Δημητσάνα (Τμήμα Β)

Ιδιωτικοί Ελεύθεροι Χώροι - Αυλές

Η απόσταση ανάμεσα στα κτίρια και τα στενά δρομάκια, που διαμορφώνονται λόγω του πυκνού πολεοδομικού ιστού της Δημητσάνας, καθιστούν αναγκαίους τους ακάλυπτους υπαίθριους χώρους που επιτρέπουν στον οικισμό να πάρει μία ανάσα, τόσο χωρική όσο και κοινωνική. Στους χώρους αυτούς είναι που οι συγχωριανοί συναντιούνταν και οικοδομούσαν κοινωνικές σχέσεις. Οι άνθρωποι άλλωστε, σε παλαιότερες εποχές, και ειδικά οι κάτοικοι επαρχιακών οικισμών, είχαν πολύ καλύτερη σχέση με τη φύση και διαφορετική αντίληψη όσων σήμερα θεωρούνται “ενοχλήσεις”. Συνοψίζοντας λοιπόν παρατηρείται πληθώρα ελεύθερων χώρων, οι οποίοι έχουν τη μορφή είτε δημόσιων ανοικτών χώρων, είτε ημιδημόσιων, δηλαδή ιδιωτικών ανοικτών αυλών, είτε ιδιωτικών κλειστών αυλών.

Όσον αφορά τις ιδιωτικές αυλές, αυτές διακρίνονται, πιο συγκεκριμένα από τη μία στις εξωστρεφείς αυλές, δηλαδή αυτές που έχουν άμεση συσχέτιση με το δρόμο, και από τη άλλη στις εσωστρεφείς, αυτές δηλαδή που δεν έχουν επαφή με το δημόσιο. Στη Δημητσάνα  κυριαρχεί ο πρώτος τρόπος διάταξης, γεγονός που υποδεικνύει την επιθυμία των κατοίκων για όσο το δυνατόν αμεσότερη επαφή και επικοινωνία με τους γείτονες τους. Σε κάθε περίπτωση όμως υπάρχει διαφάνεια στις αυλές, αφού συνήθως μόνο διάτρητα στοιχεία τοποθετούνται σαν όρια ιδιωτικού-δημόσιου εμποδίζοντας την πρόσβαση, αλλά όχι και την οπτική επαφή των περαστικών στο εσωτερικό των αυλών και των σπιτιών. Πολλές φορές, δε, δεν υπάρχουν καν  όρια για να χωρίσουν την ιδιωτική ζωή του κατοίκου με τη δημόσια.  Η καθημερινότητα έτσι του ενός συμπλέκεται με του άλλου. Μπορεί ο καθένας να γίνει κοινωνός της χαράς και τη λύπης του άλλου. Αξιοπρόσεκτο ακόμα είναι ότι σε κάποια σημεία των ιδιωτικών αυτών χώρων δημιουργούνται 'κόμβοι' στάσης και ξεκούρασης όπου είναι τοποθετημένα πεζούλια και στέγαστρα για τη προστασία των περαστικών. Οι αυλές αυτές πολλές φορές, τέλος είναι καλλιεργημένες με μποστάνια, τα οποία πολλές φορές καταλαμβάνουν αν όχι όλη, τη μεγαλύτερη επιφάνεια της αυλής. Η έκτασή τους ποικίλει, εμφανίζονται, όμως, κυρίως με μικρές διαστάσεις, τόσες ώστε να ικανοποιούν τις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων και την αισθητική  και ψυχική ικανοποίηση τους. Όπως και να έχει, πάντως, ελάχιστες είναι οι παραδοσιακές κατοικίες που δεν έχουν αυλές.