Βυζίτσα

Εξώστες

Πρόκειται για ξύλινους προβόλους είτε ανοιχτοί είτε κλειστοί στον τελευταίο όροφο των κτιρίων, οι οποίοι αποτελούσαν ενοποιητικό χώρο μεταξύ του εξωτερικού και εσωτερικού περιβάλλοντος.

Στην Βυζίτσα εφαρμόστηκαν τρία συστήματα κατασκευής των ξύλινων προβόλων:

  • με εκφορά επάλληλων ξύλινων φουρουσιών

  • με αντιστήριξη μέσω αντηρίδες

  • με συνδυασμό των δύο προηγούμενων

Η έδραση γίνεται πάντα σε στρώση ξυλοδεσιών χωρίς παρεμβολή των εγκάρσιων συνδέσμων ("κλάπες"), αφού το συνδετικό τους ρόλο αναλαμβάνουν τώρα τα προεξέχοντα δοκάρια.

Στην περιοχή πάκτωσης των προβόλων στον τοίχο, οι ξυλοδεσιές συνδέουν τα επάλληλα φουρούσια και τα εμποδίζουν να ολισθήσουν το ένα πάνω στο άλλο, με κατάλληλες εντορμίες που κόβονται στα πέλματα των φουρουσιών. Συμπληρωματικά, το κάθε φουρούσι καρφώνεται στο από πάνω του με ένα τεράστιο γυφτόκαρφο. Έτσι, η τριπλή σειρά δουλεύει σαν ένα σώμα στον πρόβολο. Στο εσωτερικό συνεχίζουν μόνο οι επάνω περαστές, διαμορφώνοντας το πάτωμα του πέτρινου τμήματος, ενώ οι δύο κατώτερες δεν προχωρούν πολύ περισσότερο από το πάχος του τοίχου. Αυτή η τελευταία οικονομία ξύλου γρήγορα έδειξε τα κακά της αποτελέσματα, με αρκετά έντονα βέλη κάμψης στην άκρη του προβόλου, ώστε σύντομα υιοθετήθηκε η χρήση αντηρίδων.

Η μη ορθή στατικά και κατασκευαστικά μορφή της καμπύλης αντηρίδας που παρατηρείται στη Βυζίτσα και γενικά στο Πήλιο αποτελεί ένα παράδοξο που ζητεί την εξήγηση του. Πιθανή εξήγηση αυτού του φαινομένου είναι η χρήση ανεπεξέργαστων ξύλων για λόγους οικονομίας, τα οποία διαθέτουν φυσικές καμπύλες.

Παραδοσιακό σαχνισί
Παραδοσιακό σαχνισί
Εσωτερική διαμόρφωση σαχνισιού
Εσωτερική διαμόρφωση σαχνισιού
Αντηρίδες καμπύλου σχήματος
Αντηρίδες καμπύλου σχήματος
Αποψη γωνιακού σαχνισιού
Αποψη γωνιακού σαχνισιού
Σαχνισί σε όλο τον όροφο με καμπύλο τμήμα στον άξονα συμμετρίας
Σαχνισί σε όλο τον όροφο με καμπύλο τμήμα στον άξονα συμμετρίας
Σαχνισί με διακοσμητικές λεπτομέρειες
Σαχνισί με διακοσμητικές λεπτομέρειες
Ευθείες αντηρίδες
Ευθείες αντηρίδες
Στήριξη σαχνισιού
Στήριξη σαχνισιού
Σαχνισί
Σαχνισί
Καμπύλη προεξοχή ορόφου
Καμπύλη προεξοχή ορόφου