Το νησί της Άνδρου

    Η Άνδρος, με πρωτεύουσα την Άνδρο ή Χώρα, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε μέγεθος νησί των Κυκλάδων, μετά τη Νάξο και γεωλογικά αποτελεί φυσική συνέχεια της Εύβοιας. Το όνομά της ανάγεται στη μυθολογία. Η επικρατέστερη εκδοχή είναι αυτή που θέλει ως πρώτο οικιστή του νησιού τον Ανδρεύ. Ο Ανδρεύς είχε θεϊκή καταγωγή και πατέρας του ήταν ο Άνιος, γιος του θεού Απόλλωνα, μητέρα του δε ή Κρέουσα ή Ροιώ, κόρη του Σταφύλου, γιου του θεού Διόνυσου. Η μυθολογική καταγωγή των κατοίκων του νησιού ερμηνεύει την κυρίαρχη λατρεία του θεού Διόνυσου και την παρουσία των θεών- προγόνων στα νομίσματά τους και φυσικά την εκτεταμένη καλλιέργεια της αμπέλου.
   Αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν την κατοίκηση του νησιού από την 4η χιλιετία π.Χ. με τρεις τουλάχιστον οικισμούς στην προϊστορική περίοδο στις τοποθεσίες Μικρογυάλι, Στρόφιλα και αργότερα στην Πλάκα. 
    Το νησί αναπτύχθηκε πολύ κατά την κυκλαδική περίοδο και οι κάτοικοι του ήταν ιωνικής καταγωγής. Το 900 π.Χ. χτίστηκε η Ζαγορά, μία πόλη στη δυτική ακτή ,που για περίπου 200 χρόνια ήταν ένα σημαντικό εμπορικό και οικονομικό κέντρο, ενώ το 700 π.Χ. χτίστηκε η Παλαιόπολη και έγινε η πρώτη πρωτεύουσα του. Σε γενικές γραμμές, η Άνδρος ήταν ένα ναυτικό πέρασμα πολλών λαών προς άλλες περιοχές ήδη από αρχαιοτάτων χρόνων.
    Κατά τη βυζαντινή περίοδο οι οικονομικές δραστηριότητες του νησιού κατέπεσαν και η θέση του σταμάτησε να θεωρείτε στρατηγική λόγω μετατόπισης του κέντρου της αυτοκρατορίας προς το βορρά και την τότε Κωνσταντινούπολη. Τότε, οι ακτές εγκαταλείπονται ως επικίνδυνες και εκτεθειμένες σε πειρατικές απειλές και οι κάτοικοι μετακινούνται προς την ενδοχώρα για να ασχοληθούν κυρίως με γεωργικές δραστηριότητες.
     Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης ξεκινάει η Ενετοκρατία. Στην περίοδο αυτή το νησί αποκτά ισχυρή οχυρωματική προστασία καθώς οι Βενετοί επιθυμούν τον έλεγχο του θαλάσσιου δρόμου από τη Δύση προς την Ιστανμπούλ και τη Μαύρη Θάλασσα και γι´ αυτό μεταφέρουν το κέντρο του νησιού στην ανατολική ακτή. Εκείνη την περίοδο, μαζί με άλλα κάστρα, χτίζεται το Πάνω Κάστρο στο Κοχύλου, σε απόκρημνη και οχυρή τοποθεσία με μεγάλη έκταση, ισχυρούς πύργους, πολλά υδραγωγεία και ναό στο εσωτερικό αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου (Φανερωμένη).
    Αργότερα, το νησί περνάει στην κατοχή των Οθωμανών. Τον 19ο αιώνα η Άνδρος ανέπτυξε έναν μεγάλο στόλο που επεκτάθηκε ακόμα περισσότερο τον 20ο αιώνα. Αστικές οικογένειες είχαν στην κατοχή τους πολλά πλοία. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχε έναν από τους μεγαλύτερους στόλους διεθνώς ο οποίος καταστράφηκε ολοσχερώς αλλά αναδημιουργήθηκε αργότερα.
      Γεωγραφικά, συναντάμε τέσσερεις οροσειρές, με την υψηλότερη κορυφή, το όρος Πέταλον, στα 1003μ. οι οποίες χωρίζουν το νησί σε πέντε οριζόντιες ζώνες. Οι οικισμοί του νησιού πυκνώνουν όσο «κατεβαίνουμε» προς το νότο. Στο βόρειο τμήμα βρίσκονται κυρίως αραιοχτισμένα χωριά που εποικήθηκαν από Αρβανίτες κατά την ενετοκρατία (εξ´ ου και η ιδιαίτερη τοπική διάλεκτος), ενώ στα νότια χωριά συναντάμε κυρίως ελληνικά φύλα.
      Σήμερα, το νησί ζει κυρίως από τον τουρισμό. Παρόλο που κάποιες μεγάλες ναυτικές οικογένειες παραμένουν εκεί, η ναυτιλιακή παράδοση έχει παρακμάσει σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες.