Στέγες

Στον οικισμό της Στεμνίτσας παρατηρήθηκαν διάφορες περιπτώσεις στέγης όπως οι δίριχτες, οι τρίριχτες και οι τετράριχτες καθώς και πιο πολύπλοκες στέγες που συνήθως αντιστοιχούν σε κατόψεις τύπου Γ.

Παρατηρήθηκε ότι το ξύλινο ζευκτό αποτελεί βασικό φορέα μιας επικλινούς στέγης. Το ζευκτό αποτελείται από δύο αμείβοντες υπό κλίση (26^ο-30^ο) ικανούς να παραλάβουν τις θλιπτικές δυνάμεις. Για την διατήρηση του τριγωνισμού, οι αμείβοντες ενώνονται με μία οριζόντια ξύλινη δοκό-ελκυστήρα που παραλαμβάνει τις εφελκυστικές δυνάμεις. Συνήθως, η δοκός αυτή προέρχεται από το φυσικό περιβάλλον όπως κορμοί δέντρων και έχουν υποστεί ελάχιστη επεξεργασία. Από το μέσον περίπου της δοκού και σε απόσταση εμφανίζεται ένα κατακόρυφο στήριγμα «μπαμπάς». Από αυτόν ξεκινούν δύο λοξές αντιρίδες οι οποίες καταλήγουν στους αμείβοντες δημιουργώντας επιμέρους τριγωνισμούς που καθιστούν την κατασκευή του ζευκτού πιο σταθερή. Τέλος, ένα δοκάρι (κορφιάς) που διατρέχει όλο το μήκος της στέγης και πατάει στα «κεφάλια» των μπαμπάδων,  αποτελεί το κορυφαίο δοκάρι της στέγης.

Επιπρόσθετα, παρατηρήθηκε ότι σε πολλές περιπτώσεις μεταξύ των τυπικών ζευκτών  εμφανίζονται υπερστατικοί φορείς που  είναι πιθανότατα υπεύθυνοι για την στατικότητα και την διατήρηση της κατασκευής σε καλή κατάσταση μέχρι και σήμερα.

Όσον αφορά την έδραση του σκελετού μεταξύ της λιθοδομής και των ξύλινων φορέων παρεμβάλλεται ξυλοδεσιά η οποία διατρέχει περιμετρικά την τοιχοποιία.

Οι ξύλινοι φορείς καλύπτονται σε πρώτο επίπεδο από μία στρώση ξύλινων ταβλών. Για την γεφύρωση των μεγάλων ανοιγμάτων και την αποφυγή καμπτικών δυνάμεων τοποθετούνται δευτερεύοντα λοξά δοκάρια μεταξύ των ζευκτών. Η επόμενη στρώση αποτελείται από λάσπη στερεώνοντας έτσι την επικάλυψη από βυζαντινά κεραμίδια

Διαπιστώθηκε ότι η χρήση καρφωτών ξύλινων δοκαριών πάνω στους αμέιβοντες για την περαιτέρω απομάκρυνση των νερών από το κτήριο, είναι η πιο συνηθισμένη.Ακόμα, παρατηρήθηκε και η χρήση της προεξοχής του ελκυστήρα από την τοιχοποιία.

Εκτεταμένη είναι και η χρήση ξύλινων ψευδοροφών για την απόκρυψη του φέροντος οργανισμού της στέγης. Σε αρχοντικά σπίτια η ψευδοροφή εμφανίζεται περίτεχνη και διακοσμημένη με πολύπλοκα μοτίβα, σε αντίθεση με τις απλές κατοικίες όπου ο έντονος διάκοσμος αντικαθιστάται από ένα είδος απλού κανάβου.