Τοπόσημα κ' Χρήσεις Γης

Παρατηρούμε πως τα περισσότερα κτίρια του κάτω τμήματος του οικισμού είναι κατοικίες (περίπου 150 σε αριθμό). Εντοπίζουμε επίσης κάποιες εγκαταλελειμμένες κατοικίες (10), κάποια εγκαταλελειμμένα-πρώην τοπικά καταστήματα (4) (φούρνος, παντοπωλείο, μανάβικο κα) κατά μήκος των δυο βασικών σοκακιών του οικισμού, κάποια κτίρια ή ισόγεια κατοικιών που χρησιμοποιούνται ως αποθήκες ή/και εργαστήρια (8), καθώς και πέντε δημόσια κτίρια (αγροτικό ιατρείο Βελανιδίων, ταχυδρομείο, μουσειακό “παντοπωλείο”, πρώην δημοτικό σχολείο Βελανιδίων-πλέον λαογραφικό μουσείο??, Κίνηση Γυναικών Βελανιδίων). Στην περιοχή μελέτης μας υπάρχουν επίσης αρκετά ερείπια (13) και ο Ιερός Ναός Παναγιάς Μυρτιδιωτίσσης Βελανιδίων. Τέλος, εντοπίζουμε δυο κτίρια που είναι αυτή τη στιγμή υπό ανέγερση/ανακατασκευή, καθώς και ορισμένες αυλές κατοικιών ή ερείπια που χρησιμοποιούνται και ως στάβλοι ή αμπέλια.

Από προφορικές μαρτυρίες κατοίκων του οικισμού, συμπεραίνουμε πως παλιά -πριν το 1960-70 όταν πολλοί μόνιμοι κάτοικοι εγκατέλειψαν τον οικισμό και εγκαταστάθηκαν σε πόλεις- υπήρχαν πολλά καταστήματα (καφενεία, ταβέρνες, παντοπωλεία, μανάβικα) στα ισόγεια των κατοικιών κατά μήκος των δυο μεγάλων-κεντρικών σοκακιών του οικισμού. Στη συνέχεια, όταν σταδιακά έπαψε να έχει ζωή το χωρίο οδηγήθηκαν στην εγκατάλειψη. Την ίδια περίοδο έκλεισε και το δημοτικό σχολείο του χωριού, λόγω έλλειψης παιδιών στην κοινότητα. Οι κατοικίες ωστόσο δεν έπαψαν να χρησιμοποιούνται και να φροντίζονται απ’ τους ιδιοκτήτες τους, αν και πλέον ως δεύτερες κατοικίες-εξοχικά. Γι’ αυτό και δεν υπάρχουν πολλές εγκαταλελειμμένες κατοικίες ή ερείπια στον οικισμό.