Τοιχοποιίες - λιθοδομές

Τα σπίτια στο Μονοδένδρι και γενικότερα στο Ζαγόρι, κτίζονταν από ντόπιους μάστορες, με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχουν προστασία από τις δύσκολες καιρικές συνθήκες και ασφάλεια στους κατοίκους. Συνήθως έφταναν τους 1-2 ορόφους και ακολουθούσαν την κλίση του εδάφους. Η πέτρα ήταν το συνηθέστερο δομικό υλικό καθώς υπήρχε άφθονη ποσότητα στο Ζαγόρι που είτε την λάξευαν ή την χρησιμοποιούσαν ανεπεξέργαστη, και μ’ αυτήν κατασκεύαζαν εξωτερικούς τοίχους, μαντρότοιχους, γέφυρες κλπ.  Τα περισσότερα κτίσματα του οικισμού μελέτης μας είναι φτιαγμένα από ημιλαξευτές πέτρες και όλες οι φέρουσες τοιχοποιίες των κτισμάτων είναι λιθοδομές από τα θεμέλια μέχρι τη στέγη. Άλλα υλικά που χρησιμοποιούνται στις κατασκευές είναι το ξύλο, η λάσπη δομήσεως και το επίχρισμα κυρίως εξωτερικά.

Η τοιχοποιίες έχουν πάχος 60-80 εκ. και διαμορφώνονται από δύο παρειές - την εσωτερική και την εξωτερική- δημιουργώντας κενό ενδιάμεσα τους που γεμιζόταν με άλλες μικρότερες πέτρες και κονίαμα. Συνδετικό υλικό των λιθοδομών ήταν η λάσπη που κάποιες φορές ενισχυόταν με άχυρα, κυρίως στις τοιχοποιίες από λίθους μη κανονικού σχήματος, ενώ αργότερα εισάγονται κι άλλα συνδετικά υλικά όπως το ασβεστοκονίαμα. Απαραίτητη ήταν η ενίσχυση των κατασκευών με ξυλοδεσιές και η τοποθέτηση λαξευμένων λίθων ορθογώνιου σχήματος στις γωνιές και στα ανοίγματα των κτισμάτων.

Η δόμηση των λιθοδομών άρχιζε απ΄ τα βασικά σημεία, δηλαδή τις γωνιές, τα άκρα και τις παραστάδες. Κάθε λίθος έχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιφάνεια επαφής με τους γειτονικούς λίθους και οι επιφάνειες επαφής τους δεν δημιουργούν συνεχείς κατακόρυφους αρμούς. Το κάτω μέρος του τοίχου φτιαχνόταν από μεγαλύτερες πέτρες (για στατικότατα) ενώ όσο ψηλώνει ο τοίχος, το μέγεθος των πετρών μικραίνει.