Λεωνίδιο (Τμήμα Α -Στάη)

Σημεία Ενδιαφέροντος

Α.  Δημόσια κτήρια

  1. Φάμπρικα Πολιτισμού-Δημαρχείο –ρολόι

Ένα σημαντικό έργο στο Λεωνίδιο, και σημείο αναφοράς, ήταν η μετατροπή του προβιομηχανικού κτηρίου της «Φάμπρικας», σε κέντρο προβολής και ανάδειξης της αγροτικής παραγωγής και του θαλάσσιου εμπορίου. Στον εκθεσιακό αυτό χώρο της Φάμπρικας Πολιτισμού έχει εγκατασταθεί έκθεση θεμάτων περιβάλλοντος με ολοκληρωμένη προσέγγιση της περιοχής, μέσω ενός δυναμικού και διαδραστικού τρόπου παρουσίασης, αποσκοπώντας στην προβολή και την ανάδειξη της αγροτικής παραγωγής (πρωτογενής τομέας) και του θαλάσσιου εμπορίου (τριτογενής τομέας) καθώς και της μεταξύ τους σχέσης στην περιοχή της Ανατολικής Πελοποννήσου, στην ενημέρωση για την οικονομική και κοινωνική ζωή της περιοχής της Τσακωνιάς κατά τη διάρκεια του 19ου  και του 20ου  αιώνα, στην ανάδειξη της ιδιαίτερης πολιτιστικής ταυτότητας της ευρύτερης περιοχής της Τσακωνιάς και της Κυνουρίας και στην ενίσχυση του τουριστικού προϊόντος της περιοχής

Το 1859 μ.Χ. χτίστηκε ως διδακτήριο του Δημοτικού Σχολείου και για ένα χρονικό διάστημα στέγασε το δημαρχείο Λιμναίων που είχε έδρα το Λεωνίδιο. Το 1924μ.Χ. στο σχολικό κτήριο εγκαταστάθηκε  εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής και από την επόμενη χρονιά ηλεκτροδότησε την πόλη σε μια περίοδο κατά την οποία ελάχιστες πόλεις στην Ελλάδα διέθεταν ηλεκτρικό ρεύμα. Στο ίδιο συγκρότημα, που κινούνταν με ηλεκτρική ενέργεια, λειτούργησαν αλευρόμυλος και ελαιοτριβείο.
Πριν από τον πόλεμο του 1940 μ.Χ. η «Ηλεκτρική» πουλήθηκε σε νέους ιδιοκτήτες και συνέχισε τη λειτουργία της. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, τον Οκτώβριο του 1948 μ.Χ., το εργοστάσιο ανατινάχθηκε κατά τις εχθροπραξίες των ανταρτών του Δημοκρατικού Στρατού από τη μία και της Χωροφυλακής και του Κυβερνητικού Στρατού από την άλλη. Επαναλειτούργησε μετά τις επισκευές του και έκλεισε οριστικά το 1967μ.Χ. , μετά την ανάληψη της ηλεκτροδότησης της πόλης το 1961 μ.Χ. από τη ΔΕΗ. Το 1987 μ.Χ. εγκρίθηκε το αίτημα του Δήμου Λεωνιδίου να μετατραπεί το εγκαταλελειμμένο συγκρότημα σε πνευματικό πολιτιστικό κέντρο.

Στην είσοδο του Λεωνιδίου βρίσκεται το κτήριο του Δημαρχείου και το ρολόι.

Αποτελεί σημείο αναφοράς και συνάντησης όπου  μαζί με το γειτονικό κτίριο της Φάμπρικας Πολιτισμού σχηματίζουν κεντρικό κόμβο και πυρήνα συγκέντρωσης  κατοίκων και περαστικών.

Β. Εκκλησίες

  1. Εκκλησία Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Η Εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είναι η μητρόπολη του Λεωνιδίου με αξιόλογες εικόνες του 17ου αιώνα, οι οποίες μεταφέρθηκαν εδώ, μαζί με το ξυλόγλυπτο τέμπλο, από την κατεστραμμένη από τον Ιμπραήμ μητρόπολη του Πραστού το 1826.

Ακριβώς απέναντί της υπάρχει ανοιχτός χώρος-πλατεία που αποτελεί σημείο συνάντησης .

  1. Μετόχιο Ι.Μ. Παναγίας Έλωνας

Το Μετόχι Φιλοξενεί την εικόνα της Παναγίας Ελεώνας

  1. Εκκλησία Αγίας Κυριακής

H σπουδαιότερη και παλαιότερη εκκλησία του Λεωνιδίου, ο Ιερός Ναός της Αγίας Κυριακής, κτίσμα των αρχών του 18ου αιώνα με εικόνα του Τιμίου Προδρόμου στο τέμπλο που ιστορήθηκε από τον Γεώργιο τον Κρήτα.

  1. Εκκλησία Αγίας Αικατερίνης

Σε κομβικό σημείο του Λεωνιδίου, στις αρχές του 19ου αιώνα κατασκευάστηκε η Εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης. Χαρακτηριστικό του ναού είναι η εσωτερική διαμόρφωση του χώρου με καμάρα με τοιχογραφίες.

  1.  Εκκλησία Ταξιάρχη

Γ. Πλατείες

  1. Στον περιβάλλοντα χώρο της Φάμπρικας Πολιτισμού έχει διαμορφωθεί χώρος πλατείας με κλιμακωτά καθίσματα σε βαθμίδες που αναδεικνύει τον δημόσιο ρόλο του κτιρίου και αποτελεί σημείο συνάντησης και πυρήνα κοινωνικών εκδηλώσεων. 
  2. Στην είσοδο του Λεωνιδίου, στον χώρο πίσω από το δημοτικό κτίριο του Δημαρχείου, αναπτύσεται  δημόσιος ανοιχτός χώρος  σε κομβικό σημείο όπου η συνύπαρξη τραπεζοκαθισμάτων  καταστημάτων εστίασης και αναψυχής σε συνδυασμό με παγκάκια και πεζούλια δημιουργούν πόλο συνάντησης κατοίκων και περαστικών. Σημείο επίσης  με εξαιρετική θέα στο φυσικό τοπίο.
  3. Μεγάλος ανοιχτός δημόσιος χώρος σε κομβικό σημείο είναι η πλατεία μπροστά από την Εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, η μητρόπολη του Λεωνιδίου, όπου επίσης αποτελεί ιδιαίτερο χώρο συνάντησης καθώς η θέα πρός το φυσικό τοπίο είναι εξαιρετική. Η πλατεία είναι δωρεά των αδελφών Χιώτη, υπάρχουν παγκάκια και πεζούλια για τους περαστικούς και συνορεύει με κατάστημα εστίασης   όπου με την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στην πλατεία, ο χώρος αποκτά ακόμη  πιό κοινωνικό χαρακτήρα σε συνδυασμό με την γειτονική Μητρόπολη.

Δ. Καταστήματα εστίασης και  αναψυχής

  1. Σημείο κομβικό κοινωνικής ροής , όπου συντρέχουν και μικρότεροι δρόμοι του Λεωνιδίου είναι ένα κατάστημα εστίασης το οποίο  αναπτύσει τραπεζοκαθίσματα   σε επαφή με την παλιά αγορά και συγκροτεί  πυρήνα συνάντησης κυρίως  των κατοίκων.   
  2. Σε πολύ σημαντική θέση βρίσκεται ένα ακόμη χαρακτηριστικό κατάστημα εστίασης και αναψυχής (αρχοντικό Χατζηπαναγιώτη ), πίσω από το δημοτικό κτίριο του Δημαρχείου, σε επαφή με τον δρόμο και την αγορά που ξεκινά να αναπτύσεται  και  συγκροτεί  πυρήνα συνάντησης κυρίως  των περατικών και τουριστών.   Κτίριο το οποίο ανατπύσει τραπεζοκαθίσματα και στο επίπεδο του ανοιχτού εξώστη, δίνει την δυνατότητα στον επισκέπτη των πολλών οπτικών φυγών του φυσικού τοπίου και της αρχιτεκτονικής του Λεωνιδίου.  
  3. Ένας συνεταιριστικός  χώρος εστίασης  στην καρδιά του Λεωνιδίου με θέα τον βράχο, με παραδοσιακά προιόντα ,όπου ενίοτε φιλοξενούν  εκδηλώσεις, μουσική, έκθεση τέχνης.  Ένας  χώρος που επιλέγεται συχνά από ορειβάτες καθώς  πουλά και είδη αναρρίχησης  και αποτελεί σημείο συνάντησής τους.

Ε. Εμβληματικά κτίρια

1. Πύργος Χατζηρούδη

Δείγμα αρχιτεκτονικής αμυντικού χαρακτήρα  αποτελεί ο Πύργος του Χατζηρούδη, ένα πυργόσπιτο του 1750 περίπου, τριώροφος με μικρά παράθυρα και πολεμίστριες και οι  όροφοι  επικοινωνούν με εσωτερική πέτρινη σκάλα.

2. Ανεμόμυλος του Μανωλάκη

Στην είσοδο του Λεωνιδίου απο την κατεύθυνση από Κοσμά, Παλιοχώρι και Άγιο Βασίλειο, δεσπόζει ο ανεμόμυλος του Μανωλάκη ως φυσικό και απόρθητο φρούριο. Εκεί είχε εγκατασταθεί µια μικτή διμοιρία από στρατιώτες, M.A.Υ. και χωροφύλακες Επικεφαλής του αποσπάσματος ήταν ο ανθυπολοχαγός Γιάννης Λουµπαρδιάς από το Περιθώρι Τρίπολης. Στην παραλία στην Πλάκα λιμενιζόταν και περιπολούσε την ανατολική ακτή της Πελοπονήσου το αντιτορπιλικό Πολεμιστής του Πολεμικού Ναυτικού με κυβερνήτη τον πλωτάρχη Πετρ. Σπυρομήλιο.

3. Οικία Ρουσάλη    

Στις παρυφές του Κοκκινόβραχου, υπάρχει το «λουλακί σπίτι» του Λεωνιδίου, σημείο αναφοράς  της περιοχής.
Χτίστηκε το 1864, πίσω από το εικονοστάσι υπάρχει η επιγραφή «ΚΕΤΣ 1864» Το σπίτι δεν ήταν αρχοντικό, πιθανόν μίας οικογένειας μέσης οικονομικής κατάστασης, αλλά παραδοσιακό στην αρχιτεκτονική του Λεωνιδίου. Έχει τυπικό σχήμα Γ, δίπατο. Στο ισόγειο είναι η καμάρα, την οποία ο γανωματής Ιωάννης Κολενδριανός χρησιμοποιούσε ως εργαστήριο του, γι΄ αυτό και έχει έντονο μαύρο χρώμα. Την τέχνη του συνέχισε ο γιος του Ηλίας Κολενδριανός. Στον επάνω όροφο έχει μεγάλη σάλα και δωμάτιο με τζάκι. Στο παρελθόν, πριν την πρόσφατη προσθήκη από την οικογένεια Ρουσάλη, το ξουστάγι ή αλλιώς χαγιάτι, είχε δύο κεντρικές εισόδους. Αξιόλογο σημείο του σπιτιού είναι η τοιχογραφία που υπάρχει στη μεγάλη σάλα, μια αντρική φιγούρα (μοιάζει με μοναχό και κρατάει στο χέρι του ένα καρφί).

Χάρτης κτηρίων ενδιαφέροντος
Χάρτης κτηρίων ενδιαφέροντος
Χάρτης σημείων ενδιαφέροντος
Χάρτης σημείων ενδιαφέροντος
Εκκλησία Αγίας Κυριακής
Εκκλησία Αγίας Κυριακής
Σημείο θέασης μέσα από καμάρα
Σημείο θέασης μέσα από καμάρα