Πεντάλοφος (Τμήμα Ε)

Δομή τοιχοποιίας

ΤΟΜΗ ΛΙΘΙΝΗΣ ΤΟΙΧΟΠΟΙΙΑΣΑΠΟΤΜΗΣΗΓΩΝΙΟΛΙΘΟΙ-ΑΓΚΩΝΑΡΙΑ

Οι κατασκευές του Πενταλόφου είναι κυρίως λίθινες και ενισχύονται με ξυλοδεσίες από τοπικό ξύλο καστανιάς, το οποίο είναι αρκετά ανθεκτικό, δουλεύεται εύκολα και είναι σχετικά ελαφρύ. Ο φέρων οργανισμός είναι λίθινος, με εξαίρεση τα νεότερα κτίσματα, τα οποία συνδυάζουν και άλλα χυτά υλικά όπως το σκυρόδεμα. Επιπλέον, η πέτρα στο μεγαλύτερο μέρος  του οικισμού είναι ημιλάξευτη.

Οι τοιχοποιίες του Πενταλόφου αποτελούνται απο δύο κύριες παρειές, την εσωτερική και την εξωτερική, οι οποίες δημιουργούν ένα κενό μεταξύ τους, το οποίο γεμίζει με μικρότερες πέτρες και λάσπη ή με κονιάματα. Επιπλέον, οι δυο παρειές αυτές διασταυρώνονται, κυρίως σε γωνιακά σημεία, με σκοπό την ενίσχυση της συνοχής της τοιχοποιίας.

 Στις γωνίες των κτισμάτων χρησιμοποιούνται μεγάλες καλά λαξευμένες πέτρες (γωνιόλιθοι ή αγκωνάρια), κυρίως αμμόπετρες, οι οποίες είναι ορθογώνιες και ημιλαξευτές (ανεξαρτήτως τον τύπο τοιχοποιίας του κτίσματος) και τοποθετούνται (σε όψη) η φαρδιά πλευρά της μίας κάθετα στην λεπτή της άλλης. Οι γωνίες των κτισμάτων είναι εξαιρετικά σημαντικές για την σταθερότητά τους και την αποφυγή αστοχίας, ενώ παράλληλα αυτοί οι γωνιόλιθοι είναι εκτεθειμένοι στα καιρικά φαινόμενα, εξού και η μεγαλύτερη διάστασή τους από τους υπόλοιπους λίθους των κτισμάτων. Αξιοσημείωτη είναι και η αναφορά των αποτμήσεων. Οι αποτμήσεις είναι οι εισχωρήσεις των γωνιών στα κτίσματα. Οι γωνίες φαίνεται να ‘φαγώνονται’ προς τα μέσα κατά 20 με 30 εκατοστά, ένα φάγωμα το οποίο εκτείνεται από το έδαφος μέχρι το ύψος των 80 εκατοστών περίπου. Σκοπός των αποτμήσεων ήταν να διευκολύνουν και να επιτρέπουν την διέλευση των φορτωμένων ζωών ανάμεσα από τα περάσματα των σπιτιών, τα οποία ήταν αρκετά στενά.