Αποίκια (Τμήμα Α)

Τοιχοποιίες

Κατακόρυφα φέροντα στοιχεία

Υλικά: γκριζωπός σχιστόλιθος, σε μεγάλα μεγέθη και μικρότερα κομματάκια για να “φέρνει τα ίσα”, αργιλοκονίαμα ως συνδετικό κονίαμα, επίχρισμα με βάση τον ασβέστη που απλώνεται με ιδιαίτερο τρόπο “σαρδέλα” δηλαδή σε λωρίδες με τρόπο έτσι ώστε τα νερά να στάζουν κατάλληλα.

Τοιχοποιίες: Τα παραδοσιακά κτήρια του οικισμού έχουν ως φέροντα οργανισμό τοιχοποιίες από σχιστόλιθο.  Πρώτη διαλογή γίνεται στο λατομείο και επόμενη στο γιαπί, όπου με σφυρί αποτμώνται κομμάτια άγαρμπες προεξοχές.

Η θεμελίωση γίνεται πάνω σε βράχο, σε ακλόνητο έδαφος. Μέχρι ύψους 2 μέτρων από τη θεμελίωση, το πάχος των εξωτερικών τοίχων είναι ιδιαίτερα μεγάλο, σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει έως και τα 1.20 μέτρα. Τα ενδιάμεσα χωρίσματα, όταν γίνονται από πέτρα, είναι κι αυτά παχιά, αλλά λεπτότερα από τα εξωτερικά, περίπου με μέγιστο πάχος στα 80 εκατοστά. Άνω του ύψους των 2 μέτρων, το πάχος των τοίχων μειωνόταν, τόσο των εξωτερικών όσο και των εσωτερικών. Η μείωση του πάχους γινόταν εσωτερικά έτσι ώστε να διατηρείται ευθεία η εξωτερική όψη του κτηρίου.

Το μέγεθος των σχιστόλιθων δεν είναι συγκεκριμένο γιατί λόγω της ποιότητας και της σκληρότητας της πέτρας, από την εξόρυξη προκύπτει ακανόνιστη. Οι μεγαλύτερες πέτρες τοποθετούνται στη βάση, τις εξωτερικές γωνίες και τα ανοίγματα. Οι μικρότερες στις εσωτερικές γωνίες και στο κεντρικό τμήμα της λιθοδομής. Οι πέτρες έπρεπε να πατούν πολύ καλά η μία στην άλλη, να μη δημιουργούνται κούφια σημεία, γεμισμένα αποκλειστικά με κονίαμα, γιατί με την τοποθέτηση του υπερκείμενου βάρους θα οδηγούσε στην κατάρρευση της κατασκευής. Το χτίσιμο γίνεται σε οριζόντιες στρώσεις 8 με 25 εκ. περίπου. Πολλές φορές οι σχιστόλιθοι έχουν ακανόνιστη επιφάνεια. Για να διατηρείται οριζόντια η στρώση, το ντουζένι όπως λέγεται, τοποθετούνται μικρές ή μεγαλύτερες σφήνες, ανάλογα με το μέγεθος των περιμετρικών πετρών.

Οι πέτρες είναι “δίκαια κατανεμημένες” στο χτίσιμο. Υπάρχουν μικρές και μεγάλες πέτρες σε όλη τη λιθοδομή.

Ανάμεσα από τους σχιστόλιθους, σε κάθε στρώση, τοποθετείται αργιλοκονίαμα χωρίς ασβέστη, και πάντα ο τεχνίτης φροντίζει να χτυπήσει με το πίσω μέρος του σφυριού την κάθε πέτρα έτσι ώστε να μην κολυμπά στο κονίαμα αλλά να αγγίζει σε σημεία την υποκείμενη και να εξασφαλίζεται η σταθερότητα της κατασκευής.

Το συνδετικό αργιλοκονίαμα, που χρησιμοποιείται για τους σχιστόλιθους, φτιάχνεται αποκλειστικά από κοκκινόχωμα,  ζυμώνεται με τα υπόλοιπα υλικά του και αφήνεται για 10  μέρες πριν χρησιμοποιηθεί έτσι ώστε να είναι απόλυτα συνεκτικό.