Βιωματικό υπόβαθρο

—Θα σπρώξω καθετί που χτυπάει στο μάτι μέσ’στο σκοτάδι, θα προσπαθήσω να απογυμνώνσω τα εσωτερικά από κάθε άχρηστη διακόσμηση. Δέ θέλω να ‘ναι όλα τα σπίτια έτσι, αλλά θα ήταν καλά να υπήρχε έστω κι ένα μόνο τέτοιο σπίτι. Όπου για δοκιμή να μπορούμε να σβήσουμε τα φώτα, να δούμε πώς θα ‘ναι επιτέλους χωρίς αυτά.—                                          

 Τζ. Τανιζάκι

Η επίσκεψή μας στα Άνω Δολιανά άφησε σε όλη την ομάδα ποικίλα συναισθήματα. Νοιώσαμε την θερμή & έμπρακτη αγάπη των κατοίκων, που έπραξαν τα μέγιστα για να μας κάνουν να νοιώσουμε σαν να είμαστε στο σπίτι μας. Αφοπλιστικά χαμόγελα, φιλοξενία που θα θυμόμαστε καιρό, νοσταλγικές ιστορίες από ένα ξεχασμένο παρελθόν. Κι όμως, οι άνθρωποι των Δολιανών, πηγαίνοντας κόντρα στο αόρατο αλλά βέβαιο πέρασμα του χρόνου, προσπαθούν με κάθε τρόπο, να μην γίνει το χωριό τους μέρος του παρελθόντος. Και εν πολλοίς τα καταφέρνουν. Γιατί κάθε πόρτα που ανοίγουν σε έναν «ξένο», κάθε ποτηράκι «αντιψυκτικού υγρού» και κάθε κουταλιά γλυκού καστάνου που τον κερνάνε,  κάθε φορά που κάθονται στο ίδιο τραπέζι μαζί του, αυτό το μικρό χωριό αποκτά θέση σε μια ακόμη καρδιά. Και είναι αυτή η συλλογική μνήμη, το πλήθος των κοινών, ευχάριστων εμπειριών & θυμήσεων, που θα κρατούνε αυτό τον τόπο στο παρόν. Τα Άνω Δολιανά και οι άνθρωποί τους θα είναι στο εξής κομμάτι της ζωής μας. Ευχόμαστε να ευχαριστήθηκαν την παραμονή μας εκεί, όσο κάναμε κι εμείς.

Ήδη νοσταλγούμε το φυσικό κάλλος του τόπου, τις περιηγήσεις στα δαιδαλώδη στενάκια που κάθε μέρα είχαν κάτι νέο να σου δείξουν, τα δασώδη μονοπάτια που διασχίζαμε απ΄το ξημέρωμα ώς το βράδυ, τις κρήνες και τα δέντρα που τόσο απλόχερα μας χάρισαν την αύρα τους. Κρατάμε τις στιγμές που ατενίσαμε τον ουρανό να χαϊδεύει τις απέραντες πλαγιές, τις στιγμές που μας αγκάλιασε το βαθύ σκοτάδι της νύχτας, το τόσο ανόμοιο με αυτό της πόλης.

Η επίσκεψή μας αυτή, ήταν ένα μάθημα πάνω στην αρχιτεκτονική -και όχι μόνο- παράδοση του τόπου, ίσως όμως πάνω απ’όλα σηματοδότησε μια ισχυρή και αναπάντεχη διάψευση της λογικής ότι η αρχιτεκτονική κατακτάται μέσα από εγχειρίδια. Μάθαμε λοιπόν να την αναγνωρίζουμε μέσα σε ερειπωμένα κτήρια, μέσα από τον τόπο και την ιστορία του, αλλά κυρίως μέσα από το σύνολο των βιωμάτων μας, αφήνοντας την έξαρση των αισθήσεων να μας οδηγήσει στα μονοπάτια του χώρου και του χρόνου.

Νοιώθουμε πικρία που αυτός ο τόπος φαντάζει ξεχασμένος από τον υπόλοιπο κόσμο.

Νοιώθουμε σεβασμό απέναντι σε μια χούφτα ανθρώπους που παλεύουν να κρατήσουν βιώσιμο τον τόπο τους.

Νοιώθουμε περήφανοι που μπορέσαμε να διαφυλάξουμε -ευχόμαστε για πάντα- ένα κομμάτι της σοφίας, της αισθητικής  αντίληψης και εν τέλει της ψυχής των ανθρώπων που έζησαν εκεί.

Ευχόμαστε τα Άνω Δολιανά να γνωρίσουν την ανάπτυξη και την αναγνώριση που τους αρμόζει, αλλά φοβόμαστε να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του οικισμού, να μην τρυπήσει το πέπλο της ιστορίας που πλανάται από πανω του.

Έχουμε ωστόσο πίστη στους κατοίκους, που μας έδειξαν ότι ο πολιτισμός & η ανθρωπιά  δεν κρύβονται μόνο σε μουσεία & παραμύθια, αλλά ότι τα ίδια τα παραμύθια κρύβονται καμμιά φορά μέσα σε καταπράσινες βουνοπλαγιές.