Χαρακτήρας και βαθμός ομοιογένειας

Εξαιτίας του λειτουργικού σχεδιασμού και της απουσιάς δημοσίων κτηρίων και χώρων, η Φοινικιά διατηρεί έναν ιδιαίτερα ομοιγενή χαρακτήρα με μόνο σημείο διαφοροποίησης ανα οικιστική ενότητα να αποτελεί η οικοδομική τυπολογία με ημίσκαφα - κτιστά κτήρια στο κεντρικό πλάτωμα και υπόσκαφα παράπλευρα του ποταμού.
Χαρακτηρίζεται σαν οικισμός απο τους στενούς του δρόμους και το ιδιαίτερου του δοχείου που δημιουργόυν οι ποταμοί, με προσανατολισμό προς το βορρά και τη θάλλασα.
Η υλικότητα του οικισμού είναι επίσης ιδιαίτερα χαρακτηριστική με της απλές μορφές των θόλων να καλύπτονται μόνο με άσπα παραδοσιακά και με τους δρόμους να αποτελούνται απο βοτσαλωτά, και πέτρινα μέρη. 
Συναντάμε παράλληλα το ιδιαίτερο της Σαντορίνης με τα απότομα στενά δρομάκια.

Θα μπορούσε να πεί κανείς ότι, λόγω της έλειψης επιρροών και της σχετικής έλλειψης τουριστικών εγκαταστάσεων (σε σχέση με την Οία και τα Φηρά), η Φοινικιά αποτελεί τον καθαρό θηραϊκό οικισμό και το πιο αντιπροσωευτικό παράδειγμα της Αρχιτεκτονικής της Σαντορίνης.