Καρύταινα (Τμήμα Β)

Μεταγενέστερες επεμβάσεις

     Κατά την διάρκεια της επιτόπιας έρευνας της ομάδας μας, παρατηρήσαμε ότι η πλειοψηφία των κτισμάτων έχουν δεχτεί μεταγενάστερες επεμβάσεις. Οι επεμβάσεις αυτές δείχνουν να έχουν γίνει με διάφορους σκοπούς όπως, επισκευές στην υπάρχουσα κατασκευή, ενισχύσεις του φέροντα οργανισμού, τροποποιήσεις του μορφολογικών χαρακτήρα των κτισμάτων, μεταγενέστερες προσθήκες χώρων. Εντοπίζονται  στο σύνολο του  κατασκευαστικού συστήματος, αλλά και στα διάφορα μέλη των κτιρίων, με αποτελέσματα στην στατική επάρκεια της κατασκευής καθώς και στην μορφολογική συμβατότητα με τον παραδοσιακό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα του συνόλου του οικισμού.

 

     Πολλές ήταν οι περιπτώσεις προσπάθειας ενίσχυσης του υπάρχοντα φέροντα οργανισμού , δηλαδή των πέτρινων τοίχων,των ξύλινων σκεπών και πατωμάτων, με μη συμβατά υλικά (κυρίως μπετό).Συνεπώς βλέπουμε σε πολλές κατασκευές μετονένια δοκάρια, πλάκες , υποστυλώματα , πρέκια , σενάζ, κ.ά. Τα οποία όχι μόνο δεν λειτουργούν βοηθητικά στην κατασκευή, αλλά ανταγωνιστικά ως προς αυτήν (ως συνέπεια της διαφορετικής συμπεριφοράς των υλικών), με αποτέλεσμα την καταπόνηση της.

     Σε μεγάλη πλειοψηφία των κτησμάτων υπάρχουν  μπαλκόνια από μπετό , τα οποία στηρίζονται σε φουρούσια από το ίδιο υλικό , που με την σειρά τους καταλήγουν και στηρίζονται στους πέτρινους τοίχους , με αποτέλεσμα την καταπόνησή τους.

     Σε άλλη κατηγορία ανήκουν οι επεμβάσεις έπειτα από επισκευές που χρειάζονταν  τα κτήρια. Εντοπίσαμε παραδείγματα στους  πέτρινους τοίχους όπου μικρό κομμάτι τους είχε καταρρεύσει (κυρίως γύρω από ανοίγματα παραθύρων ή πορτών), και αντικαταστήθηκε από μη συμβατά με την πέτρινη κατασκευή υλικά, όπως τούβλα, τσιμεντότουβλα ή και μπετό. Αρκετές ήταν και οι προσπάθειες στεγανοποίησης, ενίσχυσης της στέγης και των κεραμιδίων, με τσιμεντοκονιάματα. Αποδείξεις αυτής της τεχνικής βρίσκονται στις όψεις των κτηρίων όπου στην <<μασέλα>> που δημιουργούν τα κεραμίδια με τον πέτρινο τοίχο υπάρχει μία στρώση από τσιμεντοκονίαμα.

   Ατυχής σε πολλές περιπτώσεις είναι και ο χειρισμός των κονιαμάτων στις εξωτερικές τοιχοποιίες. Στην πλειονότητα αυτών , το παραδοσιακό κονίαμα αντικαταστάθηκε από μίγματα με βάση το τσιμεντοκονίαμα, το οποίο παρουσιάζει διαφορετική συμπεριφορά στην θερμότητα από ότι οι πέτρινες τοιχοιποιίες με αποτέλεσμα την καταπόνηση των τελευταίων.Σε άλλες περιπτώσεις τα καινούργια κονιάματα δέχονται και διαφορετική μορφολογική επεξεργασία , δηλαδή προεξέχουν πολύ των πετρών , τις πλαισιώνουν , χαράσσονται ή και δέχονται χρώμα. Επειδή στην περίπτωση αυτού του παραδοσιακού οικισμού οι εξωτερικοί τοίχοι δεν συνηθίζονταν να δέχονται σοβά , νεώτερες επέμβασεις με σοβάτισμα ολόκληρης της επιφάνειας δεν θεωρούνται πετυχημένες.’Η και σε ακόμα χειρότερες περιπτώσεις η κάλυψη τους με μία στρώση μπετό.

    Καθ΄ όλη την έκταση του οικισμού πολλές είναι οι περιπτώσεις όπου οι μάντες και τα πλακόστρωτα στους δημόσιους χώρους αλλά κυρίως στις αυλές καλύπτονται από ένα στρώμα μπετό ή τσιμεντοκονίαμα.

    Δημοφιλής είναι επίσης και  η αντικατάσταση των ξύλινων κουφωμάτων με αλουμινένια που μιμούνται , μάλιστα , τις παραδοσιακές μορφές.

    Ως μία διαφορετκή κατηγορία μπορούν να αναλυθούν οι μορφολογικές αστοχίες στις καινούργιες κατασκευές , είτε αυτές είναι μικρές (π.χ. μια καινούργια τοιχοποιία), είτε μεγάλες ( π.χ. μια μεταγενέστερη προσθήκη χώρου).Καινούργιες , μη ενταγμένες , τοιχοποιίες παρατηρούμε σε νεόδμητα κτήρια ή σε μεταγενέστερες κατασκευές μαντρών και εισόδων στις αυλές των κατοικιών. Αυτές οι κατασκευές δεν εντάσσονται καθώς χρησιμοποιούν τετραγωνισμένους ,  λα­ξευμένους λίθους που δεν ταιριάζουν με τις παραδοσιακές τεχνικές κατασκευής. Υπάρχουν και παραδείγματα ψευδολιθοδομής ή λεπτομεριών , δηλαδή μίας στρώσης λίθων που μιμούνται την παραδοσιακή μορφολογία, ως επίστρωση σε διαφορετικό δομικό σύστημα.  Ανεπιτυχείς είναι και πολλές πλακοστρώσεις ως προς την ομοιότητα τους με αυτές που προυπήρχαν. Συχνές είναι οι περιπτώσεις αντικατάστασης ή επιπρόσθετων μπαλκονιών και υπόστεγων σε παραδοσιακά κτήρια. Αυτές οι μεταγενέστερες προσθήκες μιμούνται μορφές του παρελθόντος, απομακρυσμένη όμως από μιά επιτυχή ερμηνεία και εφαρμογή τους. Συνεπώς στον οικισμό βλέπουμε συχνά μπετονένια μπαλκόνια με περίτεχνα μοντέρνα κιγκλιδώματα και ακρωτήρια στις άκρες των υποστέγων.Πολλά προβλήματα εντοπίζονται κατά την διάρκεια προσθήκης επιπλέον χώρων στα παραδοσιακά κτήσματα, σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και επιπλέον ορόφων. Έτσι υπάρχουν όροφοι από ενισχυμένο σκυρόδεμα κτισμένοι ακριβώς πάνω σε λίθινες κατασκευές με καταστροφικές στατικές συνέπειες. Συναντάμε συχνά μικρούς χώρους στο πλάι των κτησμάτων που χρησιμοποιούνται ως βοηθητικοί χώροι και είναι κατασκευασμένοι από τσιμεντότουβλα ή τούβλα. Με την χρήση  πτυχωτών λαμαρινών, λύνονται πολλές φορές προβλήματα επιστέγασης μικρών αλλά και μεγαλύτερων χώρων.

      Τέλος συναντήσαμε πολλά νεόδμητα κτήρια που δεν είχαν καμία σχέση με τον συνολικό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα του οικισμού.

      Είναι προφανές ότι η έλλειψη κατανόησης,αλλά και σεβασμού, του παραδοσιακού χαρακτήρα του οικισμού, καθώς  η έλλειψη πρόνοιας και ελέγχου κάποιου κρατικού φορέα, έχει φέρει σαν αποτέλεσμα την αλλοίωση και της αρχιτεκτονικής ταυτότητας του τόπου.

ανεπιτυχής χειρισμός κονιάματος,
προσθήκη μπετονένιου στοιχείου πάνω από τον πέτρινο τοίχο
ανεπιτυχής χειρισμός κονιάματος, προσθήκη μπετονένιου στοιχείου πάνω από τον πέτρινο τοίχο
αλουμινένια κουφώματα,ψευδή μορφολογικά στοιχεία που μιμούνται παλαιότερες τεχνικές
αλουμινένια κουφώματα,ψευδή μορφολογικά στοιχεία που μιμούνται παλαιότερες τεχνικές
μπετονένιο μπαλκόνια με μπετονένια φουρούσια,ατυχής μίμιση παραδοσιακών μορφών
μπετονένιο μπαλκόνια με μπετονένια φουρούσια,ατυχής μίμιση παραδοσιακών μορφών
επιδιόρθωση πέτρινου τοίχου με μή συμβατά υλικά
επιδιόρθωση πέτρινου τοίχου με μή συμβατά υλικά
μπετονένιο μπαλκόνι με τσίγκινο υπόστεγο,πλήρωση με τσιμεντότουβλα
μπετονένιο μπαλκόνι με τσίγκινο υπόστεγο,πλήρωση με τσιμεντότουβλα
μεταγενέστερη τοιχοποιία με τετραγωνισμένους λίθους
μεταγενέστερη τοιχοποιία με τετραγωνισμένους λίθους
κατασκεύη ορόφου πάνω από πέτρινο φέροντα οργανισμό
κατασκεύη ορόφου πάνω από πέτρινο φέροντα οργανισμό
μπετονένιο υποστύλωμα
μπετονένιο υποστύλωμα