5| Πυργάριο

Το Πυργάριο είναι ένας παλαιός πύργος μικρής κλίμακας, ένα ανακατασκευασμένο κτίσμα από τα χρόνια της Λατινοκρατίας. Όπως, άλλωστε φαίνεται και από την επιγραφή στον όροφο, πρόκειται για ένα κτίσμα πιθανότατα του 1771.

Γενικότερα, σχεδόν σε ολόκληρη την Άνδρο, μπορεί να συναντήσει κανείς «πυργόσπιτα», ή αλλιώς πύργους, όπως τους ονομάζουν οι νησιώτες. Αιτία της ανέγερσής τους αποτέλεσε η πειρατεία, φαινόμενο το οποίο πρωτοεμφανίστηκε στη Μεσόγειο, και ειδικότερα στο Αιγαίο, ήδη από τα βυζαντινά χρόνια και διήρκεσε μέχρι και τον 17^ο αιώνα. Ουσιαστικά, οι πύργοι της Άνδρου αποτελούσαν ένα είδος σπιτιών- φρουρίων και προσέφεραν ασφάλεια κατά την επιδρομή πειρατών. Χαρακτηριστικά αυτών αποτελούν: οι πολύ χοντροί τοίχοι πάχους 1,5 με 3 μέτρα στο ισόγειο, η προοδευτική ελάττωση του πάχους τους στους ορόφους (συνήθως αποτελούνταν από τρεις ορόφους), καθώς και τα πολύ μικρά και ελάχιστα σε αριθμό κουφώματα. Αυτά ονομάζονται «Λοξίκες» και διαθέτουν συνήθως τη γνωστή τραπεζοειδή διατομή των πυροβολείων, όπως φαίνεται στην κάτοψη της πρώτης στάθμης, στο κατώι. Τα παράθυρα του ανωγείου  συνήθως ήταν τοξωτά και ασφαλίζονταν με σιδεριές. Βέβαια, οι πύργοι της Άνδρου αποτελούν μικρογραφίες των πύργων- φρουρίων της Μεσαιωνικής Ευρώπης.

Μετά τον 17^ο αιώνα μέχρι και τα τέλη του 19^ου οι πύργοι αυτοί εξελίσσονται σε ένα είδος πυργόσπιτων, δηλαδή σε κατοικίες πλουσίων Αντριωτών. Οι ντόπιοι συνεχίζουν να ονομάζουν αυτά τα κτήρια πύργους ή ακόμα και πυργάρια, όπως το συγκεκριμένο στις Στραπουργιές. Τα πυργάρια, λοιπόν, διαθέτουν μικρότερο μέγεθος σε σχέση με τους πύργους και δεν είναι αρματωμένα κατά των πειρατών όπως οι παλαιότεροι πύργοι.  Σύμφωνα με κατοίκους των Στραπουργιών, το Πυργάριο του χωριού είχε διαμορφωθεί και αυτό σε κατοικία κατά τον 19^ο αιώνα.