είχαν πρόσβαση από το έδαφος έφεραν σιδερένια κάγκελα κυκλικής διατομής που συμπλέκονταν μεταξύ τους κάθετα και οριζόντια, ενώ τα σκούρα τοποθετούνταν εξωτερικά και ήταν κατα κύριο λόγω καρφωτά.

Στις αρχές του 20^ου αιώνα εμφανίστηκε ο τύπος των υψίκορμων παραθύρων με λίθινο πλαίσιο. Η κάσα μεταφέρθηκε πιο μέσα και καρφωνόταν στις ξυλοδεσιές της τοιχοποίας. Τα σιδερένια κάγκελα διατηρήθηκαν μόνο στις κατώτερες στάθμες, ενώ το κάτω μέρος των παραθύρων καταλάμβανε η ποδιά, μια ολόσωμη πέτρινη πλάκα που εξείχε από τον τοίχο 8-10 εκ. Το εξωτερικό μέρος έφερε διασταυρούμενα αγκωνάρια και κατά περίπτωση ανακουφιστικό ημικυκλικό τόξο.

Σε κάτοψη, το πλάτος των ανοιγμάτων αυξανόταν προς το εσωτερικό του κτιρίου, δημιουργώντας τραπεζοειδές σχήμα που επέτρεπε την καλύτερη διάχυση του φωτός.

Φεγγίτες

Πρόκειται για στενόμακρα ανοίγματα πλάτους 15-20 εκ. και μήκους 90 εκ. με οριζόντια διεύθυνση τα οποία βρίσκονταν στα χαμηλότερα μέρη της οικοδομής και αντιστοιχούσαν σε κατώφλια ή στάβλους. Συναντώνται επίσης πάνω από εξώπορτες διατρέχοντας την πόρτα σε όλο της το μήκος και φέροντας ξύλινο πλάισιο με κατακόρυφες σιδεριές. Πιο σπάνια είχαν λίθινο πλαίσιο με τοξωτό υπέρθυρο.

Εξώπορτες

Οι θύρες ήταν είτε μονόφυλλες είτε δίφυλλες, και ανάλογα με την χρονολογία του κτίσματος εμφανίζονταν καρφωτές ή ταμπλαδωτές.

Εμφάνιζαν διαφοροποιήσεις ως προς τις παραστάδες, τα ανώφλια και τα κατώφλια. 

Οι παραστάδες ήταν συνήθως διαμορφωμένες με διαπλεκόμενα αγκωνάρια και είχαν ανώφλι από χαμηλωμένη τοξοτή κατασκευή. Συναντώνται ακόμη παραστάδες με μονό ή διπλό ξύλινο υπέρθυρο στο κενό του οποίου σχηματιζόταν φεγγίτης, καθώς και παραστάδες μονολιθικές ή αποτελούμενες από περισσότερα μέλη με κεφαλοκώλονα επάνω στα οποία εδράζονταν μονολιθικό υπέρθυρο.

Αυλόπορτες

Ήταν δίφυλλες με ύψος 1,80 και πλάτος 1,40, αφού το άνοιγμά τους είχε υπολογιστεί με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να επιτρέπει την διέλευση υποζύγιου ζώου. Κατασκευάζονταν από χοντρές ξύλινες σανίδες καρφωμένες σε κλάπες. Σκεπάζονταν με δίρριχτη στέγη από σχιστόπλακες και εσωτερικά ασφαλίζονταν με ισχυρές σιδερένιες ράβδους.