Συμπεράσματα

Η Ζάτουνα είναι ένας τόπος με πλούσια ιστορία και χαρακτηριστική μορφολογική διάρθρωση, στοιχεία τα οποία παρουσίασαν από την αρχική κιόλας συγκρότηση του οικισμού σχέσεις εξάρτησης και αλληλεπίδρασης. Ιστορικά γεγονότα, όπως η κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Τούρκους ήταν η αιτία μετακίνησης πληθυσμού προς τα ορεινά εδάφη και κατ’ επέκταση δημιουργίας του πρώτου πυρήνα του οικισμού, ενώ άλλα, όπως η λεηλασία και πυρπόλησή του από επιδρομείς έδωσαν το έναυσμα για την αναδόμηση και ανασυγκρότησή του.

Η γεωμορφολογία του τόπου διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη χωρική οργάνωση του οικισμού και τη χάραξη του δικτύου προσβάσεων, ενώ ως σήμερα καθορίζει την εικόνα του οικισμού καθώς και την οπτική εντύπωση που λαμβάνει ο επισκέπτης. Τα υλικά κατασκευής και οι υφές τους συμπληρώνουν το φυσικό τοπίο αφού έχουν συλλεχθεί από αυτό. Τα κτίρια τοποθετούνται σε λογική συνέχεια με τις γραμμές του εδάφους ενώ, οι όγκοι τους εναρμονίζονται με το ανάγλυφο του. Η κυρίαρχη χάραξη του οικισμού ακολουθεί τον κεντρικό δρόμο, ο οποίος με την ιδιότητα που απέκτησε ως πέρασμα έχει θετικές και αρνητικές επιδράσεις στη φυσιογνωμία του οικισμού. Χωρικά, μοιάζει να διασπά τον οικισμό. Ωστόσο, ο κεντρικός δρόμος αποτελεί μια αυτόνομη μορφολογική ενότητα που προκύπτει από τις διαφορετικές χρήσεις που ενσωματώνει και, παρόλο το διαφορετικό χαρακτήρα που έχει από τον υπόλοιπο οικισμό, είναι ταυτόχρονα και ο ενοποιητικός παράγοντας όσον αφορά στους ανθρώπους και τις κοινωνικές σχέσεις. Ακόμη, είναι ζωτικής σημασίας για τις οικονομικές και πολιτιστικές δραστηριότητες οι οποίες αναπτύσσονται κατά μήκος του. Εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να αποτελεί τον τόπο συγκέντρωσης των έστω και λιγοστών κατοίκων του χωριού, όπως και παλαιότερα, οπότε και έσφυζε από ζωή τόσο από τους κατοίκους όσο και από επισκέπτες και περαστικούς.

Το κτιριακό σύνολο του οικισμού αποτελείται από παλιά παραδοσιακά κτίσματα με υλικά κατασκευής την πέτρα και το ξύλο. Πολλά από τα κτίσματα αυτά έχουν υποστεί αλλοιώσεις (π.χ. αντικατάσταση εξώστη με μπετονένιο πρόβολο, ξύλινης στέγης με πλάκα από οπλισμένο σκυρόδεμα), ενώ υπάρχουν κάποια ελάχιστα πιο σύγχρονα κτίρια που δεν εναρμονίζονται πάντα με το κτιριακό τοπίο. Συνολικά ,ωστόσο, ο οικισμός έχει διατηρήσει τον πολεοδομικό και αρχιτεκτονικό του χαρακτήρα παρά τις επιμέρους επεμβάσεις.Η τυπολογία των κτιρίων ποικίλλει ανάλογα με το σχήμα της κάτοψης. Κυριαρχεί όμως, το παραδοσιακό “μακρυνάρι” , το ορθογώνιας δηλαδή κάτοψης, κτίριο, τοποθετημένο συνήθως κάθετα στις υψομετρικές καμπύλες. Η κατάσταση των κτιρίων είναι σχετικά καλή, ενώ λίγα είναι εκείνα που βρίσκονται σε ιδιαίτερα κακή κατάσταση, λόγω εγκατάλειψης.

Η Ζάτουνα είναι ένας οικισμός με έντονο παραδοσιακό χαρακτήρα αλλά και ιδιαίτερη ιστορική και πολιτιστική φυσιογνωμία η οποία μάλιστα επηρεάστηκε από τις σημαντικές προσωπικότητες που πέρασαν από αυτή. Είναι σημαντικό λοιπόν ο οικισμός να διατηρήσει την ξεχωριστή του ταυτότητα η οποία αποτελεί σημαντική κληρονομιά.