Συμπεράσματα

Η Ακαμάτρα αποτελεί έναν ιδιαίτερο παραδοσιακό οικισμό με ξεχωριστή ταυτότητα, που έχει αξιόλογο απόθεμα σε δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Η κεντρική του οργάνωση και η ύπαρξη πλατείας, τον διακρίνει από τους άλλους παραδοσιακούς οικισμούς της Ικαρίας.

Ο οικισμός συγκροτείται από γειτονιές, που κατοικούνται από τα μέλη μιας οικογένειας και το όνομα της κάθε γειτονιάς προκύπτει από το επώνυμο της οικογένειας αυτής.

Ο βίος των ανθρώπων στον οικισμό και γενικά στο νησί είναι εξώστρεφος και αυτό διαφαίνεται στην κατάργηση των ορίων μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου. Οι αυλές των κτηρίων  είναι ανοιχτές προς το δρόμο και αναλημματικά τοιχεία διαχωρίζουν τον δημόσιο χώρο από τις ιδιωτικές αυλές όπου, αυτό είναι αναγκαίο.

Το φυσικό ανάγλυφο της περιοχής,  καθιστά τον οικισμό ανήλιο και τον αποκρύπτει από τη θάλασσα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι κατοικοί του να έιναι ασφαλείς και προστατευμένοι από τους πειρατές περισσότερο από ότι σε άλλους οικισμούς, γεγονός που αποτύπωνεται στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική του οικισμού. Συναντήσαμε ένα μόνο μονόρριχτο χυτό, ενώ υπάρχουν αρκετά πυργάρια και γενικότερα διώροφα κτίσματα.  Λίγα από τα παραδοσιακά κτήρια της περιοχής έχουν χωστοκέλι, το οποίο έχει τη μορφή μικρού θαλάμου στο ισόγειο των κατοικιών ή υπόσκαφου χώρου στο πίσω μέρος των κτηρίων.

Στον οικισμό παρατηρούμε τις τυπολογίες, που υπάρχουν στα περισσότερα παραδοσιακά χωριά της Ικαρίας.

Στη αρχιτεκτονική των κτηρίων διακρίνεται η χρήση του ξύλου για τα φέροντα στοιχεία της στέγης και των πατωμάτων, αλλά και της πέτρας για τις τοιχοποιίες και επιμέρους στοιχεία όπως θόλοι, σκάλες και φούρνοι.

Η εξέχουσα θέση του οικισμού μέσα στην περιοχή της Μεσσαριάς την κατέστησε κεφαλοχώρι και διοικητικό κέντρο.

Ο βαθμός αλλοίωσης του παραδοσιακού του ύφους είναι έντονος, αφού οι επεκτάσες και οι προσθήκες σε πολλά παραδοσιακά κτήρια του οικισμού δε σεβάστηκαν τη ιδιαίτερη ταυτότητά τους.

Ο οικισμός σήμερα έχει πάψει να έχει τον ισχυρό χαρακτήρα του παρελθόντος, όμως η κοντινή του απόσταση από τον Εύδηλο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τον καθιστούν προορισμό πολλών επισκεπτών το καλοκαίρι. Η ενασχόληση με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αμπελλουργία δίνουν στον οικισμό έναν ήσυχο χαρακτήρα, ενώ οι ρυθμοί της ζωής είναι αργοί, χαρακτηριστικό που διακρίνει το νησί της Ικαρίας, σε μεγάλο βαθμό.