Ανάλυση βασκής τυπολογίας παλαιών κατοικιών

Τα παλαια σπίτια του χωριού

Τα παλιά σπίτια του χωριού διακρίνονται από ένα ελεύθερο οικιστικό σχέδιο, με ελεύθερους χώρους για κήπο, για ηλιάστρες, πάνω στις οποίες ήλιαζαν τον καπνό, για κουζίνα, για καμπινέ και για μεγάλη αυλή. Τα σπίτια του χωριού είναι κατά βάση είτε ισόγεια, είτε δίπατα.

Τα ισόγεια σπίτια έχουν σχήμα ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου και έχουν διαστάσεις: Μήκος 12 μέτρα και πλάτος 7 μετρα. Το ύψος είναι στα 4 μέτρα περίπου με κεραμοσκεπή. Τα διώροφα έχουν σχήμα τετραγώνου και οι διαστάσεις του κυμαίνονται ανάλογα με τον αριθμό των μελών της οικογενείας και την οικονομική επιφάνεια του ιδιοκτήτη. Είναι κτισμένα με λευκή σκληρή πέτρα, βγαλμένη από τα βραχώδη αντερείσματα του χωριού, το Κοτρωνάκι, το Τζαμί και την Τρανή Βρύση. Η κεραμοσκεπή, τόσο στα ισόγεια, όσο και στα δίπατα σπίτια, είναι αμφικλινής σαμαροειδής.

Τα διώροφα σπίτια

Τα δίπατα σπίτια είχαν σχήμα τετράγωνο και αποτελούταν από το ισόγειο και τον πρώτο όροφο.  Το ισόγειο του διώροφου σπιτιού είχε ένα δωμάτιο, στο οποίο διέμενε η οικογένεια και το χαγιάτι, που ήταν αποθήκη και εργαστήριο, μέσα στο οποίο υπήρχαν όλα τα απαιτούμενα για την αγροτική οικογένεια.

Ο επάνο όροφος αποτελούταν από δύο καλά δωμάτια και το διάδρομο(τη σάλα). Στον όροφο αυτό οδηγούσε μία καλοφτιαγμένη ξύλινη ή πέτρινη κυκλική σκάλα. Τα πατώματα του άνω ορόφου, που ήταν από χοντρές πλατανίσες ή δρύινες  σανίδες, στηρίονταν σε χοντρά ματέρια, τα πάτερα, που τα τοποθετούσαν κατά το κτίσιμο του σπιτιού.  Τα ματέρια αυτά ήταν πλατανίσια και τα τοποθετούσαν σε απόσταση ογδόντα εκατοστών, το ένα από το άλλο, και ήταν ορατά τόσο στο δωμάτιο του ισογείου, όσο και στο χαγιάτι.

Στα δωμάτια του πρώτου ορόφου υπήρχε ένα τζάκι στο καθένα.

Δύο μπαλκόνια, ένα στην μπροστινή πλευρά του σπιτιού, στην πρόσοψη και ένα στην πίσω συμπλήρωνε τη διώροφη κατοικία. Το μπαλκόνι της πίσω πλευράς δεν διακρινόταν για τα τεχνικά του πλεονεκτήματα. Αντίθετα, το μπροστινό μπαλκόνι ήταν έργο τέχνης.

Η κύρια είσοδος ήταν φτιαγμένη απόχοντρά κουφώματα και καλοδουλεμένα σανίδια και ήταν δίφυλλες. Το ένα φύλλο ήταν σχεδόν σταθερό και ασφάλιζε με δύο σύρτες. Το άλλο φύλλοήταν αυτό που χρησιμοποιούταν για την είσοδο και έξοδο από το σπίτι.

τα παράθυρα είναι κατά βάση δίφυλλα, όχι πολύ μεγάλα. Για να αντιμετοπίσουν  το κρύο το χειμώνα, αλλά και τη ζέστη του αλοκαιριού, τοποθετούσαν επίσης δίφυλλα πατζούρια.

Αξιοσημείοτο στοιχείο για τα σπίτια αυτά ήταν και το  παρακάτω:

Στην πρόσοψη του σπιτιού και σε σημείο πού είναι ορατό, κάτω από την γραπίδα, ο πρωτομάστορας τοποθετούσε μία καλοπεέκημένη πέτρα,επάνω στην οποία με το καλέμι, φιλοτεχνούε ένα σταυρό.