Τζάκι

Το τζάκι ήταν βασικό στοιχείο της καθημερινότητας των κατοίκων όσο και της αρχιτεκτονικής της περιοχής. Αποτελούσε πηγή θερμότητας, τρόπο φωτισμού και τρόπο παρασκευής φαγητού.  Το ψυχρό κλίμα της περιοχής της ενίσχυσε την αξία του, επηρεάζοντας έτσι τις λειτουργίες και την διαρρύθμιση της κάθε κατοικίας.

Η τοποθέτησή του γινόταν κατά κύριο λόγο στην μέση του τοίχου του δωματίου και περιστοιχιζόταν από κόγχες και ντουλάπια ένθετα στον τοίχο, οριοθετώντας έτσι τις χρήσεις του και διαμορφώνοντας την οργάνωση του χώρου αφού λειτουργούσε ως άξονας συμμετρίας.

Όσο αφορά την κατασκευή, η πλάτη του τζακιού αλλά και η καπνοδόχος εντάσσονται στο πάχος του πέτρινου τοίχου. Η εστία του τζακιού στηρίζεται με τη βοήθεια αντιρρίδων που εξέχουν από τον τοίχο 50 εκατοστά χαμηλότερα από το δάπεδο και σφηνώνονται σε ειδικές εγκοπές των δοκαριών του πατώματος. Με βάση την κατασκευή αυτή στρώνονται χοντρές σανίδες ή πελεκημένοι λεπτοί κορμοί. Τα στοιχεία αυτά ορίζουν την σκάφη του τζακιού, η οποία γεμίζει με πέτρες και κοκκινόχωμα. Η μετάβαση τέλος από την κυλινδρική μορφή στο ανώτερο μισό γίνεται μέσω ενός γείσου που εξέχει.

Σε άλλη περίπτωση που το τζάκι εδράζεται επί του θόλου δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη κατασκευή για την εστία, καθώς η κατασκευή του θόλου αποτελείται από λίθους και πατημένο χώμα.

Στο τζάκι που μελετήσαμε η κατασκευή του χωνιού και της εσωτερικής μεριάς της καπνοδόχου γίνονται από κεραμίδια τόσο αυτά όσο και ο θάλαμος επιχρίονται εσωτερικά και εξωτερικά με ειδικό πυράντοχο κονίαμα. Η κατασκευή του χωνιού προϋποθέτει την τοποθέτηση ειδικού καλουπιού. Το χωνί διακοσμείται με γύψινα ανάγλυφα στοιχεία. Η εστία του τζακιού έχει ως τελικό επίπεδο κεραμικά πλακίδια και οριοθετείται από μια ξύλινη βάση.