Πληθυσμιακά Στοιχεία, Οικονομικές και Παραγωγικές Δραστηριότητες

 Ο οικισμός της Λάστας, όπως έχει προαναφερθεί, είναι ένας από τους ορεινότερους οικισμούς της Γορτυνίας και του όρους Μαίναλου, κάτι το οποίο έχει διαδραματίσει μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη και εξέλιξη του. Μια πολύ έντονη επιρροή του παράγοντα αυτού συναντάμε και στην δημογραφική εξέλιξη του οικισμού αλλά και στις παραγωγικές και οικονομικές δραστηριότητες του, όπου άλλωστε είναι αλληλοεξαρτώμενες από την πρώτη.
Μια αναδρομή στο συγγραφικό έργο του Νικόλαου Λάσκαρη, επονομαζόμενο “Η Λάστα και τα μνημεία της” ή “Πανόραμα Λάστας”, το οποίο έχει εκδοθεί κατά το έτος 1936, μας δίνει μια έμμεση εικόνα για τα πληθυσμιακά στοιχεία του οικισμού αλλά και τις παραγωγικές δραστηριότητες. Πολύ σημαντικό γεγονός, το οποίο πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν για την κατανόηση, τόσο της σημερινής δημογραφικής κατάστασης του οικισμού αλλά και της εξέλιξης του, είναι ο προαναφερθέν  στα ιστορικά στοιχεία εμπρησμός του χωριού από τον Πασά, ο οποίος οδήγησε στην ανασύστασή του.
Όσον αφορά το αρχικό χωριό, του οποίου η ημερομηνία ίδρυσης κυμαίνεται περίπου το 1600 με 1700 (Ν. Λάσκαρης), γνωρίζουμε πολύ λίγα πράγματα, όπως ότι κατά το έτος 1821 αποτελούταν από 2.000 κατοίκους, και ότι η θέση επεκτεινόταν χαμηλότερα από ότι σήμερα, κάτι που βεβαιώνεται και από το τοπωνύμιο της εκεί περιοχής ως “κάτω” ή παλιά” Λάστα. Αργότερα με την ανασύσταση του χωριού, σύμφωνα και πάλι με μαρτυρίες των κατοίκων, οι λίθοι που άλλοτε αποτελούσαν τα σπίτια του πρώτου χωριού επαναχρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή των νέων σπιτιών αλλά και για την δημιουργία των εκτεταμένων αναλημματικών τοίχων για την διαμόρφωση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων (χάρτης 1). Το γεγονός αυτό (πληθώρα αναληματικών τοίχων), αλλά και ο αριθμός και η διασπορά των αλωνιών μας δείχνουν ξεκάθαρα ότι μιλάμε για έναν κυρίως αγροτικό οικισμό. Συγκεκριμένα στον οικισμό απαριθμούνται εννέα αλώνια, εκ των οποίων τα πέντε βρίσκονται στη βόρεια περίμετρο και τα υπόλοιπα τέσσερα στη νότια. Την υπόθεση αυτή θα μπορούσαμε να την ενισχύσουμε και από την αναφορά του Ν. Λάσκαρη, στην ύπαρξη χημικού (οινολόγου) στο χωριό και αμπελοφύλακα, το οποίο υπό άλλες συνθήκες θα φάνταζε περίεργο για ένα τόσο απομονωμένο και μικρό οικισμό.
Αμπέλια όμως δεν υπήρχαν (σύμφωνα με τον Ν. Λάσκαρη) μόνο στον οικισμό αλλά και έξω από αυτόν και συγκεκριμένα στην περιοχή Καρβούνι ή αλλιώς Καλύβια Λάστας. Οι κάτοικοι καλλιεργούσαν στις ιδιωτικές τους αυλές διάφορα καρποφόρα δέντρα, μεταξύ των οποίων μηλιές, καρυδιές και βυσσινιές. Ειδικά οι καρυδιές συναντώνται σε πάρα πολλά σημεία του οικισμού, καθώς στο παρελθόν αποτελούσαν, μαζί με τις σταφίδες, βασικά εξαγώγιμα προϊόντα. Πέραν της αγροτικής παραγωγής του οικισμού θα μπορούσαμε να μιλήσουμε και για κτηνοτροφική παραγωγή, ορμώμενοι από το γεγονός ύπαρξης τυροκομείου (χάρτης 2) αλλά και από τις αναφορές των κατοίκων και του Ν. Λάσκαρη, σύμφωνα με τις οποίες στην τοποθεσία Καρβούνι (κάμπος) που προαναφέρθηκε, οι κάτοικοι μετακινούνταν μαζί με τα κοπάδια τους από την αρχή ως το τέλος του χειμώνα. Επίσης, λόγω της ύπαρξης ενός μόνο εμπορικού καταστήματος, πιθανολογούμε ότι η εμπορική δραστηριότητα του οικισμού είναι τοπικής σημασίας και όχι άξια μνείας (χάρτης 2).
Ήδη κιόλας από τα απομνημονεύματα του Ν. Λάσκαρη βλέπουμε αναφορές για την σταδιακή αλλαγή στον επαγγελματικό προσανατολισμό των κατοίκων  από εκείνη την εποχή, από τα “παραδοσιακά” αγροτικά επαγγέλματα σε πιο “αστικά”. Οι νέοι σπουδάζουν και οι επιστήμονες στο χωριό πολλαπλασιάζονται. Επίσης, υπάρχουν αναφορές στο ίδιο κείμενο, για μεταναστευτικό ρεύμα προς την Αμερική, όπου ο αριθμός των 300 μεταναστών, εκ των οποίων οι 100 αναφέρονται ως “διανοούμενοι”, δίνει μια καλή εικόνα για το σύνολο του οικισμού αναλογικά. Αυτά τα δύο, σε συνδυασμό με την σημερινή εικόνα του χωριού μας δίνουν την γραμμή εξέλιξης του δημογραφικού παράγοντα, όπου εμφανίζεται με συνεχώς αρνητικό πρόσημο, κάτι που δεν αποτελεί άλλωστε τοπικό ιδίωμα, αλλά ανήκει στην ευρύτερη εικόνα της αστυφιλίας που χαρακτηρίζει την συγκεκριμένη ιστορική περίοδο του ελλαδικού χώρου στο σύνολο του. Με την τελευταία απογραφή του 2001, η Λάστα εμφανίζεται να έχει 47 κατοίκους, εκ’ των οποίων σήμερα δύο είναι μόνιμοι και μερικές δεκάδες επισκέπτονται το χωριό για παραθεριστικούς σκοπούς.
Όπως είναι φυσικό, πλέον στον οικισμό δεν τελείται καμία παραγωγική δραστηριότητα, πλέον μιας μικρής καλλιεργήσιμης έκτασης που συντηρούν ορισμένοι κάτοικοι από τα γύρω χωριά για ιδία χρήση (χάρτης 2).

* Φωτογραφίες Λασταίων από τον ιστότοπο :

https://www.facebook.com/lasta.arcadias/media_set?set=a.1126983132041.2020216.1151056336&type=3