ΕΥΡΗΜΑΤΑ του κτηρίου 9

Η επιλογή του κτηρίου για μια εκτενέστερη  και λεπτομερέστερη μελέτη και  αποτύπωση, βασικού ζητούμενου της άσκησης, μας δυσκόλεψε αρκετά, καθώς μέχρι και την τελευταία μέρα της επίσκεψής μας συναντήσαμε πολλά εμπόδια και αποκλείσαμε αρκετά από τα υποψήφια κτήρια. Ωστόσο, καταλήξαμε στο λεγόμενο κτήριο 9 το οποίο, πέρα από την ποικιλία των γνήσιων παραδοσιακών στοιχείων του Πενταλόφου που βοήθησαν στην εκτενέστερη και γνησιότερη κατανόηση του πνεύματος του οικισμού, μας έδωσε την δυνατότητα να συνδεθούμε βαθύτερα και ουσιαστικότερα με τους προηγούμενους Πενταλοίτες κατοίκους. Το κτήριο είναι ένα από τα παλαιότερα της εποχής και η ανέγερσή του εκτιμάται περί το 1800.

Το γεγονός ότι δεν κατοικείται εδώ και σχεδόν 70 χρόνια μας εξασφάλισε την μελέτη ενός γνήσιου παραδοσιακού κτηρίου του Πεναλόφου, που έχει υποστεί μόνο φυσικές αλλοιώσεις, δίνοντας την δυνατότητα να μελετήσουμε σε βάθος την δόμηση του. Δεν έχει υποστεί καμία ανακαίνιση, πράγμα που εξασφαλίζει την γνησιότητά και αυθεντικότητά του.

Ωστόσο, αξιοσημείωτη είναι η αναφορά της εμπειρίας μας κατά την μελέτη του. Πέρα από την τυπική ανάλυση και αποτύπωσή του, ήρθαμε αντιμέτωπες με την ίδια την ιστορία του. Ο προηγούμενος και τελευταίος ιδιοκτήτης φαίνεται να είχε σκοπό κάποια στιγμή να επιστρέψει στα πατροπαράδοτα εδάφη. Έτσι, όταν εμείς το επισκεφθήκαμε ήρθαμε αντιμέτωπες με τα παλιά αντικείμενα και υπάρχοντα του ιδιοκτήτη. Ο ίδιος φαίνεται να ήταν ξυλουργός, καθώς είχε ένα δωμάτιο αποκλειστικά για το επάγγελμά του. Βρήκαμε την ξύλινη βιβλιοθήκη-εργαλειοθήκη η οποία δομήθηκε πάνω σε ένα από τα ανοίγματα του πάνω ορόφου, κλείνοντας το ένα παράθυρο. Τα εργαλεία βρίσκονταν ακόμα εκεί μαζί με τον ξύλινο πάγκο εργασίας. Αυτό, ωστόσο, που μας κίνησε το ενδιαφέρον ήταν μια στοίβα από αλληλογραφία, η οποία μαρτυρά δικές του αλλά και εμπειρίες άλλων στρατιωτών από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.

Ταυτόχρονα, έπεσαν στα χέρια μας περιοδικά της εποχής, εφημερίδες, βιβλία ποιήματα, σταυρόλεξα απο τον Μάρτη του 1968 και ένα ψηφοδέλτιο του 1975 (η μεταγενέστερη χρονολογία που εντοπίστηκε μεταξύ των συγγραμμάτων του σπιτιού).

Σοκαριστηκά ευρήματα ήταν επίσης ένα από τα μεταλλικά, στρατιωτικά κράνη, το οποίο εντοπίστηκε στο πάτωμα δίπλα από την κεντρική είσοδο. Το πιο συγκινητικό εύρημα ωστόσο, το οποίο έχει χαραχτεί ανεξίτηλα στις αναμνήσεις όλων μας, είναι οι κρυμμένες φωτογραφίες από το 49’ που βρήκαμε κάτω από μια πέτρα δίπλα από την εσωτερική ξυλοδεσιά του παραθύρου του πάνω ορόφου. Αναλλοίωτες στο πέρασμα των χρόνων, αυτές οι φωτογραφίες απεικονίζουν το ζευγάρι που πιθανώς έμενε στο κτήριο, αρκετά πριν την εγκατάλειψή του. Ο εικονιζόμενος άντρας, εικάζουμε να είναι και ο τελευταίος ιδιοκτήτης που βρέθηκε στο μέτωπο και αντάλλασσε γράμματα και φωτογραφίες με την αγαπημένη του.

Το κτήριο 9 μας μίλησε και μας άφησε να δούμε πέρα από τους πέτρινους τοίχους και τα ξύλα καστανιάς. Μας ταξίδεψε πίσω, στον Πεντάλοφο του μεσοπολέμου και μας αφηγήθηκε την πιο όμορφη ιστορία.