Η πλειοψηφία των κτηρίων της Μονεμβασίας θεωρείται κατοικήσιμη και λειτουργική, χωρίς ιδιαίτερες φθορές στην όψη, παρόλο που σπάνια αναφέρονται σε μόνιμες κατοικίες. Αυτό εξηγείται από την τουριστική αξιοποίηση πολλών κατοικιών και τη μετατροπή τους σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, ξενοδοχειακά παραρτήματα ή χώρους εστίασης. Οι υπόλοιπες κατοικίες μερικής χρήσης αποτελούν εξοχικά κυρίως κατά τους θερινούς μήνες, όταν οι ιδιοκτήτες τις επισκέπτονται για διακοπές.
Ένα μικρότερο ποσοστό βρίσκεται σε μέτρια κατάσταση, με τα κτήρια να παρουσιάζουν αρκετές φθορές στην όψη και να θεωρούνται λειτουργικά.
Αρκετά όμως είναι αυτά που πλέον έχουν υποστεί πλήρη εγκατάλειψη και η κατάστασή τους δε δύναται για κατοίκηση και τμήμα της φέρουσας λιθοδομής ή και στέγης έχουν καταρρεύσει. Τα ερείπια εντοπίζονται σε όλα τα μέρη του οικισμού, με κυριότερο το ανατολικότερο τμήμα όπου η χρόνια εγκατάλειψη είναι φανερή.