Καθ' ύψος διάταξη κτισμάτων

Ο ιστορικός οικισμός της Μονεμβασιάς αναπτύσσεται εξ ολοκλήρου εντός των τειχών. Οι κατοικίες είναι μονώροφες και διώροφες με τις περισσότερες να παρουσιάζουν κατώι ή τριώροφες. Παρατηρείται έντονη καθ' 'υψος ποικιλομορφία που δικαιολογείται από την έντονη κλίση του εδάφους και συνέπως τη στενότητα του περιτειχισμένου χώρου.

 Στα κατώια, τα οποία είναι θολοσκέπαστα, ξεπροβάλλει μέρος τού βράχου στον οποίο στηρίζονται οι κατοικίες και συναντώνται στέρνες (κινστέρνες) που χρησιμεύουν ορισμένες ακόμα και σήμερα στη συγκομιδή όμβριων υδάτων , τα οποία είναι πολύτιμα με τις ελλιπείς βροχές στην περιοχή. Παράλληλα χρησιμοποιούνται ως αποθηκευτικοί χώροι.

Επίσης, παρατηρούνται στα περισσότερα κτήρια πολλαπλές είσοδοι σε διαφορετικά επίπεδα.