Θόλοι

Όπως συμβαίνει στους περισσότερους ορεινούς οικισμούς της Πελοποννήσου, έτσι και στη Λάστα, αναπόσπαστο αρχιτεκτονικό στοιχείο του κάθε οικοδομήματος αποτελεί η λίθινη καμάρα, η οποία τοποθετούνταν στο ισόγειο και κτίζονταν ταυτόχρονα με την υπόλοιπη κατασκευή.

Η καμάρα δεν αποτελούσε στοιχείο μορφολογικού χαρακτήρα. Χάρη στην θολωτή της κατασκευή βοηθούσε, μαζί με την αρκετά ενισχυμένη τοιχοποιία του ισογείου, στην μεταφορά των φορτίων της ανοδομής. Άλλοτε με χάραξη ημικυκλική ή χαμηλωμένου τόξου και άλλοτε με οξεία κορυφή (εικόνες 1,2,3), η καμάρα χρησίμευε στην αποθήκευση των υλικών. Στην χρήση αυτή άλλωστε, καθώς και στο περιορισμένο ύψος του ισόγειου χώρου, αποδίδεται και η ιδιαίτερη χάραξη του θόλου, κατά την οποία σπανίως διαμορφώνονταν πλήρες ημικυκλικό τόξο (σκίτσο 4,8), αλλά χαμηλωμένο (σκίτσο 5,6), το οποίο εδράζονταν σε σχετικά μικρό ύψος. Κατά τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνονταν η ορθή μεταφορά των πλαγίων ωθήσεων στα σημεία έδρασης του θόλου, χωρίς να γίνεται σπατάλη του ήδη περιορισμένου ύψους. Όπου ήταν εφικτό και υπήρχε η δυνατότητα, η τοποθέτησή της καμάρας γινόταν σε πρανές βράχου ή σε κεκλιμένο έδαφος ώστε να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η κατασκευή (σκίτσα 9α, 9β). Η καμάρα στην οριζόντια απόληξή της διαστρώνονταν με χώμα ώστε να παραλάβει μέρος του ξύλινου συστήματος του δαπέδου (σκίτσο 10).