Κουφώματα

Τα κουφώματα στη Μητρόπολη παρουσιάζουν διαφορές, διαρθρώνονται με διαφορετικές μορφές αλλά παραμένει ίδια η βασική λογική κατασκευής τους. Γύρω από το άνοιγμα του τοίχου τοποθετούνται γωνιακοί λαξευμένοι λίθοι για καλύτερη στήριξη και στην κάτω μεριά λίθινη ποδιά. Τα ανοίγματα τα βλέπουμε σε μέσα όσο και σε έξω περασιά, με πιο συνηθες οι πόρτες να είναι μέσα και τα παράθυρα έξω. Η κύρια διαφορά είναι στη γεφύρωση του ανοίγματος του κουφώματος. Μιλάμε είτε για οριζόντια, ξύλινη ή λίθινη γεφύρωση, είτε για τοξωτή γεφύρωση.

1. Οριζόντια γεφύρωση

α.Ξύλινη

Στην περίπτωση της ξύλινης οριζόντιας γεφύρωσης, που είναι αρκετά συχνή, κορμοί δέντρων μικρής διατομής ή σανίδες μικρής διατομής τοποθετούνται, η μία δίπλα στην άλλη, σε όλο το πλάτος του λίθινου τοίχου δημιουργώντας το πρέκι. Η κατασκευή είναι απλή και εύκολη, κινδυνεύει όμως γιατί το βάρος της τοιχοποιίας επιβαρύνει τις ξύλινες σανίδες, κινδυνεύοντας να σπάσει. Πάνω στις ξύλινες δοκίδες είναι που καρφώνεται και η κάσα του κουφώματος. Σε κάποια ανοίγματα εμφανίζεται η ενίσχυση της γεφύρωσης με ένα υπερκείμενο ανακουφιστικό λίθινο τόξο, κυρίως στα παράθυρα, κι έτσι αποφεύγεται η υπερφόρτωση των ξύλινων δοκών.

β. Λίθινη

Τέτοιες κατασκευές είναι πιο προσεγμενες και συναντώνται σε πιο πλούσιες κατασκευές και συνοδεύονται πάντα από ανακουφιστικά τόξα. Πρόκειται για έναν μονόλιθο που παίρνει το ρόλο του πρεκιού. Σε πολλά κτίρια παρατηρίται πάνω από το πρέκι ένα μικρό παράθυρο, ίδιου πλάτους με το άνοιγμα, σαν φεγγίτης. Έτσι, το πρέκι χάνει το δομικό του ρόλο και μετατρέπεται σε έναν απλό γραμμικό φορέα.

2. Τοξωτή γεφύρωση

Αυτό το είδος γεφύρωσης είναι πιο σπάνιο στη Μητρόπολη, απαντάται μόνο σε πόρτες και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις σπιτιών (π.χ. αδερφομοίρι). Για την κατασκευή του πρεκιού ,οι λίθοι τοποθετούνται συμμετρικά πάνω από τις δύο παραστάδες του ανοίγματος σε μορφή τόξου. Στο σημείο συνάντησης τους, στη μέση του πρεκιού, σφηνώνονται με μια πέτρα, που ονομάζεται κλειδί. Οι παραστάδες, που είναι από γωνιόλιοθους παραλαμβάνουν το φορτίο του πρεκιού από το τόξο και το μεταφέρουν στο έδαφος.

Μία άλλου είδους διαφοροποίηση γίνεται ως προς το είδος της πόρτας, εάν θα είναι καρφωτή ή ταμπλαδωτή. Στην καρφωτή πόρτα τοποθετούνται κατακόρυφες τάβλες που για να στερεωθούν έχουν από τη μέσα μεριά τάβλες κάθετες σ 'αυτές που καρφώνονται μεταξύ τους. Στην ταμπλαδωτή πόρτα, υπάρχει αντίστοιχα το ξύλινο πλαίσιο που πληρώνεται με τον ταμπλά.