Συμπεράσματα

            Στον καθορισμό της μορφής του οικιστικού συνόλου επέδρασαν ποικίλοι παράγοντες, υλικοί και άϋλοι:

1. Το βροχερό και ψυχρό κλίμα της Στεμνίτσας προσδιόρισε την αρχιτεκτονική έκφραση ως προς τη στέγαση και τα ανοίγματα των κτισμάτων. Έτσι, οι κεκλιμένες στέγες διευκολύνουν την πρόσπτωση του νερού και του χιονιού στο έδαφος, ενώ τα ανοίγματα είναι σχετικά μικρά για προστασία από το κρύο.

2. Η μορφολογία του εδάφους. Το βραχώδες και επικλινές έδαφος όρισε τη μορφή της κάτοψης, η οποία κατά βάση είναι ορθογώνια. Η μεγάλη πλευρά των κτισμάτων ακολουθεί την κλίση του εδάφους με αποτέλεσμα να υπάρχει δυνατότητα κατασκευής ημιυπόγειων χώρων.

3.Τα υλικά κατασκευής. Χρησιμοποιήθηκαν τοπικά, τα οποία διαμορφώνουν  κατά βάση τον παραδοσιακό χαρακτήρα του οικισμού. Αυτά είναι: η τοπική πέτρα  για την κατασκευή φερόντων τοίχων και θεμελίων, η ξυλεία του δάσους του Μαινάλου, με εκτεταμένη χρήση στην κατασκευή ξύλινων φερόντων στοιχείων, όπως τα πατώματα, οι στέγες και οι κλίμακες, αλλά και σε συμπληρωματικά δομικά μέλη των κατασκευών, όπως τα κουφώματα και οι εξώστες.

4.Η ιστορία του τόπου. Η Στεμνίτσα έχει στενά συνυφασμένο το παρελθόν της με την περίοδο της Τουρκοκρατίας, γεγονός που καθόρισε κατά κάποιο τρόπο την οικιστική συγκρότηση του οικισμού. με ξεχωριστό χαρακτηριστικό μια ιδιαίτερη εσωστρέφεια, που προέκυψε από την ανάγκη για ασφάλεια από την τουρκική απειλή.

5. Και βέβαια, οικονομικοί παράγοντες, οι οποίοι επηρέασαν την τοπική αρχιτεκτονική. Αυτό γίνεται αντιληπτό, αν παρατηρήσει κανείς τα ισόγεια αρκετών κτισμάτων, τα οποία είχαν στο παρελθόν χρήση βιοτεχνίας ή κτηνοτροφίας, αφού η καθεμιά χρήση από αυτές καθόρισε και την αντίστοιχη μορφή.

             Όλα αυτά σε συνάρτηση με τα διαθέσιμα μέσα κατασκευής της εκάστοτε χρονικής περιόδου διαμόρφωσαν την τοπική αρχιτεκτονική της Στεμνίτσας, αυτό που σήμερα αποκαλούμε παραδοσιακή αρχιτεκτονική.

           Είναι γενικά παραδεκτό ότι ο παραδοσιακός χαρακτήρας του οικισμού διατηρείται σε ικανοποιητικό βαθμό. Βέβαια, δεν ελλείπουν οι αλλοιώσεις, οι οποίες είναι αρκετές και αφορούν κυρίως τη μορφή των κτισμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τις περισσότερες φορές αυτές προέκυψαν από προσπάθειες αποκατάστασης των παλαιών κτισμάτων με πρόθεση διατήρησης του αρχιτεκτονικού ύφους του οικισμού, αλλά οι   περισσότερες  από αυτές κρίθηκαν τελικά ανεπιτυχείς.

            Εν κατακλείδι, ο οικισμός της Στεμνίτσας είναι ένας από τους σημαντικότερους διατηρητέους οικισμούς της Ελλάδας, ο οποίος, έστω και με τις όποιες αλλοιώσεις του διατηρεί ζωντανή την παράδοση και εξακολουθεί να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του επισκέπτη.