Πύργος Ιθώμης

Μεταγενέστερες Επεμβάσεις

Εξ ορισμού ο οικισμός συνιστά μια αυτόνομη οικοδομική ενότητα και συνεπώς η γεωγραφική του θέση, το φυσικό περιβάλλον, η πολεοδομική και χωρική  του οργάνωση καθώς και οι κυρίαρχες αρχιτεκτονικές μορφές διαπλάθουν ένα συνολικό ύφος. Πράγματι συγκροτείται ένας τοπικός χαρακτήρας και μία δική του ατμόσφαιρα, όπου επειδή ακριβώς είναι άρρικτα συνδεδεμένη τόσο με την θέση όσο και την ιδιοσυγκρασία και κοσμοθεωρία των κατοίκων, καθιστάται μοναδική.

Κατ’αυτόν τον τρόπο ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι παραδοσιακοί οικισμοί καθώς σχηματίστηκαν σε μια προγενέστερη εποχή. Αναλυτικότερα η διαφορετική αυτή εποχή συνεπάγεται διαφορετικό τρόπο οικοδόμησης, άλλα υλικά και διαφορετική χωρική αντίληψη και σχέση με το περιβάλλον.

Ωστόσο ο μοναδικός παραδοσιακός χαρακτήρας δεν αναιρεί το γεγονός ότι ο οικισμός συνιστά ένα τόπο ζωής, δηλαδή έναν «ζωντανό οργανισμό» η εικόνα και η δομή του οποίου μεταβάλλεται με το πέρασμα του χρόνου ώστε να προσαρμόζεται κάθε φορά στις νέες αναγκές και τεχνικές. Για παράδειγμα χαρακτηριστικές έιναι οι ανάγκες που γενιούνται από  την εξέλιξη της τεχνολογίας και των μέσων. Παράλληλα όμως αλλαγές απαιτούνται επίσης λόγω της φθοράς των κτιρίων που επιφέρει ο χρόνος και η ανάγκη αποκατάστασης τους.

Το βασικότερο «εργαλείο» που χρησιμοποιούν οι κάτοικοι, προκειμένου ο οικισμός τους να ακολουθεί τις εξελίξεις και να καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες τους, είναι οι επεμβάσεις. Ενδιαφέρον σε αυτές είναι αναμφισβήτητα τα υλικά και οι τεχνικές που αξιοποιούν, όπως επίσης ο βαθμός στον οποίο αλλοιώνουν το τοπικό παραδοσιακό ύφος. Δηλαδή μια επέμβαση μπορεί, είτε να καταλήξει σε μία τελική μορφή η οποία θα είναι σύμφυτη με την ντόπια παραδοσιακή αρχιτεκτονική, είτε σε μια που θα αλλοιώνει την εικόνα του κτιρίου αλλά και όλου του οικισμού.

Στην περίπτωση των οικισμών Ιθώμης και Καππάς, με τους οποίους ασχοληθήκαμε, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι συνέβη, σε ορισμένο βαθμό, το δεύτερο, δηλαδή διαμορφώθηκαν επεμβάσεις  με δυσανάρμοστο τρόπο. Αυτό αποδίδεται κυρίως στα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν και στον τρόπο με τον οποίο ενωποιήθηκαν με τα υπάρχοντα κτίρια. Παραδείγματος χάρη, έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως επίχρισμα για την κάλυψη εξωτερικών επιφανειών. Όμως, περισσότερο σε αυτή την αλλοίωση του τοπικού χαρακτήρα, συμβάλλουν και τα μεταγενέστερα κτίσματα.

Ωστόσο εκτενέστερη ανάλυση και αιτιολόγηση ακολουθεί παρακάτω.