Γενική Παθολογία Κτισμάτων

Κατά τη διάρκεια της μελέτης στο οικισμό παρατηρήθηκε πληθώρα κτισμάτων με έντονες αλλοιώσεις οι οποίες μάλιστα σε πολλά από αυτά ήταν κοινές και σε παρόμοια σημεία. Αυτό βοήθησε στο να γίνει μια κατηγοριοποίηση σε τρεις βασικές περιπτώσεις.

Α) Η πρώτη για την οποία γίνεται αναφορά είναι αυτή της στέγης. Σε πολλά σπίτια του οικισμού εντοπίστηκαν στέγες οι οποίες είχαν μέσα στο χρόνο σημειώσει φθορές. Μια περίπτωση φθοράς ήταν στο ξύλινο φορέα της, ο οποίος λόγω της υγρασίας, των εντόμων και ίσως λόγω κακού υπολογισμού των φορτίων που μπορούσε να παραλάβει, είχε καταρρεύσει.

Μια ακόμα αρκετά συχνή φθορά που εντοπίστηκε ήταν αυτή στο πέτσωμα της στέγης. Οι κάτοικοι αφότου τοποθετούσαν τον ξύλινο φορέα, προσθέτανε από πάνω του σειρές από ξύλινες τάβλες τα κενά μεταξύ των οποίων γέμιζαν συνήθως με πολλά καλάμια, δημιουργώντας έτσι μια παραλλαγή πετσώματος. Πάνω σε αυτή τη κατασκευή ύστερα προστίθονταν τα κεραμίδια. Αυτό που παρατηρήθηκε λοιπόν σε αρκετά σπίτια ήταν η αλλοίωση των ξύλινων σανίδων, των καλαμιών, μερικές φορές και του κονιάματος που τα συνέδεε.

Συγκρίνοντας τη γνώση που υπήρχε παλαιότερα για τις φέρουσες κατασκευές με αυτή που υπάρχει σήμερα, είναι λογικό ο ξύλινος φορέας της στέγης να μην είχε μελετηθεί τόσο καλά όσον αφορά τις διαστάσεις που έπρεπε να έχουν τα ξύλινα δοκάρια που θα τον σχηματίσουν ή ακόμα και την ενίσχυση της αντοχής του ξύλου από τους εξωγενείς παράγοντες (υγρασία, έντομα, μύκητες). Σε μερικές περιπτώσεις σπιτιών ωστόσο στις οποίες υπήρξε έγκαιρη επέμβαση, εντοπίζονται στέγες στις οποίες έχουν προστεθεί επιπλέον ξύλινοι φορείς για να παραλάβουν τα μεγάλα φορτία ή ακόμα έχει τοποθετηθεί εκ νέου πέτσωμα με τις απαραίτητες προδιαγραφές αντοχής στο κλίμα.

Β) Η δεύτερη περίπτωση φθοράς ήταν αυτή στη τοιχοποιία των κτισμάτων. Εδώ υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία περιπτώσεων αλλοίωσης. Η πρώτη και συνηθέστερη είναι η φθορά του κονιάματος στο τοίχο. Όπως και με τον ξύλινο φορέα της στέγης, βασικό αίτιο υπήρξαν οι εξωτερικοί παράγοντες, καθώς στο κονίαμα πολλές φορές είχε αναπτυχθεί μούχλα, είχε απορροφηθεί στο εσωτερικό του υγρασία που εν τέλει διέλυε τις στοιβαγμένες πέτρες ή ακόμα είχαν δημιουργηθεί ρωγμές σε διάφορα σημεία του.

Μια ειδική κατηγορία φθοράς στη τοιχοποιία ήταν η παραμόρφωση και η ρηγμάτωση στις περιοχές των ανοιγμάτων. Δεν ήταν λίγες οι φορές που παρατηρήθηκαν έντονες ρωγμές στα πρέκια ή στις ποδιές των παραθύρων, ενώ σε αρκετά κτίρια μπορεί μάλιστα να είχε πέσει το πρέκι και να φανερωνόταν από μέσα η ξύλινη στήριξη του ανοίγματος. Λόγω της πολύ σπάνιας συντήρησης των τοιχοποιιών, τα κονιάματα πολλές φορές παρέμεναν ίδια από την κατασκευή τους χωρίς να επιδιορθώνονται ή να ενισχύονται με αποτέλεσμα να εκτίθενται για πολλά χρόνια στην υγρασία και στις συστολοδιαστολές και εν τέλει να ρηγματώνονται σε περιοχές που καταπονούνταν περισσότερο. Σε περιπτώσεις όμως όπου έγιναν οι απαραίτητες συντηρήσεις στις τοιχοποιίες παρατηρούνται ακόμα και σήμερα σπίτια με πολύ καλά διατηρημένες λιθοδομές, όπου έχει γίνει νέο αρμολόγημα και δεν εντοπίζονται ρωγμές.

Ωστόσο υπήρξαν και λίγες περιπτώσεις όπου εξαιτίας της μη εξοικείωσης με τη στατικότητα των κτιρίων, κάποιοι κάτοικοι αφαιρούσαν μερικούς γωνιόλιθους από το κτήριο, με αποτέλεσμα η κατανομή των φορτίων να αλλάξει και τελικά σε ακραίες περιπτώσεις το κτήριο, ή οι στεγασμένοι χώροι του να καταρρεύσουν.

Γ) Η τρίτη περίπτωση αλλοίωσης που εντοπίστηκε ήταν στα ξύλινα κουφώματα. Εξαιτίας της υγρασίας στη περιοχή τα ξύλινα στοιχεία των κουφωμάτων σε πολλά σπίτια είχαν σαπίσει ή είχαν φουσκώσει κατά τόπους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αλλοιώνεται το πλαίσιο του παραθύρου, να εμφανίζονται οι περιοχές όπου είχαν βιδωθεί μεταξύ τους τα ξύλα και μερικά σημεία να αποκολλούνται. Υπήρχαν και περιπτώσεις όπου έντομα είχαν μπει στο εσωτερικό του ξύλου και με τη πάροδο του χρόνου κατάφερναν να δημιουργήσουν τρύπες μέσα στο ίδιο το ξύλο. Το γεγονός ότι οι κάτοικοι δεν ήταν εξοικειωμένοι με τις σημερινές μεθόδους προστασίας του ξύλου, με διάφορα είδη βερνικιών, οδήγησε στη δημιουργία των παραπάνω αναφερόμενων φθορών στα κουφώματα.

Υπήρξαν όμως περιπτώσεις όπου οι κάτοικοι για να μην έρθουν αντιμέτωποι με τα ζητήματα αλλοίωσης του ξύλου, προχώρησαν απευθείας στην αντικατάσταση τους με μεταλλικά συστήματα κουφωμάτων, που είχε ως αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση της συντήρησης των κουφωμάτων, αλλά συνετέλεσε στην απομάκρυνση από τη παραδοσιακή αρχιτεκτονική του τόπου.