Γενικά στοιχεία για τον οικισμό

 Ανάμεσα σε δύο πλαγιές, σε μία αμφιθεατρική τοποθεσία του Πάρνωνα σε υψόμετρο 840μ στην ορεινή Αρκαδία, έχει αναπτυχθεί ο πανέμορφος οικισμός Καστάνιτσα (ή Γαστένιτσα στα Τσακώνικα), η οποία αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα ορεινά Κυνουριακά χωριά του Πάρνωνα και το αρχαιότερο Τσακωνοχώρι. Η Καστάνιτσα, που ξεπροβάλει μέσα από πυκνά δάση καστανιών, ελάτων και πλατανιών, έχει κατορθώσει σήμερα να διατηρεί ακόμη τον παραδοσιακό της χαρακτήρα. Ένας οικισμός με μεγάλη ιστορία, ιδανικός για ηρεμία και πεζοπορίες.

 Στο βόρειο τμήμα του χωριού, ξεχωρίζουν τα ερείπια του βυζαντινού πύργου του Καψάμπελη, που δεσπόζει από τον λόφο με πανοραμική θέα σε όλο τον οικισμό αλλά και μακριά μέχρι τις κορυφές του Πάρνωνα, αλλά και ακόμα μακρύτερα μέχρι τον αργολικό κόλπο. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, ο πύργος κτίστηκε από τους Βυζαντινούς τον 14ο αιώνα και αποτελούσε σημαντικό οχυρωματικό έργο. Δυστυχώς γκρεμίσθηκε το 1948 και σήμερα υπάρχουν τα ερείπια του, ενώ για τους επισκέπτες υπάρχει πλακοστρωμένο μονοπάτι με ξύλινη περίφραξη.

 Στο χωριό υπάρχει επίσης Πνευματικό Κέντρο με πλούσια δανειστική Βιβλιοθήκη, Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης, λίγοι αλλά εκλεκτοί παραδοσιακοί ξενώνες, καφενεία και ταβέρνες, ενώ στο κέντρο του δεσπόζει ο πολιούχος ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, κτισμένος το 1780 περίπου με το περίτεχνο ξύλινο τέμπλο του. Στη γύρω περιοχή υπάρχουν επίσης 15 εξωκλήσια, άριστα συντηρημένα με αρχαιότερο το ξωκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα το οποίο αποτελούσε μέρος του Μοναστηριού του Αγίου Νικολάου που χτίστηκε στις αρχές του 15οu αιώνα και καταστράφηκε το 1826 από τις ορδές του Ιμπραήμ.Οι Καστανιτσιώτικες παραδόσεις αναφέρουν πως το χωριό προήλθε από την συνένωση δύο οικισμών, του Πενταλώνα και του Μπεζενίκου, τα ερείπια του οποίου διατηρούνται και σήμερα στην περιοχή της Κοντολινάς. Η μεταστέγαση των δύο αυτών οικισμών πιστεύεται πως έγινε πριν την Φραγκοκρατία (1204), στην σημερινή τοποθεσία , που για την εποχή εκείνη ήταν πέρασμα στρατηγικής σημασίας που ένωνε την Αργολίδα με την Λακωνία. Γι΄αυτόν ακριβώς τον λόγο και οι Βυζαντινοί έχτισαν στην κορυφή του μικρού λόφου του χωριού Πύργο, που είχε τον έλεγχο του περάσματος. Την ίδια μάλιστα εποχή πρέπει να είχε χτιστεί και το κάστρο της Κουτουπούς, τα ερείπια του οποίου υπάρχουν και σήμερα στην ομώνυμη τοποθεσία.

 Οι Καστανιτσιώτες, έχοντας κάνει τρόπο ζωής πολλές ανθρώπινες αξίες, κατόρθωσαν να διακριθούν, κατά κοινή ομολογία για την φιλοξενία τους, για την κοινωνική τους αλληλεγγύη, για την εργατικότητα, για το φιλοπρόοδο πνεύμα τους, όπως και για τον ανθρώπινο συναισθηματισμό τους. Αξίες που κουβάλησαν μαζί τους όταν, για διάφορους λόγους, αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν σε όλες τις γωνιές της γης και να δημιουργήσουν καινούργιες πατρίδες, στην Κωνσταντινούπολη, στη Σμύρνη, στη Ρουμανία, στη Ρωσία, στην Αίγυπτο και αργότερα στην Αμερική, τον Καναδά και την Αυστραλία. Αλλά και στις Σπέτσες, το Ναύπλιο, την Καλαμάτα, την Αθήνα, τον Πειραιά, την Τρίπολη και την Σπάρτη. Ποτέ κανείς δεν ξέχασε, δεν έβγαλε από την καρδιά του "την μαγευτική Καστάνιτσα", "το μαγευτικό στολίδι του Πάρνωνα" όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο ποιητής μας Γεώργιος Στρατήγης, εξυμνώντας το χωριό του παππού του. Αγάπη και ενθουσιασμός για την Καστάνιτσα που σαν ξέσπασμα κυλάει στις σελίδες του διηγήματος "Η Τσουράνα" γραμμένο εξ ολοκλήρου στα Τσακώνικα".

  Κοινή πεποίθηση όλων των Καστανιτσιωτών είναι ότι όλα τα χωριά του Πάρνωνα μπορεί να ξαναζωντανέψουν και αυτό θα γίνει με την συνεργασία, με την προσφορά ντόπιων και ξενιτεμένων.