Μηλιές

Ανωδομή-Λιθοδομές-Ξυλοδεσιές

Ο τοίχος χτιζόταν κατά ισοϋψείς οριζόντιες ζώνες (ξεϊσασμοί) ύψους 1 μέχρι 1,5 μέτρα που διακόπτονταν από τις σχάρες ξυλοδεσιών. Ο πρώτος ξεϊσασμός διαμορφωνόταν στο 0,80 έως 1 μέτρο πάνω από το έδαφος, όπου έπεφτε η πρώτη ξυλοδεσιά .Το χτίσιμο γινόταν με αργόλιθους μέσου μεγέθους. Στις γωνίες και στα ανοίγματα υπάρχουν μεγάλα και χοντρολαξευμένα, προσεγμένα αγκωνάρια.

Το πάχος του τοίχου στην βάση του ισογείου έφτανε στα παλιά πυργόσπιτα του 18ου αιώνα το 1,5 μέτρο ενώ στα νεώτερα στα 0,8 μέτρα.

Το πάχος εξαρτάται απο το μέγεθος του κτηρίου και από την μείωση. Όλοι οι τοίχοι είναι ζυγισμένοι (με το ζύγι). Οι καλοί μάστορες έχτιζαν την έξω παρειά του τοίχου ενώ οι λιγότερο καλοί την μέσα. Το χτίσιμο γινόταν σε δύο πρόσωπα απο ζευγάρι μαστόρων. Το ενδιάμεσο γεμιζόταν με μικρές πέτρες μπάζα και χώματα.Το γεμίσμα αυτό με το καιρό παρουσιάζει καθίζηση γι’αυτό ο τοίχος είναι γεμάτος κενά.

Πάνω στο πρώτο  ξεϊσασμό στρώνεται η πρώτη σχάρα ξυλοδεσιών . Δύο δοκάρια (δρύς εξωτερικά και καστανία εσωτερικά) τετράγωνα πελεκημένα, περίπου 10x10 εκατοστά, στρώνονται περασιά με τα δυο πρόσωπα του τοίχου και στην συνέχεια συνδέονται μεταξύ τους με εγκάρσιες κλάπες που καρφώνονται πάνω τους σε αποστάσεις 60 με 80 εκατοστά. Όταν ο τοίχος είναι πάνω απο 80 εκατοστά τα διαμήκη δοκάρια είναι τρία. Σε πολύ προσεγμένες κατασκευές τα εξωτερικά δοκάρια δεν είναι εμφανή αλλά κρύβονται πίσω απο πέτρινη επένδυση 10-20 εκατοστά (έτσι όμως τα ξύλα σαπίζουν ευκολότερα). Σωστές ξυλοσυνδέσεις που εξασφαλίζουν την αποφυγή του εφελκισμού είναι οι λοξότμητες τεθλασμένες και ιδιαίτερα στις κατώτερες στρώσεις. Συνηθισμένη  είναι η απλή λοξότμητη σύνδεση με σφυρί η οποία έχει μηδαμινή εφελκιστική ικανότητα.

Στις γωνίες η παλιότερη και καλύτερη μέθοδος είναι αυτή της επίθεσης των κάθετων ξύλων. Η διαφορά της στάθμης λόγω των επάλληλων ξύλων στα ενδιάμεσα εξαγοράζεται με συμπληρωματικά ξύλα ή πλακωειδείς πέτρες. Στην γωνία συχνά μπαίνουν ενισχυτικές κλάπες κατά την διαγώνιο ή κάθετα σε αυτήν.

Στα νεώτερα και στα φτωχικά χτισμένα σπίτια, οι ξυλοδεσιές συναντώνται στην γωνία συνεπίπεδα και συνδέονται με μισοχάρακτες εντορμίες. Η μέθοδος αυ΄τη είναι επισφαλής, γιατί εκτός από το αδυνάτισμα του ξύλου, απομονώνει από την ατμόσφαιρα τμήμα του ξύλου με αποτέλεσμα να σαπίζει ευκολότερα.

Η σύνδεση των καθέτων σχαρών ξυλοδεσιών ειναι σημαντική (αυτή εξασφαλίζει την ενότητα των τοιχωμάτων ) .Επίσης η χρησιμότητα των ξυλοδεσιών ειναι και η αντισεισμική ενίσχυση και ο περιορισμός των ρογμών ανάμεσα σε δύο με τρείς ξυλοδεσιές .

 Οι κλάπες συνδέουν τα δύο πρόσωπα του τοίχου που είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους. Επίσης οι ξυλοδεσιές μεταφέρουν στο έδαφος τις πιέσεις της υπερκείμενης λιθοδομής. Το στρώμα των ξυλοδεσιών επιτρέπει την συνέχιση του χτισίματος προς τα πάνω. Οι κλάπες είναι χρήσιμες και για την κατασκευή σκαλωσιάς. Την στιγμή που τοποθετούνται είναι μακρύτερες εξέχοντας από την πρόσοψη. Κατά το κατέβασμα της σκαλωσιάς αποκόπτονται περασιά με τον τοίχο. Η μέθοδος των ξυλοδεμένων τοιχοποιών εξαπλώθηκε αφάνταστα στην Ανατολή.