Συμπεράσματα

Από την ανάλυση του οικισμού, διατυπώνονται τα εξής γενικά συμπεράσματα:

 - Ο Πεντάλοφος αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα πολιτισμικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας και τυπολογίας των κτισμάτων του και της προσαρμογής τους στο τοπίο.

 - Βασικό γνώρισμα του είναι η αμφιθεατρική διάταξη των σπιτιών και η οργάνωση σε συνοικίες, λόγω του έντονου ανάγλυφου, καθώς και η έλλειψη ελεύθερων δημόσιων χώρων για λόγους προστασίας.

- Η σημερινή μορφή του οικισμού διαμορφώθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα ενώ μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα γνώρισε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας, βασιζόμενη κυρίως στην οικοδομική δραστηριότητα των κατοίκων του.

- Για την εξυπηρέτηση των μετακινήσεων τους, την πρόσβαση στις καλλιέργειες και τις εμπορικές συναλλαγές τους οι κάτοικοι δημιούργησαν ένα μεγάλο δίκτυο λιθόστρωτων μονοπατιών, που εκτείνεται στο ευρύτερο τοπίο, ενώ για να διασχίσουν τα ρέματα και το ποτάμι κατασκεύασαν πέτρινα γεφύρια που ξεχωρίζουν για την κατασκευαστική τους αρτιότητα, τα περισσότερα από τα οποία διατηρήθηκαν ή ανακατασκευάστηκαν.

- Η μακραίωνη ιστορία του τόπου, η ιδιαίτερη μορφολογία των ορεινών όγκων, τα πλούσια οικοσυστήματα, η παρουσία του νερού ως ιδιαίτερου οικολογικού στοιχείου και τα αξιοζήλευτα έργα των μαστόρων της πέτρας καθώς και η διατήρηση των τοπικών θρύλων, παραδόσεων και εθίμων, στοιχεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, συνθέτουν τη μοναδική ταυτότητα του πολιτισμικού τοπίου της περιοχής.

Πηγή: Μεταπτυχιακή διατριβή «Αρχιτεκτονική του Τοπίου ιστορικών ορεινών οικισμών. Ο διατηρητέος οικισμός Πεντάλοφος Βοΐου Κοζάνης» (Βούρος Κ.), 2013