Γενική Εικόνα - Σχέση με το Φυσικό Περιβάλλον

Τύποι κτιρίων   Τα περισσότερα ιδιωτικά κτίρια του οικισμού είναι κατοικίες και βοηθητικά κτίσματα για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών των κατοίκων. Από αυτά, τα περισσότερα έχουν ευδιάκριτα τα χαρακτηριστικά της λαϊκής αρχιτεκτονικής, ενώ αρκετά πιο περιορισμένα είναι τα δείγματα πυργόσπιτων με στοιχεία οχυρωματικού χαρακτήρα. Μια ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούν τα νεότερα κτίσματα με νεοκλασικά στοιχεία. Πρόκειται κυρίως για κτίσματα που φανερώνουν την οικονομική άνεση των ιδιοκτητών, καθώς κατασκευάστηκαν με χρήματα από τους πρώτους μετανάστες σε Αμερική και Κωνσταντινούπολη και τα μορφολογικά τους χαρακτηριστικά αντλούν επιρροές από αστικά κέντρα εντός και εκτός Ελλάδος. Οι περισσότερες κατοικίες είναι διώροφες. Το κατώι προορίζεται για την φύλαξη των ζώων και την αποθήκευση της σοδειάς, ενώ στο ανώι τοποθετούνται οι χώροι διημέρευσης. Παρατηρούνται δύο κύριοι τύποι κάτοψης, η ορθογώνια και η κάτοψη σε σχήμα Γ. Η ορθογώνια κάτοψη έχει τριμερή διαχωρισμό και είσοδο από την μεγαλύτερη πλευρά. Εκατέρωθεν της εισόδου τοποθετούνται τα δωμάτια ενώ στο κέντρο βρίσκεται η υποδοχή (σάλα) με το μαγειριό.   Η διάταξη αυτή συναντάται στους περισσότερους ορεινούς οικισμούς της ελληνικής επικράτειας. Ιδιαίτερο στοιχείο της τοπικής αρχιτεκτονικής είναι ο ξύλινος εξώστης στον όροφο, συμμετρικά τοποθετημένος στην κύρια όψη, κατασκευή που συναντάται και σε πολλές περιοχές του θεσσαλικού χώρου (τσιφλικόσπιτα, αρχοντικά).

Λιθόκτιστες κατασκευές, συνήθως ισόγειες, που λειτουργούν συμπληρωματικά των κατοικιών και στεγάζουν βοηθητικές χρήσεις, αποτελούν τα κτίρια συνοδείας του οικισμού. Τα κτίρια αυτά δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αλλά με τον όγκο και την τοποθέτηση τους στο εκάστοτε οικόπεδο αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της φυσιογνωμίας του οικισμού και ήταν άμεσα συνδεδεμένα με την αγροτική παραγωγή και το βιοπορισμό των κατοίκων της Ρεντίνας.   Τη σημερινή εικόνα του οικισμού συνθέτουν και κτίρια με δημόσιο χαρακτήρα όπως το σχολείο, οι δύο ξενώνες, το δημαρχείο, το ιατρείο αλλά και κτίσματα με χρήσεις εστίασης και αναψυχής.   Τα περισσότερα από αυτά είναι νεότερες κατασκευές και καλύπτουν περιστασιακές ή διαχρονικές ανάγκες της ζωής των κατοίκων, αλλά και των επισκεπτών. Προκειμένου να σχεδιαστεί το αναπτυξιακό μέλλον του οικισμού, ο απολογισμός της προσφοράς αυτών των κτισμάτων κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικός.

 Μνημεία   Τα πιο σημαντικά μνημεία της Ρεντίνας είναι χωρίς αμφιβολία τα μεταβυζαντινά και εκκλησιαστικά της μνημεία. Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο Άγιος Γεώργιος, ο Άγιος Νικόλαος και ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου αποτελούν σημαντικά θρησκευτικά αρχιτεκτονήματα τόσο για τα τυπολογικά και κατασκευαστικά τους χαρακτηριστικά όσο και για τον αγιογραφικό τους διάκοσμο. Δυστυχώς, για κανέναν από τους ναούς δεν μπορεί να γίνει ασφαλής χρονολόγηση, καθώς τα περισσότερα στοιχεία που έχουμε στη διάθεση μας είναι σχετικά με τη χρονολόγηση των αγιογραφιών και του τέμπλου, καθώς και πιθανών ανακατασκευών ή προσθηκών. Επισημαίνουμε ότι η εμβάθυνση στη χρονολογία κατασκευής των ίδιων των ναών θα δώσει πολύτιμες πληροφορίες στη χρονολόγηση και τον τρόπο ανάπτυξης του οικισμού. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι οι τρεις μεγαλύτερες εκκλησίες του οικισμού βρίσκονται κατά μήκος του κεντρικού άξονα υποδηλώνει τη σημασία του. Την εικόνα του οικισμού συμπληρώνουν πλήθος μικρότερων εκκλησιών, που στην πλειοψηφία τους έχουν κατασκευαστεί τα νεότερα χρόνια, τόσο εντός όσο και εκτός των ορίων του.

Στην κατηγορία των νεότερων μνημείων συγκαταλέγεται το λιθόκτιστο κτίριο του δημοτικού σχολείου, μνημείο των αρχών του 20ου αιώνα, εντασσόμενο στις πρώτες προσπάθειες του ελληνικού κράτους να οργανώσει το σύστημα της Εθνικής Παιδείας στην Περιφέρεια, αρχικά με τη βοήθεια ευεργετών. Η σπουδαία αρχιτεκτονική του σε συνδυασμό με το ρόλο που διαδραμάτισε στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου με την μετατροπή του σε σχολή των Εφέδρων Αξιωματικών του Ε.Λ.Α.Σ., το κατέστησε ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Η σημασία του κτιρίου για τη ζωή των κατοίκων δε σταματά , καθώς παράλληλα με την εκπαίδευση των λίγων παιδιών του οικισμού, το ισόγειο του φιλοξενεί το Λαογραφικό Μουσείο και το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης.   Το τρίτο μουσείο της Ρεντίνας είναι το μουσείο Βυζαντινής και Μεσοβυζαντινής Τέχνης το οποίο στεγάζεται προσωρινά στο παρεκκλήσι του Αγίου Σεραφείμ και φιλοξενεί εκκλησιαστικά κειμήλια και εικόνες, κυρίως από τη Μονή.

Δημόσιος χώρος    Τα χαρακτηριστικά του δημόσιου χώρου, τα οποία διαμορφώθηκαν στη διάρκεια της ιστορικής εξέλιξης του οικισμού κάνουν αντιληπτές τις αλλαγές στις κοινωνικές δομές και στη ζωή των κατοίκων. Η συγκρότηση του οικισμού με τις χαράξεις των δρόμων και τους ελεύθερους χώρους συνθέτουν την ταυτότητα του και η σωστή ανάδειξη και διαχείριση τους μπορούν να συντελέσουν στη γενικότερη λειτουργική και αισθητική τους αναβάθμιση.

Ελεύθεροι χώροι    Οι ελεύθεροι χώροι στον οικισμό είναι λίγοι. Ο καθένας τους έχει μια ξεχωριστή ταυτότητα και αποτελεί ένα ιδιαίτερο σημαντικό σημείο για το δημόσιο χώρο, καθώς λειτουργούν ως χώροι στάσης και συνάθροισης των κατοίκων και επισκεπτών. Ο σημαντικότερος ελεύθερος χώρος είναι η κεντρική πλατεία με τα αιωνόβια πλατάνια που αποτελεί παράλληλα και προαύλιο χώρο του ναού του Αγίου Γεωργίου. Σε συνδυασμό με την αυλή του σχολείου και το πλάτωμα της Παναγίτσας, αποτελούν ένα ενδιαφέρον σύνολο, εξυπηρετώντας πολλές ανάγκες της δημόσιας ζωής. Ένα άλλο κομβικό σημείο είναι ο υπαίθριος χώρος γύρω από τον Άγιο Νικόλαο. Η διαμόρφωση του σε πολλαπλά επίπεδα με κυρίαρχο στοιχείο τα πλατάνια, η «Μεγάλη Κρήνη», η κλίμακα των περιμετρικών κτιρίων και τα καταστήματα εστίασης συνθέτουν ένα ιδιαίτερο σημείο προσέλκυσης κατοίκων και επισκεπτών. Σημεία στάσης συναντώνται και εκτός των ορίων του οικισμού: στην Αγία Τριάδα, στο πολεμικό αεροπλάνο στην είσοδο, στο μονοπάτι προς τον Άγιο Μάρκο, στα «Αλωνάκια».

Κυκλοφορία-στάθμευση αυτοκινήτων    Η στάθμευση των οχημάτων συνήθως πραγματοποιείται επί των δρόμων και σε πλατώματα κοντά στις κατοικίες. Τα πλατώματα κοντά στον Άγιο Νικόλαο, τον Άγιο Γεώργιο και την Παναγίτσα, η αυλή του σχολείου και ο οργανωμένος χώρος στάθμευσης δίπλα στο δημοτικό ξενοδοχείο λειτουργούν συμπληρωματικά για την κάλυψη πάγιων ή περιστασιακών αναγκών στάθμευσης.

Αξιόλογα στοιχεία οικιστικού περιβάλλοντος    Τα αξιόλογα στοιχεία του οικιστικού περιβάλλοντος αποτελούν βασικά στοιχεία της ταυτότητας του και χρήζουν προστασίας και ανάδειξης, καθώς συμβάλλουν στην ενδυνάμωση των προοπτικών προσέλκυσης επισκεπτών, άλλοτε με ερευνητικό και άλλοτε με καθαρά τουριστικό χαρακτήρα.   Ως αξιόλογα χαρακτηρίζονται λοιπόν, τα μνημεία και η σχέση τους με το ευρύτερο περιβάλλον, τα κτηριακά σύνολα και τα μέτωπα των δρόμων με διατηρημένα τα στοιχεία της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής , τα πλατώματα με το ιδιαίτερο από την βλάστηση μικροκλίμα, το αλώνι μέσα στο κέντρο του οικισμού, το παλαιοχριστιανικό νεκροταφείο και ο αρχαιολογικός χώρος του Παλαιοκάστρου. Οι κρήνες είναι επίσης ένα σημαντικό στοιχείο του δημόσιου χώρου. Πριν την καθολική υδροδότηση του οικισμού διαδραμάτιζαν πρωταρχικό ρόλο στην καθημερινότητα των κατοίκων, ενώ παράλληλα ήταν και σημεία στάσης. Σήμερα δεν έχουν την παλαιότερη σημασία τους, όμως οι ονομασίες τους συνεχίζουν να αποτελούν σημείο αναφοράς.