Κερατέα (Ομάδα 06)

Εξώστες

Τα κτίρια του οικισμού διαθέτουν εξώστες ανοιχτούς και κλειστούς ενώ δεν συναντήσαμε χαγιάτια και σαχνίσια. Η κατασκευή των εξωστών γίνεται με φουρούσια από μπετόν και είτε υπάρχει σύνδεση με την εσωτερική πλάκα και τα αντίστοιχα δοκάρια είτε γίνεται απλή πάκτωση στην τοιχοποιία. Μορφολογικά οι εξώστες δημιουργούνται σε μικρές διαστάσεις τόσο σε πλάτος όσο και σε μήκος. Βρίσκονται συνήθως στη μικρή πλευρά των ορθογώνιων κτισμάτων ( κλασικό μακρινάρι ) στο κύριο επίπεδο της κατοικίας. Αποτελούν εκτόνωση του καθημερινού δωματίου και έχουν καλό προσανατολισμό και θέα. Το υλικό κατασκευής τους είναι το μπετόν, το μάρμαρο και πιο σπάνια το μέταλλο και το ξύλο.  

Ανάλογα με την εποχή στην οποία κατασκευάστηκαν οι εξώστες παρατηρείται ποικιλία των μορφολογικών διαφοροποιήσεων σε επιμέρους στοιχεία  όπως στους κιλλίβαντες των μπαλκονιών τα γνωστά φουρούσια δηλαδη, τα κιγκλιδώματα, τα στηθαία και τους ορθοστάτες. 

Το στοιχείο που εξελίχθηκε και διαφοροποιήθηκε περισσότερο από όλα είναι τα φουρούσια .

 

  1. Β΄ μισό 19ου αιώνα : πρότυπο γεισίποδα 

  2. Πρώιμη μορφη: λιτοί μαρμάρινοι πρόβολοι οι οποίοι ήταν πλευρικά επίπεδοι και είχαν καμπυλόσχημη την κάτω επιφάνεια. Εξίσου πρώιμες ήταν οι διακριτικές διακοσμήσεις με τους έλικες οι οποίοι κατά κάποιο τρόπο αποτελούσαν ένα εγγεγραμμένο σχήμα , συχνά εγχάρακτο στον παραπάνω τύπο. Από αυτό το σχήμα προήλθε ένας τύπος με περισσότερο τεκτονική αντίληψη  όπου υπήρχε πλήρης πλαστική επεξεργασία (έλικας ,πλόχμοι και άνθη) 

  3. Ενδιάμεση μορφή: αποδέσμευση από μορφολογικές προσμίξεις , σε ένα αποτέλεσμα εξελικτικά ολοκληρωμένο και αισθητικά αυτοδύναμο 

  4. Όψιμη περίοδος: Παθητική αδρανής διακοσμητική έκφραση. Περιορισμός μεγέθους ελικών και συχνά αντιστροφή της φοράς τους 

  5. Τρίτη δεκαετία 20ου αιώνα: προσαρμογή στην μορφή των φουρουσιών ενός πλαστικά άτονου ελλειπτικού έλικα ή ακόμη και οριστική αφαίρεσή του 

 

Κιγκλιδώματα 

Γενικά στο μέσο αστικό σπίτι προτιμήθηκε το ελαφρύ και απλό στην εφαρμογή του μεταλλικό κιγκλίδωμα. Από την οθωνική  περίοδο ως και την τρίτη δεκαετία του 20ου αιώνα διακρίνουμε τέσσερις τύπους.  

 

  1. Εύχρηστος και φθηνός τύπος που αποτελείται από βεργία και μπορεί να εφαρμοστεί σε γεωμετρικά σχήματα , γραμμικά ή με συνδυασμό τμημάτων κύκλου  

  1. Έντονες καλλιτεχνικές προθέσεις με χυτοσίδηρα κιγκλιδώματα που είχαν με λεπτά διακοσμητικά μοτίβα που είχαν εμφανή γεωμετρική οργάνωση 

  1. Χρήση σφυρήλατου σίδηρου. Τα κιγκλιδώματα έχουν την λεπτότητα και την ακρίβεια γραμμικού σχεδίου, καθώς τα βέργια κάμπτονται σε μικρούς ή μεγάλους έλικες ενώ στα μεταξύ τους κενά αναφύονται μίσχοι που κοσμούνται με άνθη ή ρόδακες 

  1. Επαναφορά χυτοσίδηρων κατασκευών διαφορετικής αισθητικής αντίληψης από εκείνες που γνωρίσαμε στην πρώιμη οθωνική περίοδο 

 

Ορθοστάτες 


Είναι κατασκευασμένοι από χυτοσίδηρο διαμορφωμένοι σε μια χαρακτηριστική κλασικίζουσα μορφή που απέληγε σε διακοσμητικό πόμολο , ενώ στην βάση τους πακτώνονταν στο πάχος της πλάκας