Καππαριά

Εξέλιξη - Ανάπτυξη

Γνωρίζοντας από τη βιβλιογραφία, τις μαρτυρίες των κατοίκων, τα χαρακτηριστικά των πρώτων οικημάτων , τους δρόμους ως προς την υλικότητα, τη μορφή του πολεοδομικού ιστού, και τα ιστορικά στοιχεία, η εξέλιξη του οικισμού παρουσιάζεται προσεγγιστικά στο χάρτη (η σκουρότερη απόχρωση συμβολίζει τις παλαιότερες περιόδους).

Αναλυτικότερα, η  ευρύτερη περιοχή της Καππαριάς δομήθηκε με πυρήνα το Μεγάλο Χωριό ως ένα μεσαιωνικό οικιστικό σύνολο. Η 1η περίοδος ξεκινά με την ανοικοδόμηση της εκκλησίας, η οποία δεσπόζει μέχρι σήμερα κεντρικά του οικισμού, της πλατείας και κάποιων κατοικιών περιμετρικά της. Η επιλογή της θέσης της δεν είναι τυχαία καθώς υπήρχε ανάγκη οικοδόμησης του οικισμού σε μεγάλη απόσταση από τη θάλασσα, λόγω της μεγάλης πειρατικής απειλής. Παράλληλα, στην πρώτη περίοδο ανάπτυξης του οικισμού υπήρχε έντονη πύκνωση των οικημάτων για λόγους προστασίας και ανάπτυξη αυτών κάθετα στους βασικούς άξονες.

Στη συνέχεια, συγκροτήθηκε νοτιοανατολικά ένας μικρότερος οικισμός, το Τζέο το οποίο αποτελεί προέκταση του Μεγάλου Χωριού. Η εγκατάληψη του τον 20ό αιώνα, οδήγησε στον μαρασμό των κτισμάτων και στην ερήμωσή του οικισμού. Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί επανάχρηση του Τζέο από Αλβανούς μετανάστες.

Μία ακόμα προέκταση της Καππαριάς αποτελεί ο οικισμών των Μωρακαίων και το Πέρα Χωριό προς τα δυτικά. Η διέλευση της κεντρικής οδικής αρτηρίας, που ενώνει την Καππαριά με τις άλλες περιοχές, μέσα από τους Μωρακέους οδήγησε στην κατακόρυφη αύξηση του πληθυσμού και την μετακίνηση των κατοίκων από το Μεγάλο Χωριό προς αυτό.

Τα τελευταία 60 χρόνια, ο πληθυσμός που αποτελεί τους μόνιμους κατοίκους του Μεγάλου Χωριού έχει μειωθεί σημαντικά. Παρόλο που στην απογραφή του 2011 αναφέρεται ότι οι μόνιμοι κάτοικοι ξεπερνούν τους 110, από τις μαρτυρίες των κατοίκων και την πληθώρα των ερημωμένων κτιρίων συμπεραίνεται ότι ο πυρήνας κατοίκισης και δραστηριοτήτων έχει μετατοπιστεί στους Μωρακαίους και όχι στο Μεγάλο Χωριό όπως παλαιότερα.

Η μελέτη περιοχής αποτελεί ο οικισμός του Μεγάλου Χωριού της Καππαριά. Πυρήνα δόμησης αποτελεί η εκκλησία και το πλάτωμα νοτιοανατολικά αυτής. Οι πρώτες κατοικίες αναπτύσσονται περιμετρικά αυτών σε ένα στενό δακτύλιο με μικρά μονοπάτια να τις διαχωρίζουν. Στη συνέχεια, ο οικισμός επεκτείνεται νότια της πλαγιάς και αργότερα βόρεια. Με την διαπλάτυνση του περιφερειακού δρόμου και την ασφαλτοδρόμηση του ο οικισμός διασχίστηκε στο βόρειο τμήμα.

Χάρτης ανάπτυξης οικιστικών συνόλων Καππαριάς
Χάρτης ανάπτυξης οικιστικών συνόλων Καππαριάς
Χάρτης ανάπτυξης οικισμού Καππαριάς
Χάρτης ανάπτυξης οικισμού Καππαριάς