Καταγραφή των Κτισμάτων

 Η Φοινικιά ήταν τα παλιά χρόνια η γειτονιά των αγροτών της Οίας. Η χωροταξική κατανομή του πληθυσμού του οικισμού την εποχή γύρω στον 18ο-19ο αιώνα ήταν σαφής. Στο φρύδι της καλντέρας οι καπετανέοι και οι καραβοκύρηδες είχαν κτίσει τα επιβλητικά καπετανόσπιτα τους. Από κάτω τους στα γκρεμνά, τα πληρώματα και τα τσούρμα μέσα στις σπηλιές έφτιαχναν τα υπόσκαφα σπίτια τους. Στην Φοινικιά κατοικούσαν οι αγρότες για να ναι πλάι στα κτήματά. Ουσιαστικά η Φοινικικά είναι ένα οικόσημο το οποίο είναι άρηχτα συνδεδεμένο με την Οία όχι όμως λόγω της κοντινής απόστασης του αλλά και της οικονομικής σχέσης που κατείχε με αυτήν. Στην Φοινικικά αν έχει την δυνατότητα ποτέ να πάει κάποιος θα κατανοήσει ότι πρόκειται για μια παραγωγική μονάδα κρασιού και τσικουδιάς. Αυτό αυτόματα νοηματοδοτεί ότι σε αυτόν τον οικισμό έχουν κατασκευαστεί αρκετές κάναβες. Κάναβα στα ‘’Σαντορινιά’’ είναι η μονάδα παραγωγής και αποθήκευσης κρασιού η τσικουδιάς. Δεν είναι όμως οι κάναβες που παρατηρεί στην φοινικιά αλλά και οι καναβοκατοικίες. Καναβοκατοικία είναι ένα συγκρότημα το οποίο περιέχει την κάναβα αλλά και την κατοικία η οποία βρισκόταν συνήθως δίπλα στην κάναβα χωρίς όμως να ενώνεται εσωτερικά αλλά μόνο εξωτερικά. Η καναβοκατοικία ουσιαστικά στέγαζε τους εργάτες-κάτοικους που δούλευαν στην συγκεκριμένη κάναβα. Όπως είναι λογικά παράλληλα υπάρχουν και οι κατοικίες στην Φοινικιά οι οποίες πάλι στέγαζαν την εργατική τάξη που εργαζόταν στις κάναβες τις περιοχές.

Γιατί όμως με τα λεγόμενα μας η Φοινικιά συνδέεται με κάποιον τρόπο με την Οία;

Ο βασικότερος λόγος είναι ότι οι κάναβες ήταν ιδιοκτησία συγκεκριμένου πληθυσμού της Οίας. Ένας άλλος λόγος είναι ότι στον οικισμό της Φοινικιάς παρατηρείται επί τον πλείστο η μονάδα της κάναβας και της κατοικίας και δεν υπάρχει κάποια άλλη δημόσια η πολιτιστική λειτουργία εντός της περιοχής. Οι σημαντικές εκκλησίες οι οποίες στεγάζονται στην Φοινικιά είναι της Αγίας Ματρονας και οι Επτά Παίδες παράλληλα όμως υπάρχουν και ελάχιστες νεόχτιστες.

Η εκκλησιά της Αγίας Ματρόνας, με τον χαρακτηριστικό της φοίνικα, βρίσκεται στη ανατολική πλαγιά του κεντρικού δρόμου της Φοινικιάς και κτίσθηκε το 1859 – όπως το μαρτυρά η εγχάρακτη πλάκα στην είσοδο του ναού . Στον προαύλιο χώρο του δεσπόζει ο χαρακτηριστικός φοίνικας που αποτελεί σημείο αναφοράς του οικισμού. – από τον Φραγκίσκο Πλατή, καραβοκύρη της Οίας.

ΣΧΟΛΕΙΟ

Ένα σχολείο το οποίο είναι ένα χτιστό αρχικά, δυστυχώς όμως δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για αυτό. Η διατήρηση του για χτιστό μας οδηγεί κατευθείαν να πούμε ότι είναι προσεισμικό. Στην πραγματικότητα όμως δεν πρόκειται για ένα κανονικό σχολείο αλλά για μια δυόροφη κατοικία η οποία στις όψεις τις ήταν και από τις 4 μεριές κλειστή δεν είχε δηλαδή ανοίγματα για φωτισμό παρά μόνο κάτι μικρά. Στο σήμερα το συγκεκριμένο σχολείο δεν έχει κάποια χρήση παράλληλα όμως διατηρείται εξωτερικά με σιδεριές αντιστήριξης. Όπως μας εξομολογεί ο μπάρπα Γιώργος εργάτης και κάτοικος της Φοινικιάς, το σχολείο αυτό ήταν δωρεά για τον οικισμό από ένα αφέντη της Οίας ο οποίος με τον θάνατο του σταμάτησε να την λειτουργία του.