Όπως είναι λογικό καθοριστικό ρόλο έπαιξαν τα υλικά που ήταν διαθέσιμα. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι εντόπια και τα πλέον διαδεδομένα είναι η πέτρα-σχιστόλιθος, το ξύλο καστανιάς και δρυός, η λάσπη, τα χόρτα και οι τρίχες ζώων. Σπανιότερη είναι η χρήση άλλων υλικών που δεν υπάρχουν στην περιοχή και απαιτούν ορισμένη επεξεργασία, όπως είναι το μέταλλο (μπρούντζος και σίδηρος). Η εικόνα της Μητρόπολης, λοιπόν, εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο των χωριών της Θεσσαλίας, με υλικά, χρώματα και υφές τοπικές και φυσικές.
Εξίσου σημαντικό στοιχείο στη διαμόρφωση του οικιστικού συνόλου είναι και το κλίμα της περιοχής. Πρόκειται για μία πεδινή περιοχή, η οποία περιβάλλεται από λοφίσκους. Στην περιοχή αυτή, λοιπόν, οι χειμώνες δεν είναι δύσκολοι συγκριτικά με άλλες ορεινές περιοχές της Ελλάδας, ενώ τα καλοκαίρια είναι αρκετά ζεστά. Σε επίπεδο κάτοψης τα υπνοδωμάτια βρίσκονται στις δύο άκρες συνήθως των επιμήκων ορθογωνίων κτηρίων και διαθέτουν σχεδόν πάντα τζάκι. Ταυτόχρονα τα ανοίγματα ανάλογα με τον προσανατολισμό του κτηρίου αυξάνονται ή λιγοστεύουν.
Η Μητρόπολη φαίνεται να είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός διευρημένου τρόπου δόμησης όπου δεν δομείται γύρω από έναν ή περισσότερους πυρήνες. του τρόπου δόμησης, καθώς η ίδια δομείται γύρω από έναν ή περισσότερους πυρήνες και δεν “απλώνεται” στο χώρο.
Αναγνωρίζοντας ότι το χωριό τοποθετείται πολύ κοντά σε ρέμα το οποίο παρείχε στον οικισμό το απαραίτητο νερό δημιουργώντας ένα δίκτυο που ορίζεται από τις κρήνες και τα ρυάκια που συναντώνται στον οικισμό. Μπορούμε έτσι να βγάλουμε συμπεράσματα για το πού τοποθετούνταν τα σπίτια και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρούμε ότι πολλά από τα πρώτα σπίτια χτίζονται κοντά στις κρήνες που σώζονται (στην είσοδο του χωριού και την πλατεία), για καθαρά πρακτικούς λόγους που σχετίζονται με την τροφοδότηση των οικημάτων και των οικογενειών με νερό. Επίσης, το δίκτυο των αυλακιών που “τρέχουν” παράλληλα αλλά και ορισμένες φορές κάθετα στους στενούς δρόμους του χωριού μπορεί να μαρτυρά πού βρίσκονταν τα χωράφια των κατοίκων, αφού μέσω αυτού του δικτύου γινόταν η άρδευσή τους.