Ρωγό

Τυπολογία Αυλών

Στον οικισμό του Ρογού, η πλειοψηφία των κατοικιών διαθέτει ιδιωτικές αυλές. Κατά κύριο λόγο είναι πλακόστρωτες και χρησιμοποιούνται για την είσοδο στο κατώι, αλλά και την πρόσβαση στην πόρτα του ανωγιού, μία λύση που υιοθετήθηκε μεταγενέστερα, σε αντικατάσταση της ανασυρόμενης σκάλας που είχαν για ασφάλεια όλες οι κατοικίες του νησιού. Συναντάμε ωστόσο και χωμάτινες αυλές, κυρίως σε επίπεδα γύρω από την κατοικία.

Το μέγεθός τους ποικίλει ανάλογα με το ύψος τους σε σχέση με το σπίτι και τη σημασία της χρήσης τους, ποτέ όμως δεν υπερβαίνει αυτό του κτηρίου. Στον εξοπλισμό τους συγκαταλέγονται ορισμένοι εξωτερικοί φούρνοι, λιγοστές κρήνες και κάποια χτιστά πεζούλια, ενώ όλες διαθέτουν μία χαμηλή περίφραξη. Στέγαστρα παρατηρούνται συνήθως στις αυλές μπροστά από τις κεντρικές εισόδους των κτηρίων, καθώς και σε εκείνες που βρίσκονται αντικριστά του σπιτιού και διαθέτουν κάποιον εξοπλισμό, όπως φούρνο, τραπεζοκαθίσματα κλπ. 

Τέλος, υπάρχουν και κατοικίες που δεν διαθέτουν αυλή και η πρόσβαση σε αυτές γίνεται απευθείας από τον δρόμο ή από τον περιβάλλοντα χώρο γύρω από αυτές. Πρέπει βέβαια να σημειωθεί, πως λόγω της δομής του οικισμού και του τρόπου που γειτνιάζουν τα κτήρια, συχνά τα όρια μεταξύ δημόσιου χώρου-περάσματος και ιδιωτικού είναι ασαφή και διαμορφώνονται ανάλογα από τον κάθε κάτοικο.

 

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Α: Αυλή μπροστά από το σπίτι με είσοδο από τη στάθμη του δρόμου

Η αυλή διαμορφώνεται μπροστά από το κατώι, είναι συνήθως πλακόστρωτη και οδηγεί με εξωτερική χτιστή σκάλα στο δώμα του κατωγιού, που λειτουργεί σαν αυλή για την προσπέλαση στο καθημερινό (σάλα). Στην περίπτωση του σπιτιού με κάτοψη τύπου Γ, η αυλή στο επίπεδο του ανωγιού χτίζεται στο χώρο της ορθής γωνίας (τύπος μεγάλου εξώστη).

 

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Β: Αυλή υπερυψωμένη σε επίπεδα 

Η είσοδος της κατοικίας είναι υπερυψωμένη σε σχέση με τον δρόμο. Η πρόσβαση γίνεται με σκάλα από το πλαϊνό μέρος του σπιτιού, που οδηγεί στο ψηλότερο επίπεδο. Σε κάποιες περιπτώσεις, η αυλή διαμορφώνεται σε επίπεδα μπροστά από το σπίτι, με τα πρώτα να είναι χωμάτινα και να λειτουργούν ως κήποι και παρτέρια, ενώ το τελευτάιο επίπεδο που βρίσκεται μπροστά από τον όροφο της σάλας αποτελεί πλακόστρωτη αυλή. Το μέγεθος των επιπέδων ποικίλει, με τα χαμηλότερα να είναι πιο στενά. Το κάθε επίπεδο συγκρατείται από λιθόχτιστο μαντρότοιχο. 

 

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Γ: Αυλή που διακόπτεται απ’το σπίτι με δρόμο

Συχνή αποτελεί η περίπτωση της αυλής που βρίσκεται αντικριστά από την είσοδο του σπιτιού και ανάμεσά τους μεσολαβεί δρόμος. Άλλες φορές το κομμάτι αυτό του δρόμου περιφράζεται από τους ιδιοκτήτες και εντάσσεται στον ιδιωτικό χώρο του σπιτιού, ενώ άλλες φορές παραμένει δημόσιο πέρασμα. Αυτού του τύπου οι αυλές συνήθως προφυλάσσονται με στέγαστρο και διαθέτουν εξοπλισμό.

 

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Δ: Κοινή αυλή 

Σε άλλη περίπτωση, συναντάμε ανάμεσα σε δύο κτήρια με αυλές στους ορόφους τους, μία υπερυψωμένη κοινόχρηστη αυλή με υπόστεγο. Η πρόσβαση σε αυτήν γίνεται με γεφυράκι από την αυλή του ενός κτιρίου και με σκαλιά από την αυλή του άλλου. Η διαφορά ύψους τονίζει τη διαφορά στη χρήση της αυλής και της προσφέρει καλύτερη θέα, ενώ από κάτω της διαμορφώνεται σκεπαστός δρομίσκος. Η κοινή αυλή μπορεί να βρίσκεται και στο επίπεδο του δρόμου.

 

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Ε: Αυλή στο πλαϊνό ή στο πίσω μέρος του σπιτιού

Στην περίπτωση αυτή, η είσοδος στο ανώι της κατοικίας βρίσκεται μετωπικά του δρόμου και η πρόσβαση σε αυτήν γίνεται είτε από τη στάθμη του δρόμου, είτε με την ανάβαση σκάλας. Ωστόσο, η αυλή δεν διαμορφώνεται μπροστά από την είσοδο του ανωγιού, αλλά παίρνει την μορφή μεγάλου εξώστη στο πλαϊνό ή στο πίσω μέρος του σπιτιού. Το γεγονός αυτό εξυπηρετεί στο άνοιγμα της θέας προς την θάλασσα και όχι προς το εσωτερικό του χωριού. 

Περίπτωση Α
Περίπτωση Α
Περίπτωση Α
Περίπτωση Α
Περίπτωση Β
Περίπτωση Β
Περίπτωση Β
Περίπτωση Β
Περίπτωση Γ
Περίπτωση Γ
Περίπτωση Γ
Περίπτωση Γ
Περίπτωση Δ (α)
Περίπτωση Δ (α)
Περίπτωση Δ (β)
Περίπτωση Δ (β)
Περίπτωση Δ
Περίπτωση Δ
Περίπτωση Ε
Περίπτωση Ε