Δημητσάνα (Τμήμα Β)

Σχέση πλάτους-ύψους, Σχέση με ανθρώπινη κλίμακα

Με μια πιο προσεκτική παρατήρηση αντιλαμβανόμαστε την άμεση σχέση που διαμορφώνεται ανάμεσα στο πλάτος των δρόμων και το ύψος των πλευρικών κτιρίων. Οι παράμετροι αυτοί καθορίζουν τόσο τον τρόπο με τον οποίο διορθώνεται ο οικισμός όσο και την αντίληψη του χώρου από τον άνθρωπο. Οι περιπλανήσεις μέσα στον πυκνό ιστό της περιοχή του κάστρου προδίδουν  τρεία είδη δρόμων με διαφορετική ποιότητα.

Από τη μία συναντώνται τα λιθόστρωτα, στενά σοκάκια που αναπτύσσονται στο δίκτυο του οικισμού και συνήθως πλευρίζονται από ψηλά κτίρια. Το μικρό τους πλάτος σε συνδυασμό με την κατακόρυφη ανάπτυξη των κτισμάτων, αφαιρούν από τον περιπατητή κάθε αίσθηση προσανατολισμού μέσα στον οικισμό. Είναι αυτά τα σημεία που αντιλαμβάνεται κανείς το πυκνό οικοδομικό ιστό της περιοχής του κάστρου και ξετυλίγεται μπροστά του ένα κομμάτι της ζωής και της ανάπτυξης του οικισμού.

Στους κύριους, πιο πεπλατυσμένους δρόμους η αίσθηση που γεννάται είναι εντελώς διαφορετική. Τα κτίρια που διαμορφώνουν τις οικοδομικές γραμμές, ανεξάρτητα από το ύψος τους, χαρακτηρίζονται από μία συνέχεια που επιτρέπει την αντίληψη της θέσης στο επίπεδο του οικισμού. Διευκολύνεται επίσης τόσο η παρατήρηση της πορείας που ξετυλίγεται όσο και η διάκριση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των κτισμάτων.

Τέλος, μέσα στον μεστό αυτό ιστό της υπό μελέτη περιοχής, συναντάται και η  τρίτη ποιότητα δρόμου, άμεσα συσχετισμένη με τις έντονες υψομετρικές διαφορές του εδάφους στο σημείο αυτό, και κατ’ επέκταση με τη διαφορετική υψομετρική σχέση των κτηρίων που τον οριοθετούν. Εκεί η μία πλευρά του δρόμου θα εμφανίσει οικοδομική γραμμή στο επίπεδο του δρόμου, ενώ η άλλη πλευρά θα οριστεί από τις στέγες των κτιρίων. Έτσι δημιουργείται η αίσθηση ενός ανοιχτού χώρου, ενός πλατώματος. Ακόμη, και στις περιπτώσεις που το πλάτος του δρόμου είναι ιδιαίτερα μικρό, οι οπτικές φυγές που δημιουργούνται, καθιστούν αντιληπτή τόσο την αίσθηση του ανοίγματος όσο και αυτή του υψομέτρου, της θέσης αναφορικά με τον υπόλοιπο οικισμό και των πολλαπλών ζωνών.