Κατασκευές με ξύλινο σκελετό

Μια δευτερεύουσα αλλά πολύ σημαντική κατηγορία εξωτερικών επιφανειών είναι οι ξύλινες κατασκευές. Τα στοιχεία που παρατηρούνται εντάσσονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: ο τσατμάς και το μπαγδατί.

Τα δύο αυτά συστήματα χρησιμοποιούνται κυρίως σε χαγιάτια και προεξοχές, όσον αφορά το εξωτερικό κέλυφος των κτηρίων. Ο φέρων οργανισμός τους είναι ξύλινος, αποτελείται από κατακόρυφα στοιχεία 10-15 εκατοστών που βρίσκονται ανάμεσα στα παράθυρα και εδράζονται σε ένα οριζόντιο δοκάρι, κάθετο στα δοκάρια της οροφής και κατά προέκταση η όλη κατασκευή στηρίζεται σε αυτά τα δοκάρια, όπως αναλύεται στο κεφάλαιο των οριζόντιων φερόντων συστημάτων. Η απόσταση μεταξύ των κατακόρυφων στοιχείων γεφυρώνεται από οριζόντια ξύλα, τα οποία έχουν ελάφρώς μικρότερη διατομή. Στους τσατμάδες που έχουν παράθυρα, τα ξύλα αυτά έρχονται στο ύψος της ποδιάς και του πρεκιού, ενώ συνολικά δεν παραμένουν στην ίδια περασιά.

Από το σημείο αυτό της κατασκευής και μετά υπάρχει διαφοροποίηση ανάμεσα στα συστήματα. Στο μπαγδατί, τα κενά που δημιουργούνται ανάμεσα σε οριζόντια και κατακόρυφα στοιχεία γεφυρώνονται με δύο ξύλα που πατάνε σε δύο απέναντι γωνίες και δημιουργούν ένα Χ. Τα τρίγωνα πληρώνονται με σχιστόπλακες και πιθανότατα κάποιο λασποκονίαμα.

Στον τσατμά, εμφανίζονται δευτερεύοντα κατακόρυφα στοιχεία σε αυτά τα κενά, διατομής 5 εκατοστών περίπου, συνήθως 3-4 σε κάθε κενό. Σε αυτά «πλέκονται» κλωνάρια 1-3 εκατοστών δημιουργώντας έναν ανάγλυφο κάνναβο, πάνω στον οποίο στέκεται λάσπη. Ανάμεσα στα κλωνάρια ενίοτε συναντάται άχυρο ή ζωικές τρίχες που δρα ως θερμομόνωση.

Οι συνδέσεις αποτελούνται συνήθως από μόρσα και βασίζονται στη σχέση θηλυκού-αρσενικού στοιχείου. Τέτοιες συνδέσεις, ανάλογα με τη σημασία τους, ενίοτε σταθεροποιούνται με καρφιά.

Σημαντικό στοιχείο των ξύλινων αυτών κατασκευών αποτελεί το επίχρισμα από ασβεστοκονίαμα. Όλα τα παραπάνω στοιχεία επικαλύπτονται με ένα λεπτό επίχρυσμα 1-2 εκατοστών, με εξαίρεση τη χαμηλότερη ζώνη όπου μια ξύλινη επιφάνεια, η ποδιά, καλύπτει και προστατεύει τα δομικά στοιχεία από τις καιρικές συνθήκες.

Βιβλιογραφία-Πηγές: Ιωάννης Κίζης (2007), Πηλιορείτικη Οικοδομία , Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς